Ds. A. T. Vergunst, predikant van de gereformeerde gemeente te Waupun (VS), gaf maandag enkele pastorale adviezen over rouwverwerking. Hij vertelde onder meer over zijn eigen verdriet: twintig jaar geleden overleed zijn eerste vrouw, op 29-jarige leeftijd, door een hersentumor.
Geef ruimte aan rouw
Bij rouwen denken de meeste mensen aan de dood. Maar er kan ook rouw zijn bij echtscheiding, bij verlies van gezondheid of een baan, of bij een verhuizing. Je verliest een deel van je leven. Het is niet overdreven om te huilen bij verdriet. De Bijbel geeft daar alle ruimte voor. Huilen is nodig om leed te verwerken.
Boosheid mag
Neem boosheid serieus. Veel rouwenden worstelen daarmee. Ze zijn boos op de overledene („Waarom heeft zij mij verlaten?”) of op God („Waarom laat Hij dit toe?”). Onterecht misschien, maar die boosheid is er wel. Ds. Vergunst: „Toen mijn vrouw overleed, heb ik het in de bossen in Amerika tegen God uitgeschreeuwd. ”
Ook kan er sprake zijn van schuldgevoelens, bijvoorbeeld bij kinderen („Het is mijn schuld dat hij is overleden.”) en angst („Ik sta er alleen voor. Nu moet ik beslissingen nemen die we dertig jaar lang samen hebben gemaakt.”).
Praat
Rouw gaat nooit over. Er zijn meer mensen in de kerkelijke gemeente die rouwen dan we vaak denken. Vermijd dus nooit een gesprek. Je maakt daarmee geen oude wonden open, want die zijn dat al. Niets zeggen betekent eigenlijk dat je iemands verdriet niet serieus neemt.
Wat je niet moet zeggen? Bij een begrafenis: „Wij missen haar maar zij ons niet.” Dat wil een rouwende op dat moment niet horen. Spreek ook niet te snel over zegeningen die er nog zijn.
Luister
Predikanten zijn vaak goed is spreken en minder goed in luisteren. Neem de tijd om te luisteren. De rouwdragende verwacht meestal geen antwoorden. Voor rouwdragenden is praten verwerken, het leed een plekje geven. Ze hebben niet altijd behoefte aan een Bijbels antwoord – dat weten ze meestal wel. En soms ís er ook geen antwoord.
Zet pastoraat op één
God zegt dat predikanten eerst herder zijn en dan pas leraar. Ze zijn vaak te druk met dingen die minder belangrijk zijn. ”Grote studies zijn mooi, maar de schapen eten die niet. ”
Lees ook in Digibron
Het lijden: Gods megafoon - Een gesprek over de leerschool van het lijden - interview met ds. A.T. Vergunst (Daniël, 21-03-2013)
Beluister hieronder de lezing van ds. Vergunst.
