Ds. Sinia, predikant van de Nederlands gereformeerde kerk (Ngk) in Ede, promoveert vrijdag aan de Theologische Universiteit Kampen op het onderwerp ”Kinderen aan het avondmaal”.

In zijn bijna 700 bladzijden tellend proefschrift ”From the Least to the Greatest. Children at the Lord’s Supper” (uitg. Eburon, Delft) geeft hij een uitvoerig overzicht van de thematiek vanaf de Vroege Kerk. De eerste avondmaalsviering volgde op de doop. Tegen de vijfde eeuw blijkt kindercommunie, bediend vanaf de doop, de vrijwel universele praktijk te zijn, zet Sinia uiteen.

Die gewoonte blijft eeuwen voortbestaan, tot na het Vierde Lateraanse Concilie in 1215. Gaandeweg ontstaat de overtuiging dat brood en wijn werkelijk lichaam en bloed van Christus zijn. Ds. Sinia: „Daarmee groeit ook de huiver voor deelname. Daarom verplicht het concilie, vanaf het bereiken van de jaren van het onderscheid, de biecht voorafgaand aan die deelname.”

De reformatoren sluiten zich aan bij de rooms-katholieke praktijk om kinderen op hogere leeftijd, dat wil zeggen ergens tussen het zevende en het veertiende jaar, tot het avondmaal (eucharistie) toe te laten. Protestanten én rooms-katholieken besteden daarbij veel aandacht aan onderwijs in de geloofsleer (catechese).

Onder invloed van allerlei, ook niet-theologische, factoren worden de voorwaarden voor deelname strenger. Met name gedurende de negentiende eeuw stijgt de leeftijd voor de eerste avondmaalsdeelname tot achttien jaar en ouder, zo betoogt ds. Sinia. „Dat is het algemene gebruik binnen de Nederlandse gereformeerde traditie, totdat na de Tweede Wereldoorlog kindercommunie opnieuw besproken en geïntroduceerd wordt.”

Ontwikkeling

In de jaren vijftig en zestig in de vorige eeuw is volgens ds. Sinia het begin zichtbaar van een groeiende beweging van protestanten die de gedachte en de praktijk van deelname van kinderen aan het avondmaal omarmen. Hij focust vooral op de Nederlandse, gereformeerde traditie.

De promovendus behandelt heel wat motieven voor kinderen aan het avondmaal, theologische en niet-theologische. Oecumenische contacten hebben de vraag naar deelname van kinderen opgeworpen. Theologisch spitst de discussie zich toe op de betekenis van deelname van kinderen aan de paschaviering en van Paulus’ instructies in 1 Korinthe 11 voor het avondmaal. Ook de kinderdoop en de plaats van kinderen in het verbond spelen een belangrijke rol.

Ds. Sinia hoopt met zijn proefschrift de discussie over dit onderwerp verder te stimuleren. Binnen zijn kerkverband en de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV), waarmee de NGK op termijn hopen te herenigen, vinden de ontwikkelingen nu nog „onder de radar” plaats. In zo’n 20 procent van de gemeenten van de NGK worden kinderen toegelaten tot het avondmaal, ook in de gemeente van ds. Sinia in Ede.

Ds. Sinia wil voorzichtig met de problematiek omgaan. „Ik weet dat binnen de NGK en de GKV er meer openheid en meer draagvlak voor kinderen aan het avondmaal is. Mijn oorspronkelijke argument om kinderen een plek aan het sacrament te geven, was de kinderdoop en de verbondsgedachte. Een baby wordt gedoopt op basis van het verbond en het geloof van de ouders. Van verbondskinderen wordt bij zulke zaken in de Bijbel niet meer gevraagd dan geloof passend bij hun leeftijd en vermogens. Op grond van hetzelfde verbond kun je hen ook niet weren van het avondmaal. Mijn kerkenraad heeft gekozen voor een voorlopige leeftijdsgrens van acht jaar.”