Hier en daar zie je nog een Hollandse naam zoals Doorbos, Van Oostrom en Rienstra. Maar verder is er niet veel tastbaars dat eraan herinnert dat Nederland in 1897 is gesticht door rasechte Hollanders. Of het moet „de Hollandse molen” zijn, gebouwd naar een model dat in Nederland nergens is te vinden. Dat doet er ook niet zo veel toe. Voor de Amerikaan symboliseert dat bouwsel het Hollandse verleden van Nederland.

Wilhelmus

In het binnenste van de windmolen koestert conservatrice Carol Culp de historische collectie over Nederland. Die bestaat vooral uit geïmporteerde replica’s van Hollandse beelden, een verzameling klompen en oud fotomateriaal. En, niet te vergeten, op een oranje karton het eerste couplet van het Wilhelmus. Aan bezoekers uit het oude vaderland stelt ze steevast de vraag: „Wilt u het Wilhelmus voor me zingen?”

Ds. Henry Brown ziet nog minstens één aspect van het dorpsleven waarin het Nederlandse verleden tastbaar is. „De kerkelijkheid en de kerkgang stempelen de samenleving hier tot op de dag van vandaag. Dat is echt Dutch Design. De Nederlandse founding fathers van deze plaats hebben erin gepompt dat je op zondag naar de kerk gaat – als het kan twee keer. Dat merk je nog steeds. Veel kerken zitten hier op zondag nog vol.”

Brown is zelf een van de vier predikanten van de First Baptist Church, de grootste baptistenkerk in Nederland. De gemeente ontstond in 1907, toen de opwekkingsprediker Feagin enkele keren in Nederland voorging. De kleine gemeente die uit deze samenkomsten voortkwam, vergaderde aanvankelijk in het gebouw van de Nederlandse hervormde kerk. Na aan paar maanden was de nieuwe baptistengemeente zo gegroeid dat ze niet meer in de kerk van de Hollandse hervormden kon samenkomen.

Zondagmiddagdiensten

Na diverse verhuizingen is er een nieuwe kerk aan de Nederland Avenu gebouwd. „We zijn nu de grootste kerk van Nederland en de moedergemeente van verschillende andere baptistengemeenten in deze plaats. En ja, de Nederlandse hervormde kerk die er vroeger was, is verdwenen. Men kan zeggen dat onze gemeente haar heeft verzwolgen, Maar we hebben wel een belangrijk ding overgenomen: de strikte kerkelijkheid. In weinig plaatsen in de VS worden de diensten op zondagmiddag zo trouw bezocht als dat het hier gebeurt.”

Nederland is niet alleen kerkelijk, maar ook conservatief. Ondanks alle geruchten en ruis rond Trump is hij in de plaats nog steeds onverminderd populair. „Trump zet de beproefde waarden weer centraal”, zegt een oude dame in de hal van de baptistenkerk.

Van halfzachte maatregelen moeten de Nederlanders ook niet veel hebben. Voorbeeld? Vier jaar geleden besloot de gemeenteraad van Nederland unaniem dat mensen die een straf hadden uitgezeten vanwege een seksueel misdrijf geen huis mogen bewonen binnen een straal van een halve kilometer van gezinnen met kinderen.

En in de dagen rond Halloween, wanneer kinderen in Amerika langs de deuren gaan, moeten deze wetsovertreders een bord in hun tuin plaatsen dat ze niet meedoen aan Halloween. „Dan weten elk kind en elke ouder genoeg”, zegt gemeentesecretaris Christopher Duque. „De Nederlanders zijn nuchter, winden er geen doekjes om en houden van duidelijkheid.”

Hardwerkend

In de wijde omgeving staat de bevolking van Nederland bekend als hardwerkend. „Die reputatie hebben de mensen hier sinds het begin”, zegt Brown. De plaats werd gesticht toen Nederlandse bankiers de grond kregen als compensatie voor hun investeringen in de spoorweg die van Kansas City naar de Mexicaanse Golf liep. Deze bankiers wisten Hollanders naar deze ruige streek te krijgen.

De immigranten verdienden aanvankelijk de kost met landbouw en veeteelt. Toen daar in 1907 de klad in kwam, trok een aantal families weg. Het deel dat bleef, vond werk in de opkomende olie-industrie, Daarin zijn ook vandaag nog veel Nederlanders werkzaam. „Ja de mensen houden van aanpakken. Dat hebben ze vanuit Nederland meegenomen naar Nederland,” lacht ds. Henry Brown.

Dit is het eerste deel in een serie reportages vanuit plaatsen in Texas, VS. Woensdag deel 2: Vidor.