Voor Nederland is ondertekening van de Verklaring van Marrakesh nog geen gelopen race, zoveel wordt de afgelopen dagen in Den Haag wel duidelijk.

De ”Mondiale overeenkomst voor veilige, ordelijke en reguliere migratie”, zoals het document van de Verenigde Naties voluit heet, moet volgende maand door tientallen deelnemende landen ondertekend worden op een bijeenkomst in het Marokkaanse Marrakesh. In het kort zegt de verklaring dat staten plichten hebben, en migranten rechten. Het pact stelt enerzijds klip en klaar dat het niet bindend is, maar anderzijds ook dat ondertekenaars de tekst zullen uitvoeren „op alle niveaus.”

Verplichtend

Voor de SGP is een vrijblijvend pact niet minder bezwaarlijk, zegt een woordvoerder van de partij. „Anders zeg je eigenlijk: onderteken het maar, want je hoeft je er toch niet aan te houden. Nee, de SGP vindt dat als je tekent, je ook woord moet houden. Het pact heeft overigens wel degelijk een verplichtend karakter. En het is de tussenstap naar een verdrag.”

Moedigt de verklaring migratie aan? „Ik zie het er niet in”, zegt CU-Kamerlid Voordewind. „Het pact is noch negatief, noch positief over migratie. In de basis staat er niets nieuws in. Wel staan er specifieke richtlijnen in over hoe om te gaan met migranten.” Hij noemt een voorbeeld uit Afrika, waar ze soms „als honden worden behandeld. Dit pact is ter bescherming van migranten. Het gaat over hun waardigheid. Deze zaken herbevestigen is prima.”

Bezwaar

Wel benadrukt inmiddels ook de ChristenUnie-politicus dat een „juridische dubbelcheck” van belang is. „Nederland moet zijn soevereiniteit behouden. Het kan niet zo zijn dat migranten er ineens allerlei rechten aan ontlenen.” Voordewind verwacht vooralsnog dat Nederland tekent, „omdat we al heel veel doen wat erin staat.”

Het belangrijkste bezwaar voor de SGP is dat het akkoord geen onderscheid zou maken tussen vluchtelingen en migranten. „De rechten die eraan ontleend kunnen worden, gelden ook voor migranten, niet alleen voor vluchtelingen”, aldus de woordvoerder. Daarnaast is het de SGP een doorn in het oog dat er geen harde afspraken gemaakt zijn over hoe landen van herkomst migranten terugnemen. Juist dat is voor de partij van groot belang. „Als je dan een keer met veel landen een deal sluit over dit onderwerp, moet die op zijn minst een terugkeerregeling bevatten.”

Het akkoord stelt dat landen van herkomst bereid moeten zijn migranten terug te nemen, maar de tekst laat in het midden hoe en wanneer dit precies uitgevoerd moet worden. Landen blijven verder bevoegd onderscheid te maken tussen legale en illegale migratie. Het pact zelf past dit onderscheid niet consequent toe.

De SGP heeft in de PVV en Forum voor Democratie uitgesproken medestanders in het verzet tegen het verdrag. De PVV noemde het akkoord „gelijk aan de zelfmoord van Nederland.” Ook andere partijen, zoals de VVD, SP en 50Plus, maken hun ongenoegen steeds meer kenbaar.

Fiat

Volgens premier Rutte is Nederland vooralsnog van plan om in de Marokkaanse koningsstad zijn fiat te geven aan het pact. „We staan er positief tegenover”, verklaarde hij eerder tegenover de NOS. „Het is een pact dat zegt: De soevereiniteit wordt er niet door geraakt, en het heeft ook geen juridische gevolgen. Maar we doen nog een laatste juridische check.”

De minister-president zei de bezwaren van Oostenrijk, dat het pact niet zal tekenen, niet te snappen. „Ik houd staande dat mijn verwachting is dat we uiteindelijk steun kunnen geven, maar wel nadat we die zorgvuldige toets gedaan hebben.” Naast Oostenrijk besloten onder meer de Verenigde Staten, Israël, België, Hongarije en Tsjechië de overeenkomst niet te ondertekenen.