Aan het einde van het gesprek per Skype somt Tirza een heel rijtje voordelen op van Nederlandse scholen: „Je hoeft niet zo vroeg naar school, op woensdag heb je maar een halve dag les, de pauze duurt veel langer en je mag helemaal zelf kiezen wat je op je boterham doet voor tussen de middag. In China krijg je een lunch van school en die is niet altijd even lekker.”

Tirza’s school is een internationale school in Sjanghai, de Chinese stad waar haar vader al zo’n vier jaar zijn baan heeft. Matthijs van Leeuwen (39) werkte sinds 2006 bij vezelfabrikant Teijin Aramid in Arnhem, toen er in 2014 een interessante baan in Sjanghai langskwam. „In ons bedrijf is het heel gebruikelijk dat je een paar jaar in het buitenland werkt.”

Na intensief overleg met zijn vrouw Hanneke (35) besloot Van Leeuwen de stap te wagen. Volgend jaar zit zijn vijfjarig contract in de Chinese stad er op en hoopt de familie weer naar Nederland te vertrekken.

Tirza weet ondertussen niet beter of ze krijgt in het Engels les. Eerst op een Britse internationale school, sinds vorig jaar op een Amerikaanse. Hanneke: „Het Britse systeem is meer gericht op academische vorming. Onze zoon Thijmen kreeg als 5-jarig jochie al veel huiswerk mee naar huis, terwijl ook hij een lange dag op school zat. Het Amerikaanse systeem lijkt wat meer op het Nederlandse en leert kinderen meer spelenderwijs dingen aan. Voor Thijmen was dat een hele verbetering.”

Uniform

Hoe ziet zo’n schooldag er dan uit? Tirza vindt het zichtbaar leuk om daar via Skype over te vertellen. „Om 6.15 uur gaat de wekker. Dan ga ik wassen en aankleden, ik moet mijn schooluniform aan doen. Om 6.45 uur gaan we ontbijten.

Om 7.15 uur stopt de schoolbus voor het huis. Even lekker slapen in de bus lukt niet, want de chauffeur rijdt nogal wild.” Het verkeer in Sjanghai is vele malen drukker dan in Apeldoorn, de stad waar de Van Leeuwens vandaan komen.

Als Tirza eerder dan 7.50 uur op school arriveert, gaat ze naar een grote ruimte. „Als de juf of meester op het fluitje blaast, moeten we dan groep voor groep naar ons klaslokaal. Daar ligt ons boekje voor die dag al klaar. Dat begint altijd met een leuke vraag of opdracht, bijvoorbeeld: Welk dier zou je graag willen zijn? We gaan dan in een kring op het vloerkleed zitten om het antwoord te bespreken.”

Thematisch

Na deze klassikale start gaan de leerlingen in een boekje aan de slag met vakken zoals rekenen, Chinees en Engels. Matthijs: „De school werkt met inquiry-based learning. Dat is een methode die gebaseerd is op de onderzoekende houding van de leerlingen. Die nieuwsgierigheid wordt gestimuleerd en bevredigd. Dat gaat thematisch. Dus iedere keer is er een ander thema aan de beurt dat in alle vakken terugkomt.”

Aan het einde van het thema maakt iedere leerling een opdracht, bijvoorbeeld een werkstuk of spreekbeurt over het thema. Tirza: „Pas was het thema ”migratie” en toen heb ik verteld over mijn oude opa die in de Tweede Wereldoorlog naar Duitsland moest migreren om daar te werken.”

Nederlandse les

Normaal gesproken is de schooldag om 16.00 uur afgelopen, maar op maandag blijft Tirza vrijwillig nog wat langer. Dan krijgt ze tot 18.15 uur Nederlandse les. Hanneke: „Onze zoon Thijmen krijgt elke dag drie kwartier Nederlands tijdens de normale schooltijden in plaats van Chinees. Daar kun je als ouders voor kiezen. Maar Tirza wil ook graag de Chinese taal leren, dus die krijgt Nederlands op maandag na schooltijd.”

Tirza: „Ja, ik ben hier nu eenmaal in China en dan is het wel leuk als ik ook Chinees kan praten. En als ik in Nederland ben, krijg ik steeds vragen zoals: wat is ‘school’ in het Chinees, of wat is ‘meisje’ in het Chinees? Dan wil ik daar wel een antwoord op hebben.”

Tirza is trots op haar Nederlandse nationaliteit. De school geeft ook ruimte om over het vaderland te vertellen. „Bijvoorbeeld tijdens de Internationale Moederdag, dan mag ik zeggen hoe we dat in Nederland vieren. Of er wordt een foodfair georganiseerd. Dan nemen we Nederlands voedsel mee naar school, bijvoorbeeld pannenkoeken.”

Mix

Het is bij Tirza in de klas een mix aan nationaliteiten: er zijn kinderen uit Zweden, India, Amerika, Zuid-Korea, Tsjechië en ook een paar uit China. „Ik heb nu voor eerst een vriendin in de klas die ook uit Nederland komt.”

Matthijs: „Omdat er vooral kinderen van expats zoals ik op school zitten, is het verloop erg groot. Expats zijn mensen die maar een paar jaar in een ander land wonen en werken. De klas kan er daardoor volgend jaar compleet anders uitzien, omdat sommige gezinnen weer vertrokken zijn naar het vaderland en andere kinderen net gearriveerd zijn.”

De verschillen met andere gezinnen zijn groot. Hanneke: „Pas kreeg Thijmen een uitnodiging voor een slaapfeestje. Zijn vriendje had al gezegd dat ze enge films zouden gaan kijken. Ik heb toen aan die moeder gevraagd of ze wat filmtitels wilde doorsturen. Toen bleek dat die absoluut niet geschikt waren voor kinderen van een jaar of zeven. Dan ga je het gesprek aan met die ouders en uiteindelijk is het kijken van films niet doorgegaan op dat feestje.”

Halloween

Ook op de school zelf stuit het gezin Van Leeuwen op zaken waar zij als christen niet aan kunnen meedoen. Als er bijvoorbeeld Halloween wordt gevierd, gaan de kinderen die dag niet naar school. Hanneke: „Onze kinderen horen op school allerlei slechte woorden, bijvoorbeeld dat de Naam van God als stopwoord wordt gebruikt, ook door leerkrachten. Wij praten daar ’s avonds veel over met onze kinderen. We zien wel wat een grote zegen het reformatorisch onderwijs in Nederland is. Dat is echt een groot voorrecht; nergens anders op de wereld wordt het christelijk onderwijs geheel door de overheid gesubsidieerd.”

De internationale school heeft één groot voordeel ten opzichte van het Nederlandse onderwijs: het schooluniform. Hanneke: „We hebben nooit gezeur ’s morgens over welke kleren de kinderen moeten aantrekken. Nooit gedoe onder leerlingen onderling of ze wel of geen dure kleren dragen. Wat mij betreft mogen ze het schooluniform in Nederland vandaag nog invoeren.”

zomerserie Ver weg naar school

Deel 1 in een serie over Nederlandse kinderen en jongeren die in het buitenland les krijgen. Volgende week deel 2.