Jeugd Putten even niet welkom in keet op boerenerf
De familie Van den Heuvel uit Putten ontvangt voorlopig geen bezoek. Hun boerderij is geblokkeerd, om één Duits kalf. „Dat dier is supergezond.”
Vrijdagmiddag 10 januari. Boerin Gerda van den Heuvel (47) krijgt een melding op haar telefoon: MKZ in Duitsland! Ze schrikt. Op oudjaarsdag arriveerden op de kalverhouderij van Gerda en haar man Gertjan (51) 300 jonge Duitse dieren.
„We zijn meteen de stallijst gaan controleren. Daar kunnen we op zien uit welke regio onze kalveren komen. Eentje kwam uit de buurt van Berlijn”, vertelt ze.
Op een kleinschalig bedrijf met waterbuffels in het dorp Hönow in de Duitse deelstaat Brandenburg, even ten noordoosten van Berlijn, is het gevreesde mond-en-klauwzeervirus (MKZ) vastgesteld. Het is meer dan dertig jaar geleden dat Duitsland met de zeer besmettelijke dierziekte te kampen had.
Emotionele tijd
In Nederland was dat in het beruchte jaar 2001. Destijds werden zo’n 2500 veehouderijen geruimd, vrijwel allemaal preventief, om verspreiding van de ziekte te voorkomen. Gerda van den Heuvel herinnert zich dat maar al te goed. „Ik werkte toen bij een veevoerfabriek en kreeg veel boeren aan de telefoon. Een verschrikkelijk emotionele tijd was dat.”
Hoe een uitbraak van MKZ moet worden aangepakt, is in Europa precies voorgeschreven. Onderdeel van het protocol is dat recente diertransporten uit de omgeving van een besmet bedrijf worden nagetrokken.
Nederlandse kalverhouders hebben sinds begin december 3600 kalveren uit de bewuste Duitse regio gekocht. Die zijn op ruim 125 boerderijen terechtgekomen. Deze bedrijven zijn zaterdag allemaal geblokkeerd: de aan- en afvoer van vee is voorlopig verboden en bezoekers zijn niet welkom. Hun dieren moeten eerst onderzocht worden op mogelijke besmetting met MKZ.
Kerk
„Toen we de stallijst hadden gezien, wisten we dat we erbij zouden zitten”, zegt de boerin. Zaterdagavond belde de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Zondagochtend kwamen specialisten bloed afnemen van het bewuste kalf. Gertjan ontving de NVWA-mensen, terwijl zijn vrouw en hun zes kinderen in de kerk zaten.
De uitslag liet dinsdagmiddag nog op zich wachten, maar de Van den Heuvels gaan ervan uit dat ze vrij zijn van MKZ. „Dat kalf is supergezond. Als het besmet zou zijn, hadden we dat allang gezien. En als het onverhoopt toch mis zou zijn, hadden ze ons al wel gebeld.”
„Ik mag boodschappen doen en de kinderen kunnen gewoon naar school, maar bezoek laten we voorlopig niet toe” - Gerda van den Heuvel, boerin
Dat neemt niet weg dat de beperkingen van kracht blijven. „Ik mag wel boodschappen doen en de kinderen kunnen gewoon naar school, maar bezoek laten we voorlopig niet toe.”
Dat laatste zorgde maandag voor de nodige geruchten in het Gelderse dorp. Zoon Ruud (17) had via WhatsApp aan zijn vriendenploeg laten weten dat de keet, die op het erf tegen de kalverstal staat, voorlopig een weekje dicht blijft. „Hij had netjes uitgelegd dat dit uit voorzorg is, maar die jongelui lezen zo’n berichtje maar half”, vertelt zijn moeder. „Er werd rondverteld dat we MKZ op ons bedrijf hadden en dat de kalveren geruimd zouden worden.”
Bemoedigingsactie
Binnen een club van de kerk, waar een van de dochters niet kwam opdagen, werd al nagedacht over een bemoedigingsactie voor de ‘getroffen’ familie. „Ze dachten dat wij zes weken in quarantaine moesten.”
Zo erg is het niet, maar de gezinsleden letten er wel op waar ze naartoe gaan. Zoon Rik (19) bleef maandag thuis van de agrarische hogeschool Aeres in Dronten. „Ze zouden die dag bedrijfsbezoeken doen bij andere boeren. Hij voert thuis vaak de kalveren. Dan moet je je verstand gebruiken. We willen niet het risico lopen dat we een ander bedrijf besmetten”, zegt de boerin. Riks stage bij een melkveehouder is opgeschort.
Collega-veehouders zijn voorzichtig. Ze komen niet bij elkaar op het erf, vergaderingen en andere bijeenkomsten zijn afgelast. Iedereen weet: MKZ kan niet alleen koeien treffen, maar ook varkens, schapen en geiten.
Varkenshouders waren sowieso al beducht voor insleep van een ander gevaarlijk virus dat in diverse Europese landen, waaronder Duitsland, rondgaat: de Afrikaanse varkenspest. Pluimveehouders hoeven niet bang te zijn voor MKZ, maar zij hebben de laatste jaren steeds met uitbraken van vogelgriep te kampen.
De Puttense boerin verbaast zich erover dat de Grüne Woche in Berlijn, vlak bij de besmette boerderij, gewoon doorgaat. „Dan zijn we in Nederland voorzichtiger”, vindt ze. De Grüne Woche is een jaarlijkse landbouwbeurs, die bijna 300.000 bezoekers uit zestig landen trekt.
