Synode GKV unaniem voor oprichting GTU
In een verrassend vlot verlopen vergadering heeft de generale synode van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV) donderdagmiddag unaniem besloten mee te werken aan de oprichting van de Gereformeerde Theologische Universiteit (GTU).
De vergadering had wel de nodige kanttekeningen bij onder meer de toekomstige invloed van de kerken die bij GTU betrokken zijn, bij de tijdelijke extra bijdrage die de GKV zes jaar lang betaalt aan de GTU en bij de keuze voor Utrecht als vestigingsplaats. Wat de synode betreft moeten ook Apeldoorn en Kampen in beeld blijven.
De Gereformeerde Theologische Universiteit moet de opvolger worden van de Theologische Universiteit Kampen (TUK) van de GKV en de Theologische Universiteit Apeldoorn (TUA) van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK). Ook de Nederlands Gereformeerde Predikantenopleiding (NGP) van de Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK), die nu is ondergebracht bij de TUA, moet aan de GTU gevestigd worden. Over vorming van de GTU wordt al jaren gesproken. De laatste twee jaar is er gewerkt aan concrete plannen.
Menig synodelid toonde zich nog bezorgd over de toekomstige invloed van de GKV op het beleid van de GTU. Voorzitter prof. dr. L. Hordijk van de raad van toezicht van de TUK lichtte toe dat alle drie de betrokken kerken een eigen predikantsmaster krijgen aan de GTU. Die predikantsmasters moeten alle drie een eigen curatorium hebben. Daardoor blijven de kerken rechtstreekse invloed houden op de eindfase van de opleiding. Op het beleid van de universiteit als geheel kunnen GKV, CGK en NGK invloed uitoefenen via de ledenraad, waarin zij vertegenwoordigd zijn.
Op voorstel van ouderling P. A. Heij (Soest) krijgt de synode nog de mogelijkheid om de rechtsopvolger van de TUK aan te wijzen. Op die manier houdt de vergadering nog een vinger in de pap voordat de finale goedkeuring voor de GTU volgt.
Namens de regiegroep van de GTU stelde prof. dr. R. Kuiper dat het op onoverkomelijke bezwaren stuit om van de GTU een kerkelijke universiteit te maken. Dat wordt te ingewikkeld, zo illustreerde hij en bovendien wordt dan niet voldaan aan de wet op het hoger onderwijs, die een ledenraad verplicht stelt die zelfstandig moet kunnen handelen. Een synode kan dan niet nog eens vanaf de achterbank meesturen.
De GTU zal opgericht worden door de CGK, NGK en GKV, zo legde Kuiper uit, na vragen over de positie van de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk. „Dat betekent dat ze een andere rol krijgen in de ledenraad, maar dat moeten we nog bespreken en uitwerken in de statuten, al willen we dat ze volwaardig meedoen.”
De GKV willen nog zes jaar een hogere financiële bijdrage leveren aan de GTU dan de andere partners. In de CGK en de NGK dragen leden en doopleden per persoon rond de 8 euro bij aan de predikantsopleiding. De GKV-leden leggen bijna het dubbele neer. In de toekomst moeten de bedragen naar elkaar toe groeien, waarbij de vrijgemaakten fors minder zullen gaan betalen. Dat wordt onder meer mogelijk gemaakt doordat de vorming van de GTU efficiencyvoordelen biedt.
Verschillende afgevaardigden vroegen de mogelijkheid te onderzoeken, of ten minste open te laten, dat de GTU niet in Utrecht, maar in Kampen of Apeldoorn wordt gevestigd. Dat zijn de huidige vestigingsplaatsen van respectievelijk de TUK en de TUA. Een amendement van ds. D. S. Dreschler (Heemse) kreeg uiteindelijk een positief advies van de raad van toezicht van de TUK en instemming van de gehele synode.
Hoewel de GTU straks groter zal zijn dan de eigen universiteit, blijft ze klein, zo stelde ouderling J. A. van Arkel (Apeldoorn). Zal over een paar jaar niet blijken: te klein?, zo vroeg hij. Kuiper reageerde dat hij verwacht dat de GTU groeimogelijkheden biedt, waardoor dit probleem niet snel zal spelen.
De vergadering besloot bij aanvang niet het woord te geven aan mr. P. Pel van de deputaten kerkorde. Deze zette gisteren in het Nederlands Dagblad kanttekeningen bij de te kiezen verenigingsvorm voor de GTU. Zijn kritiekpunten droeg hij gelijktijdig aan bij het moderamen. De synode heeft echter onvoldoende tijd gehad om zich in de besluitvormende fase van de GTU-plannen te kunnen voorbereiden op deze bijdrage, zo concludeerde preses ds. M. H. Oosterhuis. De vergadering steunde hem overigens maar met een meerderheid van één stem in het voorstel om Pel niet het woord te geven. Voorzitter Hordijk van de raad van toezicht van de Theologische Universiteit Kampen zegde toe wel in de verdere besluitvorming over de GTU ruimte te willen geven aan de kritiekpunten van Pel.
De GKV zijn het tweede kerkgenootschap dat akkoord gaat met de komst van de GTU. Op 11 maart gaven de NGK fiat aan de komst van de instelling. Naar verwachting besluiten de CGK later dit jaar over de vraag of ze hun universiteit willen laten opgaan in de GTU. Mogelijk spreekt de CGK-synode op 1 juni hierover.
Dossier synode GKV
Zie voor meer artikelen over de synode van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt het dossier Synode GKV 2017.