Thierry Baudet haalt zijn schouders op. „Zou kunnen”, reageert de fractievoorzitter van Forum voor Democratie (FVD) laconiek op de voorbeelden die zijn opponent opsomt. Zo noemt Van der Staaij dat ook niet-belijdende christenen toen hij in de Kamer kwam het huwelijk als instelling tussen een man en een vrouw zagen. „Dat is in een paar decennia verdampt.”

De vraag wat er mis is in Nederland beantwoordt de SGP’er hetzelfde als de Britse schrijver Chesterton dat in de vorige eeuw deed: „Ik”. „Dat getuigt van een diep inzicht in de menselijke natuur”, vindt Van der Staaij. „We zijn van nature geneigd om voor ons eigenbelang te kiezen en conflicten met geweld te beslechten.” Het kernprobleem is volgens hem dat Nederland God massaal de rug heeft toegekeerd. Zijn oplossing vat hij samen in zes woorden: terug naar God en Zijn Woord.

Volgens Baudet kampt Nederland vooral met problemen die de politieke elite, waaronder de Europese Unie, heeft veroorzaakt. „Die is onze maatschappij, cultuur en beschaving aan het vernietigen.” Hij noemt het klimaatakkoord van Parijs, het immigratiepact Marrakesh en de samenwerking met het „corrupte” Oekraïne. „Dat wil het overgrote deel van de mensen niet. U wilt dat ook niet”, laat hij de zaal weten.

Bijzonder onderwijs

Baudets oplossing: referenda. Maar heeft de bevolking dan altijd gelijk, vraagt Van der Staaij zich af. Neem de bezuinigingen op defensie. De overheid luisterde toen te veel naar de burger, meent hij. „Die had liever geld voor leuke dingen. En wat als een meerderheid het bijzonder onderwijs weg wil hebben?”

Baudet kan zich dat laatste niet voorstellen. Een overweldigende meerderheid is voorstander van christelijke scholen, gokt hij. „Jullie scholen zijn geweldig!” De Goudse hogeschool blijkt sowieso niet het hol van de leeuw voor de FVD’er.

In de pauze wacht een rij jeugdige fans hem op voor een selfie. Na de koffie is het tijd voor vragen van het publiek. „Moet de SGP niet meer partij kiezen: voor of tegen duurzaamheid?” wil iemand weten. Van der Staaij laat zich niet verleiden. Hij gaat voor een tussenpositie. „Wij nemen rentmeesterschap serieus, maar we moeten het Parijsakkoord niet tot Heidelbergse Catechismus verheffen.”

„Wolf in schaapskleren”, bijt Baudet hem toe. Het is van tweeën één, stelt hij. „Dames en heren, dít is precies het probleem.”

Dat verwijt geeft Van der Staaij hem later terug, als Baudet toegeeft dat hij zijn verzet tegen Europa zal opgeven als in een referendum blijkt dat een meerderheid juist voor meer Brussel is.

Megafoon

Het alternatief van het staatkundig gereformeerde Kamerlid is verbetering van de representatieve democratie. „Als je alleen de door megafoon van onvrede roept en burgers een blokkeermacht geeft, zal er niets veranderen.” Hij roept Baudet bijvoorbeeld op om zijn plan te steunen dat een tweederdemeerderheid van de Kamer akkoord moet gaan met Europese verdragen.

„Heeft geen zin. Kan niet”, schudt Baudet zijn hoofd. Wat de avond FVD oplevert? Zo’n tien handen zwaaien door de lucht op de vraag van debatleider Bart Jan Spruyt wie op Baudets partij gaat stemmen.

Lees ook

Terugkijken: Debat tussen Baudet en Van der Staaij