Trump: Jeruzalem is hoofdstad van Israël
De Amerikaanse president Trump zal naar verwachting woensdagavond verklaren dat hij Jeruzalem erkent als hoofdstad van Israël. Ook zal hij aankondigen dat hij de Amerikaanse ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem zal verplaatsen. Tegelijkertijd zal hij die maatregel waarschijnlijk opnieuw met minstens zes maanden uitstellen.
Trump heeft dinsdag in een telefoongesprek de Palestijnse president Mahmud Abbas en de Jordaanse koning Abdullah op de hoogte gesteld van zijn plannen. Beiden hebben ze er negatief op gereageerd.
Abbas zei volgens het Palestijnse nieuwsagentschap Wafa dat de stap nadelige gevolgen zal hebben voor het vredesproces en de vooruitzichten op een tweestatenoplossing. Het Jordaanse persbureau Petra meldde dat ook koning Abdullah waarschuwde voor negatieve politieke gevolgen.
Ook andere Arabische leiders en Europese leiders lieten dinsdag weten het oneens te zijn met de plannen van de Amerikaanse president. Die hebben volgens hen negatieve gevolgen voor het vredesproces. Dat proces ligt overigens sinds 2014 al stil, toen beide partijen de besprekingen afbraken.
President Trump hoopt beide partijen weer rond de tafel te krijgen. Zijn toespraak woensdagavond maakt de kans er echter niet groter op dat dat lukt. Palestijnen zullen in Trumps toespraak een bevestiging zien dat de Verenigde Staten vooringenomen zijn ten gunste van Israël.
Toch zal Trump proberen een zekere balans te bewaren. De nieuwswebsite Times of Israel meldde woensdagmorgen dat de president niet zal spreken over Jeruzalem als „ondeelbare hoofdstad” van Israël. De president zou ook inzien dat beide partijen moeten onderhandelen over Israëls soevereiniteit in Jeruzalem. Ook heeft de erkenning geen gevolgen voor de status quo op de Tempelberg, de belangrijkste heilige plaats in Jeruzalem.
Trump doorbreekt met zijn aankondiging woensdagavond de internationale consensus. Deze stelt namelijk dat Israël en de Palestijnen het samen over de status van de stad eens moeten worden bij onderhandelingen. De uitkomst van deze besprekingen is volgens de internationale gemeenschap ook al bekend. Dat is dat Jeruzalem de hoofdstad wordt van zowel Israël als van Palestina. Pas dan zou vrede tussen beide partijen mogelijk zijn.
Over Jeruzalem strijden Joden en Arabieren al lang. Het verdelingsplan voor het Britse mandaatgebied Palestina bepaalde in 1947 dat Jeruzalem een zogeheten ”corpus separatum” (apart lichaam) moest worden. De stad zou niet bij een Joodse of Arabische staat horen, maar onder een internationaal bestuur komen.
In de oorlog van 1948 veroverde Israël het westelijke deel van de stad en Jordanië het oostelijke deel. Kort daarop gingen beide landen over tot annexatie. Tijdens de Zesdaagse Oorlog van 1967 veroverde Israël heel Jeruzalem, inclusief de Oude Stad. Israël breidde de stad uit en verenigde deze onder zijn bestuur.
Hoewel de internationale gemeenschap Israëls claim op Jeruzalem niet erkent, bezoeken buitenlandse politici en diplomaten de stad geregeld. In de stad bevinden zich regeringsgebouwen, de ambtswoningen van de premier en de president, het parlement en het hooggerechtshof.
Geen land heeft momenteel een ambassade in Israëls hoofdstad. In 1980 verwijderden dertien landen, waaronder Nederland, hun diplomatieke missies uit Jeruzalem nadat de Veiligheidsraad van de VN daartoe opriep. Dat gebeurde nadat de Knesset een zogenaamde basiswet aannam die Jeruzalem als hoofdstad van Israël vastlegde.
