Tegenwoordig worden behoudende christenen al snel als extreemrechts weggezet. Dat moet als eerste worden gezegd. Ook in Amerikaanse media is er een tendens zichtbaar om religieus rechts aan het uiterste van het politieke spectrum te positioneren of als regelrecht fundamentalistisch te typeren. Het woord taliban valt dan al snel. Terwijl het doorgaans om conservatieve christenen gaat van wie de Bijbelgetrouwe opvattingen volgens velen niet meer passen in een snel seculariserende samenleving.

Tegelijkertijd zijn er in de loop der jaren diverse gewelddaden gepleegd door leden van Amerikaanse radicale bewegingen die zich als door en door christelijk beschouwden. En niet zelden leidden hun verwrongen ideeën tot extremistische en racistische uitwassen in de samenleving.

Neem de sekte Church of Jesus Christ Christian van Wesley Swift. De christelijke voorganger preekte in de Amy Semple McPherson’s Foursquare Church in Los Angeles. Hij beweerde dat er twee rassen op aarde bestaan: een goddelijk blank ras dat uit Adam was voortgekomen, en een satanisch ras dat van de duivel afstamde. Niet voor niets was Swift een plaatselijke leider van de racistische Ku Klux Klan.

Zijn beweging zou in 1948 opgaan in Christian Identity. Die sekte gelooft nog altijd in het zogenaamde Brits Israëlisme. Dat houdt kort gezegd in dat de blanke Angelsaksische mens een directe afstammeling is van het Bijbelse volk van de Israëlieten. Alle andere rassen zouden daarom minderwaardig zijn. De huidige Joden zouden in hun ogen niet de echte Joden zijn, maar afstammelingen van de Chazaren, een Turkse stam in de buurt van de Kaukasus.

Dat leidde ertoe dat veel aanhangers van het gedachtegoed van Christian Identity sterk antisemitische tot zelfs fascistische ideeën ontwikkelden. Om die reden deden er zich in de loop der tijd diverse afsplitsingen voor, omdat sympathisanten het niet eens waren met de cultuur van nazisme, haat en geweld.

Christian Identity is vooral een overkoepelende manier van denken. Maar er zijn in de Verenigde Staten nog altijd tientallen concrete organisaties actief die onder het mom van het christelijk geloof extreemrechtse ideeën proberen uit te dragen.

Zoals de Christian Patriot Movement. Op de officiële website van de beweging valt weinig aan te merken. „Wij zijn voor Christus, voor de kerk, voor vrijheid, voor de grondwet en voor het leven.” Daar kan niemand op tegen zijn.

Toch beschouwt de Amerikaanse overheid de Christian Patriot Movement als een radicale en extremistische beweging. Omdat zij uitgaat van het diepgewortelde geloof dat de „federale regering een ernstige bedreiging vormt voor de ideeën van vrijheid en natuurlijke rechten die uit de Amerikaanse Revolutie zijn voortgekomen.” En dat zou weer een aantasting van het Amerikaanse christelijke erfgoed zijn.

Nog extremer

De beweging Aryan Nations is zo mogelijk nog extremer. De organisatie werd in de jaren 70 opgericht in Hayden, Idaho. Ze omschreef zichzelf als Blanke Christelijke Religieuze Afscheidingsbeweging, verbonden met de denkbeelden van Christian Identity. Ook hier speelde voorganger Wesley Swift een belangrijke rol bij de ontwikkeling van hun standpunten.

De FBI heeft Aryan Nations als terroristische organisatie aangemerkt. De beweging organiseerde schietoefeningen voor haar leden. Maar schuwde ook niet geweld tegen de buitenwereld gebruiken. Zoals in 2000, toen bewakers van het hoofdkwartier van Aryan Nations op een verdachte auto schoten en de inzittenden vervolgens met geweerkolven aftuigden.

Anno 2016 speelt Aryan Nations nauwelijks meer een rol van betekenis. Maar na de verkiezingen van president Obama groeien extreem­rechtse groeperingen in de Verenigde Staten in het algemeen weer aanzienlijk. En niet zelden worden hun ideeën met de hand op de Bijbel verkocht.

Dat zal na 20 januari, als Donald Trump als president aantreedt, vermoedelijk niet veranderen. Sterker nog: velen zullen zich door zijn ideeën in hun eigen opvattingen gesterkt voelen. Of dat ook maar iets met het christelijk geloof te maken heeft, is zeer de vraag.