Kritiek op aantijgingen in nieuwe biografie koningin Wilhelmina
Koningin Wilhelmina zou verantwoordelijk zijn voor de dood van honderden verzetsstrijders, stelt Gerard Aalders in een nieuw boek over de vroegere vorstin. Zijn conclusies stuiten echter op forse kritiek.
Aalders staat bekend als fervent republikein en tegenstander van het Oranjehuis. Eerder schreef hij boeken waarin prins Bernhard er niet best afkwam. „Aalders houdt zich echt wel aan de feiten, maar de wijze waarop hij het neerschrijft, is altijd de meest negatieve benadering”, zei royaltydeskundige Marc van der Linden bij RTL Nieuws.
Ook Aalders’ feitenweergave stuit echter op kritiek. Volgens de historicus was Wilhelmina’s besluit om de verzetsgroepen bijeen te brengen in de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (NBS) een geschenk voor de Gestapo, die daardoor veel gemakkelijker vat kreeg op de illegaliteit. Dat zou honderden levens hebben gekost.
Journalist Ad van Liempt stelt in de Volkskrant echter dat dit geen besluit van de koningin is geweest en dat je niet vast kunt stellen wat er zonder de centralisatie van het diepgaand verdeelde verzet gebeurd zou zijn.
Historicus Jan Bank zegt in de Volkskrant dat Aalders voortdurend aan het aanklagen is, in plaats van een evenwichtig oordeel te vellen. In reacties in de pers klinkt kritiek op de tendens om historische figuren af te branden en ‘mythes’ te ontmaskeren.
In ”Wilhelmina. Werkelijkheid en fictie” stelt Aalders dat Wilhelmina geen enkele invloed op de oorlog had. „Wilhelmina was geen mythische koningin. Integendeel. Ze was de koningin van de mythe”, concludeert hij. „Door haar opvoeding, eigenzinnigheid, eigendunk, tunnelvisie, zelfoverschatting, wereldvreemdheid en niet te vergeten haar weerzin tegen democratie en parlement maakte ze keer op keer inschattingsfouten. Ze liet zich leiden door intuïtie.”
Aalders citeert de Amerikaanse president Roosevelt, die Wilhelmina omschreef als „bigotte, onzuiver redenerende, onmogelijk veeleisende, intens egocentrische oude dame.” Haar woede-uitbarstingen zouden te wijten zijn aan het regelmatig gebruik van pervitine.
Volgens critici doet Aalders tekort aan de inspirerende rol van de vorstin. Met haar radiotoespraken vanuit Londen betekende ze veel voor haar onderdrukte volk. „Deze meneer weet kennelijk niet hoe er in die tijd over werd gedacht”, stelt Engelandvaarder R. Hemmes (94), die Aalders boek „een ongehoorde schande” noemt.
