De bijdrage van ds. Kempeneers verscheen niet alleen in de papieren editie van Bewaar het Pand, maar ook op de website van deze periodiek, gericht op de rechterflank van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK). Via sociale media werd het artikel verspreid en er kwam een golf van reacties op gang. Ds. F. W. van der Rhee, christelijk gereformeerd predikant te Rotterdam-Oost, betitelde het artikel als „een vreselijk stuk waarbij de soevereiniteit van God ernstig wordt ontkend.” Ds. E. B. Renkema, CGK-predikant in Hilversum, betwijfelde of zijn ambtsgenoot ooit een ex-moslim had gesproken.

Droomcultuur

Volgens evangelist Jurjen ten Brinke, voorganger van de multiculturele CGK-gemeente Hoop voor Noord in Amsterdam, zijn er voorbeelden te over van ex-moslims die zeggen door een droom naar het Evangelie geleid te zijn. Voor zijn hbo-opleiding theologie schreef hij een scriptie over het onderwerp. „Daarvoor heb ik tientallen mensen geïnterviewd. Een terugkerend element is dat ze in hun dromen een figuur zeggen gezien te hebben waarvoor ze ontzag hadden, en dat ze voelden hoe een hand op hen gelegd werd terwijl een stem woorden sprak in de trant van: Wees niet bang.”

Zondag werden in Hoop voor Noord vier ex-moslims gedoopt, vervolgt Ten Brinke. „Eén van hen begreep in Iran via een droom dat zijn broer in Nederland christen was geworden. Toen hij dat navroeg, erkende zijn broer dat. Eenmaal in Nederland is ook hij christen geworden.”

Woord

Dr. A. Huijgen, universitair hoofddocent systematische theologie aan de Theologische Universiteit in Apeldoorn, zegt in een reactie dat de gewone manier waarop God werkt, die van de verkondiging van het Woord is. „Maar in landen waar de islam dominant is, is er vaak geen ingang voor het Woord. Kennelijk bedient God Zich daar mede van dromen. We kunnen zeggen dat de Heere in Zijn Woord altijd menselijke woorden en begrippen gebruikt. Hij past Zich aan ons begripsniveau aan, want, zoals Calvijn stelt, „als God Zijn eigen taal zou spreken, zou niemand Hem begrijpen.”

In de Bijbel is duidelijk dat God dromen gebruikt om Zich te openbaren. Dr. Huijgen: „Tegelijkertijd is de canon nu afgesloten. Het Woord is en blijft het belangrijkste genademiddel. Een moslim die door een droom wordt aangespoord om christen te worden, zal dus ook verlangen naar het Woord van God.”

Misschien ligt het probleem niet zozeer bij de islamitische cultuur als wel bij de rationele, westerse cultuur, concludeert de Apeldoornse docent. „Wij wantrouwen doorgaans dromen als bron van waarheid. Het gevaar bestaat dat we te weinig openstaan voor het verrassende dat de Geest soms elders in de wereld doet.”

Ten Brinke en dr. Huijgen wijzen erop waar dergelijke dromen toe leiden. Ten Brinke: „Je wordt niet bekeerd van een droom. Alleen Jezus Christus is de Weg, de Waarheid en het Leven. Uiteindelijk moeten vruchten zichtbaar zijn.” Dr. Huijgen: „Laten we dromen toetsen aan hét criterium bij uitstek: Gods openbaring in Jezus Christus. Wanneer een moslim door een droom tot bekering komt, betaalt hij daarvoor vaak een hoge prijs. Dan heb ik geen reden om aan de oprechtheid van die bekering te twijfelen.”

Onterecht

De e-mailbox van ds. Kempeneers bevatte de afgelopen dagen veel reacties op zijn artikel, vertelt hij. Er zijn hem onterechte verwijten gemaakt, zoals dat hij nog nooit een ex-moslim zou hebben gesproken, stelt hij. Volgens de predikant komen er in de gemeente die hij dient, de cgk in Katwijk, regelmatig asielzoekers. „Ook in het verleden heb ik onder asielzoekers gewerkt.”

Inhoudelijk zegt ds. Kempeneers onderscheid te maken tussen dromen en visioenen. „Ik geloof dat de Heere dromen op een bepaalde manier kan gebruiken. Voor een visioen ligt dat anders. Er is volgens mij geen Bijbelse reden te bedenken dat God die nog geeft.” De predikant wijst op Hebreeën 1:1, waar staat dat God vroeger op verschillende manieren sprak door de profeten. „Maar in deze laatste dagen spreekt Hij tot ons door de Zoon. De Bijbelse openbaring is daarmee afgesloten.”

In Bewaar het Pand stelde ds. Kempeneers dat een mens geen kind van God wordt door een droom. „Dat houd ik staande. Ik heb niet gezegd dat God geen dromen gebruikt om mensen tot de Schrift te leiden. God gebruikt daar allerlei middelen voor. Bij Augustinus was dat een zingend kind, dat riep ”neem en lees”. Bij John Bunyan was dat een innerlijke stem. Maar daarmee waren ze nog geen kind van God. Dat kwam daarna, door wedergeboorte, geloof en bekering. Dan verdwijnen de dromen en stemmen naar de achtergrond.”

Hij vindt dat er niet meer waarde aan een droom of stem moet worden toegekend dan de Bijbel dat doet. „Een droom is niet bijzonderder dan de prediking. Het is zelfs andersom. God heeft immers de prediking aangewezen als middel tot zaligheid, zegt Paulus in 1 Korinthe 1:21: „zo heeft het Gode behaagd, door de dwaasheid der prediking, zalig te maken, die geloven.” Daar komt het op aan.”

---

Lees ook in Digibron

Een lichtgestalte in een moslimdroom : Jurjen ten Brinke analyseert in CGO-scriptie een veelvoorkomende weg tot geloof (Reformatorisch Dagblad, 01-07-2005)

“Ik zag Hem naast mijn voeten staan” : H. J. Takken constateert dat dromen en visioenen bij ex-moslims grote rol spelen (Reformatorisch Dagblad, 28-02-2002)

Dromen spelen een rol bij overstap naar christendom : Ex-moslim: ,,Nu weet ik zeker dat Hij leeft en redt” (Reformatorisch Dagblad, 09-09-1995)