Een penitentiaire inrichting waar gedetineerden hun straf uitzitten, kom je niet zomaar binnen. Bij de beveiligingspoortjes wordt je identiteitsbewijs gecontroleerd, word je gecheckt op ijzeren voorwerpen en moet zelfs je broekriem af.

Maar als je eenmaal binnen bent, gaat er een wereld voor je open. Die wereld bestaat vooral uit lange gangen, gesierd met kunstwerken van de gedetineerden.

Daar gaat het nu echter niet om. Op deze woensdagmiddag heeft uitgeverij Ark Mission een presentje voor de gevangenisbewoners: de Bajesagenda 2019. In het stiltecentrum –waar ook de kerkdiensten en gespreksgroepen hun vaste plaats hebben– heeft zich een twintigtal mensen verzameld, onder wie geestelijk verzorgers, gedetineerden en Yvonne Barten, plaatsvervangend vestigingsdirecteur.

Barten heeft, zo geeft ze aan in een korte toespraak, direct ja gezegd toen ze de vraag kreeg of de Bajesagenda dit jaar in Grave gepresenteerd kon worden. „Gedetineerden hebben hier niet veel persoonlijke bezittingen. Het is voor hen belangrijk dat de agenda er is.”

Briefje

Dat beaamt Ryan van Eijk, hoofdaalmoezenier van de Dienst Geestelijke Verzorging (DGV) bij de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) in Den Haag, die samen met hoofdpredikant Jan-Gerd Heetderks een inleiding in de Bajesagenda schreef. Tijdens het opruimen van zijn bureau kwam Van Eijk een briefje tegen van een gedetineerde met een moslimachtergrond, die hem bedankte voor het brengen van de agenda. Maar, zo stond er ook, de agenda was veel te waardevol om op de grond te leggen. Van Eijk had het boekje onder de deur doorgeschoven toen hij voor een dichte deur kwam te staan. Door dit briefje ontstond er een gesprek, zegt hij. „De Bajesagenda is een manier om nieuwe deuren te openen.”

Dat wil Mark de Boer, directeur van Ark Mission, ook graag. Hij reikt het eerste exemplaar van de Bajesagenda 2019 uit aan Van Eijk en vertelt wat over de totstandkoming ervan. De agenda is een uitgave van het justitiepastoraat en Ark Mission, een organisatie die zich inzet voor Bijbelverspreiding. De 32e editie is verschenen in een oplage van 32.000. De Boer roemt de bijdragen van gedetineerden in de agenda.

De Bajesagenda bevat allerlei nuttige informatie, waaronder gegevens van (christelijke) stichtingen die zich het lot van gedetineerden aantrekken, informatie over kerkdiensten en het gebruik van de Bijbel, uitleg over het christelijk geloof en (christelijke) teksten en gedichten. Ook staan er verhalen en gedichten van (ex)gedetineerden in. Een deel van een vers luidt: „Er is hoop in zijn doop. Ga door die deur, en ontdek de geur van de liefde van de Heer.”

Rotzooi

De agenda’s worden gratis beschikbaar gesteld aan gevangenen. Twee van hen fleuren de bijeenkomst op met gitaarmuziek. Een andere gedetineerde, John, krijgt de gelegenheid iets te vertellen. Hij vraagt de aanwezigen te bidden om wijsheid. „Heer, ik heb er een rotzooi van gemaakt. Het is stom van me. Wilt u me vergeven? Mag ik opnieuw geboren worden? Mag ik opnieuw mens worden? Help me. Amen.” Dan geeft hij het boek een kus en zegt: „Dankjewel, pareltje.”

Dat de agenda’s geliefd zijn bij gedetineerden bevestigt bajespredikant Harma Zuidersma. „De Bijbel is het meest verkochte boek, maar gevangenen vragen meer Bajesagenda’s aan dan Bijbels. Ze hebben ze altijd op zak en hebben dan alle nodige informatie bij de hand.”

Sloten

De korte bijeenkomst is ten einde, maar een gevangenis verlaten gaat ook niet zomaar. Eerst nog een kijkje nemen in een van de cellen van het cellencomplex, waar momenteel in totaal 435 gedetineerden verblijven.

De lege cel ligt aan een lange brede gang met allemaal dezelfde blauwe deuren met grote knipperende sloten. De kamer is eenvoudig: bed, tafel, stoel, kast, wc, tv. De deur blijft open. Een aantal lange gangen later lokt de buitenlucht. Dit keer mag de bajesagenda mee naar buiten.