Klein en gemoedelijk
Als het om de totale lengte van de grachten gaat kan Leeuwarden niet tippen aan Amsterdam. De Nederlandse hoofdstad heeft 75 kilometer aan grachten, de Friezen slechts 2,5 kilometer. Leeuwarden is wel heel gemoedelijk.
„Kan ik met mijn gezin nog mee?” vraagt een veertiger aan de twee bemanningsleden van de Marijke Meu. „U moet aan de overkant bij boekhandel Van der Velde kaartjes kopen. Wij wachten wel even.”
Het is drie uur ’s middags. De schuit ligt in de Nieuwestad in hartje Leeuwarden. De gracht is begin- en eindpunt van een uur durende rondvaart die door de Stichting Praamvaren Leeuwarden wordt verzorgd. Een praam is een open, brede platte schuit met zes bankjes waar een man of vier op kan zitten. De bemanning bestaat uit twee enthousiaste vrijwilligers: Henk Hulscher staat aan het roer, Durk Wilkens vertelt op de plecht over alles wat voorbij komt.
En dat is nogal wat. Wilkens: „Leeuwarden kan niet los worden gezien van het water. De stad, oorspronkelijk gebouwd op drie terpen, lag in het verleden aan de Middenzee. Dat is nu bijna niet meer voor te stellen.”
Ieder jaar maken in Amsterdam 4 miljoen toeristen een tocht door de grachten, in Leeuwarden 35.000, vertelt Hulscher. „Vorig jaar hadden we een uitschieter met 65.000 vaargasten toen Leeuwarden culturele hoofdstad van Europa was.”
Via de grachten stuurt Hulscher langs de Prinsentuin. Met de aanleg van het park maakte Willem Frederik van Nassau in 1648 een begin. „De stad is al eeuwen met de Oranjes verbonden”, zegt Wilkens met enige trots. „In de Grote of Jacobijnerkerk zijn net als in Delft en Breda leden van het Oranjehuis bijgezet.”
Een naam van het Oranjehuis die een paar keer langskomt is die van Marie Louise. Al jong werd zij weduwe toen in 1711 echtgenoot Johan Willem Friso verongelukte. Marie Louise was geliefd: de mensen noemden haar Marijke Meu, tante Marijke.
Natuurlijk noemt Wilkens de Elfstedentocht die, als die wordt gereden, hier start. Een paar eeuwen geleden kenden de Friezen al schaatswedstrijden, vertelt Wilkens. De winnaar kreeg een gouden bal. Anderen ging het alleen om het meedoen. Wie meedeed, kreeg een maaltijd. „Zij deden mee voor spek en bonen.”
Om vier uur meert de praam weer aan. De twintig vaargasten stappen aan land. „Zo”, zegt Hulscher, „nu mag ik de gasten bezighouden en mag Durk aan het roer. Volgende ronde.”
>>praamvarenleeuwarden.nl
serie Verrassend rustig
Op toeristische plekken is het vaak zo druk dat het gewoon niet meer leuk is. Dat geldt vooral in de zomer. Tips voor een verrassend rustig uitje. Deel 2.
