Willem III centraal tijdens bezoek Londen
Het staatsbezoek van koning Willem-Alexander aan Groot-Brittannië doet blijkbaar denken aan zijn naamgenoot die 330 jaar geleden naar Londen kwam: stadhouder Willem III. Zijn Glorious Revolution wordt in elke toespraak genoemd.
Zo onwelkom als Willem III in 1688 overigens bij het Britse staatshoofd –zijn schoonvader Jacobus II– was, zo welkom is de Nederlandse vorst nu. Tussen beide landen zijn er veel banden, en ook die krijgen in elke toespraak royaal een plaats.
Het koningspaar werd dinsdag ontvangen op de Horse Guards Parade. Eerst komt premier May haar ambtswoning op Downing Street 10 uit en spoedt zich met gezwinde pas naar het podium waarop de wapens van de beide landen zijn aangebracht.
Klokslag 12 uur rijdt koningin Elizabeth II voor. Op de verhoging wacht ze koning Willem-Alexander en koningin Máxima op, die vergezeld worden door kroonprins Charles en zijn vrouw Camilla. Koning en prins inspecteren de erewacht; de drie vrouwen kijken toe. Terwijl in de verte kanonnen 41 saluutschoten laten horen, klinken de beide volksliederen over het plein. Koetsen rijden voor om de gasten met hun gastvrouw naar Buckingham Palace te brengen.
Band ondanks brexit
In Westminster Abbey is er ’s middags een kranslegging bij het Graf van de Onbekende Soldaat, gevolgd door een gebed. Daarna volgt een rondgang door de kathedraal. Het koningspaar staat stil bij de vrij onopvallende grafsteen van Willem III, de stadhouder die hier koning werd, en zijn vrouw Mary.
Intussen stroomt in het parlementsgebouw de Royal Gallery vol met Britse parlementariërs en Nederlandse gasten. Naast een deur staat een beeld van Willem III, die even later enkele meters verderop in de toespraken zal worden genoemd. Een portret van Elizabeth II hangt naast een beeld van de eerste vorstin met die naam.
Premier May zit op de voorste rij als de voorzitters van Lager- en Hogerhuis met het Nederlandse koningspaar plaatsnemen op het podium. In de toespraken gaat het over de relaties tussen beide landen, die er al eeuwen zijn en de brexit wel zullen verduren. „Dit is een vergadering van vrienden”, zegt de voorzitter van het Lagerhuis. „We verlaten de EU, maar de goede band blijft”, verzekert zijn collega uit het Hogerhuis.
Koning als piloot
De Lagerhuisleider rept over Willem-Alexanders studietijd aan Atlantic College in Wales. Hij weet ook dat de koning bij de KLM incognito aan zijn benodigde aantal vlieguren komt. „Een onbekend aantal Nederlanders en Britten kan zeggen: King Landed Me” – de koning was mijn piloot.
De Lord uit het Hogerhuis roept in herinnering dat Willem-Alexander in Groot-Brittannië de 889e in de lijn van troonsopvolging is, maar naar de 890e plaats zakt als prins Harry vader wordt. De spreker heeft het nog even over koning Willem II, die zich bij Waterloo heldhaftig gedroeg. „Hij vocht aan onze kant.”
De Nederlandse koning spreekt over zijn voorganger Willem III, die hier in Londen de rechten van het parlement herstelde en zorgde voor vrijheid van meningsuiting en bescherming tegen willekeur. Hij heeft het ook over later tijd: „Wij Nederlanders vergeten nooit de moed en zelfopoffering van de Britse militairen die in twee wereldoorlogen vochten voor de vrijheid van Europa.”
Staatsbanket
Het zijn wapenfeiten die ook ’s avonds tijdens het staatsbanket worden genoemd. Voordat de gasten aanschuiven, worden de tafels aan de pers getoond: eeuwenoud servies; vijf glazen per persoon; voor iedereen een naamkaartje, behalve bij de gastvrouw, de 92-jarige Queen. Een dame met een stofzuiger op haar rug haalt de laatste smetjes van het rode tapijt.
Koningin Máxima komt even later binnen aan de arm van prins Charles, prinses Mabel met de aartsbisschop van Canterbury, hertogin Camilla met minister Blok van Buitenlandse Zaken. De Britse koninklijke familie is royaal vertegenwoordigd: William en Kate zijn erbij, Edward en Sophie, Anne en neven van de koningin: de hertogen van Gloucester en Kent.
Wilhelmina als balling
Helder klinkt de stem van de hoogbejaarde vorstin door de zaal als ze spreekt over de ballingschap van koningin Wilhelmina in Londen en het staatsbezoek van koningin Juliana en prins Bernhard. Elizabeth heeft het allemaal meegemaakt. Brexit doet de banden niet breken, zegt de oude monarch.
Los van het politieke gedoe willen koningshuisfans vooral weten hoe de vorstelijke personen eruit zien. Het nieuws van dinsdagavond: Máxima draagt de tiara met de Stuartdiamant. De edelsteen is sinds 1690 in bezit van de familie. Opnieuw een herinnering aan Willem III en Mary.
