De invaljuffen zijn ‘op’; een verkenner moet het oplossen
Basisscholen in het bijzonder onderwijs hebben groeiende moeite om vervanging te regelen voor zieke meesters en juffen. Maar redding is nabij: dinsdag stelde minister Asscher (Sociale Zaken) oud-politicus Jacques Tichelaar aan als verkenner om met oplossingen te komen. Vier vragen.
Wat is precies het probleem?
Om flexwerkers sneller aan een vaste baan te helpen, is recent Asschers Wet werk en zekerheid (WWZ) ingevoerd. Sindsdien lopen basisscholen in het bijzonder onderwijs tegen grote problemen aan om vervanging te regelen voor zieke leerkrachten. Volgens de wet moeten scholen invallers na enkele invalbeurten een vast contract aanbieden óf hen zes maanden lang de wacht aanzeggen. Voor de eerste optie zeggen scholen structureel te weinig werk en geld te hebben. De veelgekozen tweede optie leidt ertoe dat scholen inmiddels met de handen in het haar zitten als de meester of juf zich ziekmeldt: de nog in te schakelen invallers zijn ‘op’. Scholen zien zich steeds vaker genoodzaakt om bij ziekte hele klassen naar huis te sturen.
Waarom treft dit alleen scholen in het bijzonder onderwijs?
Dat komt doordat leerkrachten die in dienst zijn van openbare scholen worden beschouwd als ambtenaren. Voor hen geldt op dit moment nog een andere rechtspositie, waardoor zij van Asschers ‘flexwet’ zijn uitgezonderd. Nu onlangs een wetsvoorstel is aangenomen om ambtenaren te beschouwen als gewone werknemers hangt het openbaar onderwijs echter dezelfde problematiek boven het hoofd.
Maar goed, er komt dus een verkenner. Probleem opgelost?
Dat valt nog te bezien. Vooralsnog lijkt Asscher een ander beeld te hebben van hoe een oplossing er uit moet zien dan de onderwijssector. Waar Asscher benadrukt dat scholen geen invalproblemen zouden hebben als ze de ruimte die de cao biedt beter zouden benutten, is volgens de sector alle lucht uit de cao allang weggezogen en biedt alleen een wettelijke uitzondering nog soelaas.
Daar wil Asscher niet aan?
Die kaart zal Asscher tot het laatst toe tegen de borst willen houden. Er is hem veel aan gelegen zijn eigen wet, een van de PvdA-kroonjuwelen uit deze kabinetsperiode, overeind te houden. Anderzijds heeft hij in de tuinbouw- en recreatiesector al wettelijke uitzonderingen doorgevoerd. Daar liepen bedrijven ook aan tegen de gevolgen van de flexwet, met name voor seizoenswerkers. Op zo’n uitzondering hebben ook de onderwijskoepels hun zinnen gezet. Volgens hen is dit onvermijdelijk en is er grote haast bij nu Koning Winter zijn intrede deed en de aanstekelijke griepjes op scholen de kop opsteken. Het is afwachten of zij verkenner Tichelaar (thans commissaris van de Koning in Drenthe) hiervan weten te overtuigen. Tichelaar was ooit zelf onderwijzer; dat biedt de sector wellicht hoop. Tegelijk heeft Tichelaar de politieke kleur (PvdA) van Asscher en was hij bovendien jaren voorzitter van de Algemene Onderwijsbond (Aob): de vakbond die het op dit dossier meer met Asscher eens is, dan met de scholen.
