Veel kritiek op Nashvilleverklaring
In de politiek en media is met verbazing en afkeuring gereageerd op de Nashvilleverklaring over (homo)seksualiteit die zaterdag verscheen. Minister Van Engelshoven (Emancipatie) sprak op Twitter van „stappen terug in de tijd” en „nog een lange weg te gaan.”
Honderden voorgangers uit met name de gereformeerde gezindte ondertekenden de Nederlandse versie van de ”Gezamenlijke verklaring over Bijbelse seksualiteit”. Ook SGP-leider Van der Staaij en -senator Van Dijk behoren tot de ondertekenaars. Het kwam hen op veel kritiek van collega’s te staan. De ambassadeur van de Gay Pride, Francis van Broekhuizen, heeft aangifte gedaan tegen Van der Staaij. „Dat hele pamflet is een oproep van toch weer discrimineren van lhbti’ers”, aldus operazangeres Van Broekhuizen tegen NPO Radio 4.
„Ik voelde mij echt gekwetst en heel verdrietig. Je gaat terug in de tijd. Als ambassadeur van de pride heb ik hiermee een signaal willen afgeven.”
Ook vanuit kerkelijke hoek kwam kritiek. Dr. René de Reuver, scriba van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), noemt de Nashvilleverklaring op de site van de PKN „pastoraal onverantwoord.” Theoloog des Vaderlands prof. dr. Stefan Paas sprak op Twitter van „Publieke stoerdoenerij ten koste van kwetsbare mensen.”
SGP-leider Van der Staaij blijft ondanks alle kritiek voluit achter zijn ondertekening staan. „Ik kan me vinden in de strekking ervan. De verklaring geeft op een actueel en veelbesproken thema de klassiek-christelijke noties weer over relaties en seksualiteit. Deze noties worden over grenzen van kerken en landen gedeeld.” Wel benadrukt hij dat hij het „bijzonder waardevol” vindt dat het nawoord op de Nederlandse versie „terecht de grote verantwoordelijkheid benadrukt voor een zorgvuldige omgang met mensen die indringende vragen hebben bij hun seksuele gerichtheid en geslacht.” Die noties vormen voor hem „een essentiële aanvulling op de verklaring.”
De SGP-leider wil niet specifiek ingaan op de uitlatingen van bijvoorbeeld D66-Kamerlid Schonis dat hij door de verklaring te ondertekenen „het bestaan van een fundamenteel grondrecht voor vele duizenden Nederlanders ontkent”, noch op de tweet van minister Van Engelshoven dat de verklaring in emancipatoir opzicht „stappen terug in de tijd” betekent.
Overrompeld
De commotie heeft ds. M. van Reenen, een van de initiatiefnemers van de Nederlandstalige versie van de verklaring, „nogal verbijsterd”, liet hij maandag desgevraagd weten. „We wisten dat dit een kwetsbaar onderwerp is, maar dat het zo –zeg maar– viraal zou gaan, heeft ons nogal overrompeld. We vinden het ook wel spijtig dat Kees van der Staaij nu de kop van Jut wordt.”
Veel kritiek komt er op het feit dat in het document „wordt gesuggereerd dat genezing voor homoseksualiteit mogelijk is”, zoals het ANP het formuleerde. „Terug de kast in”, concludeerde dagblad Trouw. Ds. Van Reenen: „Dat is te simplistisch uitgedrukt. Wel houden wij de mogelijkheid van genezing open. We zeggen ook niet: „Terug de kast in”, maar: „Ga niet bovenop die kast staan om het te propageren.”
Had de werkgroep achter de Nashvilleverklaring met de kennis van nu het document misschien liever niet gepubliceerd? Ds. Van Reenen: „Dat wil ik niet zeggen, integendeel. Juist de afgelopen dagen ben ik vanuit Gods Woord bemoedigd. Zondag preekte ik over Handelingen 17, over Paulus op de Areópagus. De commotie laat júíst zien hoe het op dit vlak ligt. Deze dingen móéten in het huidige tijdsgewricht gezegd worden.”
Overigens is de lijst met ondertekenaars inmiddels van de website nashvilleverklaring.nl gehaald. Reden is dat enkele ondertekenaars zich hadden teruggetrokken, aldus ds. M. van Reenen, een van de initiatiefnemers van de Nederlandstalige versie van de verklaring. „Omdat het wat lastig was om de hele lijst te checken, hebben we die er in allerijl afgehaald.” Het gaat om een „handjevol” afmelders, zegt de hersteld hervormde predikant uit Oldebroek. „Anderzijds zijn er ook weer mensen die zich hebben aangemeld.” De lijst zal spoedig weer op de site worden getoond.
”Op goed gerucht”
Drs. P. J. Vergunst, algemeen secretaris van de Gereformeerde Bond in de PKN, liet maandag weten: „In dit complexe thema moet je goed met twee woorden spreken. Belangrijker, homoseksualiteit is geen thema, maar gaat over mensen die we in de kerk pastoraal nabij willen zijn in hun levensvragen en geloofsvragen waarbij de Bijbel leidend is.”
„Ik onderschrijf beslist de inténtie van dit document in het protest tegen de genderideologie”, aldus Vergunst, „waarbij ondertekenaars wellicht aangemoedigd zijn door een gevoel van machteloosheid over de snelle voortgaande ontwikkelingen in Nederland, waarbij je hier en daar het verwijt van discriminatie krijgt als je belijdt dat God de mens mannelijk en vrouwelijk schiep, dat Zijn Woord geen ruimte geeft aan de homoseksuele praktijk. In die zin is de verklaring opgeroepen door de publieke reactie van honderden predikanten van ”Op goed gerucht” na de laatste synodevergadering, waarin benadrukt werd dat het homohuwelijk in hun kerk geen enkel probleem is.”
Toch besloot Vergunst het document niet te ondertekenen. „Ik heb de initiatiefnemers half december laten weten dat ik de toon hier en daar te vierkant vind. Daarbij neem ik afstand van de suggestie dat als je oprecht christen bent, homofiele gevoelens kunnen verdwijnen, van de suggestie dat mensen bewust een transgender- of homoseksuele identiteit aannemen. De gebrokenheid van het leven blijft echter ook voor een christen.”
VGS
„Ik hoop dat we in de huidige discussie rond de Nashvilleverklaring als gereformeerde gezindte met één stem blijven spreken”, zegt Pieter Moens, bestuursvoorzitter van de Vereniging voor Gereformeerd Schoolonderwijs (VGS) in Ridderkerk.
„Een interne discussie hierover helpt ons –SGP-voorman Van der Staaij, maar ook anderen in het publieke domein, onder wie ikzelf– niet, aldus Moens.
De Nashvilleverklaring zoals die er nu ligt, omvat de „heldere Bijbelse lijn zoals we die al jaren hanteren”, zegt de VGS-bestuurder. „Heel blij ben ik wel met het naschrift dat bij de Nederlandse vertaling is gekomen. Het doet denken aan de Visienota homoseksualiteit die we als VGS in 2008 uitbrachten. Minister Plasterk gebruikte in zijn reactie daarop de woorden liefdevol en zorgvol. Overigens vind ik de klassieke lijn zoals we die altijd gehanteerd hebben –„We wijzen niet de andersgeaarde mens af; wel de praxis”–, in de Nashvilleverklaring iets minder terug.
Uit de ontstane ophef leidt Moens af dat er „in het huidige debat geen enkele ruimte meer lijkt voor nuance. Je bent het óf met alles eens óf je bent homofoob.”
De Vrije Universiteit Amsterdam liet maandag via Twitter weten dat ze „graag een academisch debat voert over de meest uiteenlopende onderwerpen. De Nashville verklaring is geen debat, maar een statement waar we als universiteit die haar diversiteit waardeert verre van blijven”, aldus de VU.
Spijt
Intussen heeft ds. W. Veltkamp, een van de ondertekenaars van de verklaring, spijt; hij heeft zijn naam inmiddels teruggetrokken, meldt het Noordhollands Dagblad. „Ik heb de ondertekening teruggenomen en heb er spijt van dat de dingen zo gelopen zijn”, reageert hij.
De krijgsmachtpredikant zegt enorm geschrokken te zijn door de ophef die is ontstaan. Hij zegt niet waarom hij eerder wel getekend had. Veltkamp werkt momenteel in vormingscentrum Beukbergen in het Gooise Huis ter Heide.
Segers
CU-voorman Segers neemt afstand van de verklaring, laat hij op Facebook weten.