Hoe houd je een koe in een weiland waar geen afrastering omheen staat? Stop een ontvanger in haar halsband die met behulp van gps bepaalt of het dier te dicht bij de denkbeeldige grens van de wei komt. Een piepje waarschuwt haar. Loopt ze toch door, dan krijgt de koe een kleine schok en zal ze teruggaan.

Het lijkt futuristisch, maar op Dairy Campus zijn onderzoekers het wel degelijk aan het testen. En dit is maar één voorbeeld van de vele nieuwe technieken die hier worden uitgeprobeerd. Niet in een laboratorium, maar in de praktijk: op het land (225 hectare) of in een van de vijf stallen, waar verspreid over een groot aantal te scheiden afdelingen ruimte is voor in totaal 550 koeien.

Vroeger stond op deze locatie Nij Bosma Zathe, vertelt Kees de Koning, manager van Dairy Campus. Een regionale proefboerderij zoals er destijds zo veel waren. Ze werden het slachtoffer van de afschaffing van het Landbouwschap, dat boeren een collectieve heffing oplegde waaruit het praktijkonderzoek werd gefinancierd. Wat overbleef was één landelijke proefboerderij onder de vlag van Wageningen UR, het conglomeraat van universiteit en onderzoeksinstituten voor de Nederlandse land- en tuinbouw. Die proefboerderij was de Waiboerhoeve in Lelystad.

Friesland, melkveeprovincie bij uitstek, zag het met lede ogen aan. Juist hier, in de regio Heerenveen-Leeuwarden, hebben grote zuivelondernemingen hun basis. Er zijn onderwijsinstellingen op het gebied van zuiveltechnologie en landbouw, zowel mbo (Nordwin College) als hbo (Van Hall Larenstein). In Oenkerk volgden generaties studenten trainingen op de praktijkschool voor de melkveehouderij, tegenwoordig Dairy Training Centre geheten (dairy = zuivel). Kortom, ingrediënten genoeg voor de ontwikkeling van een heuse Dairy Valley.

De Friezen lieten het er niet bij zitten. Provincie en gemeente Leeuwarden sloegen de handen ineen en gingen op zoek naar nieuwe partners. Groningen en Drenthe haakten aan, evenals boerenorganisatie LTO, zuivelreus FrieslandCampina en de Rijksuniversiteit Groningen. Wageningen UR was bereid de activiteiten van de Waiboerhoeve naar Leeuwarden te verhuizen. En zo werd Dairy Campus geboren. Een ingrijpende verbouwing en uitbreiding volgde. Alles bij elkaar investeren de betrokken partijen meer dan 50 miljoen euro.

De instelling heeft hypermoderne faciliteiten voor colleges, praktijklessen en onderzoek. Studenten volgen er een deel van hun opleiding. Bedrijven kunnen –tegen betaling– nieuwe ontwikkelingen laten testen. Speerpunten in het onderzoek zijn veevoeding, milieu en dierenwelzijn, vertelt De Koning. Doorlopend worden er allerlei metingen verricht. „Onze koeien zijn er niet voor de productie van melk maar van data.”

Leeuwarden verwacht veel uitstraling van Dairy Campus. Op een steenworp afstand ontwikkelt de gemeente een bedrijventerrein, waar de eerste zuivelgerelateerde bedrijven inmiddels zijn neergestreken. Het pand van stalinrichter Cowhouse bijvoorbeeld is een blikvanger. Fokkerijorganisatie CRV is aan het bouwen.

Dairy Campus houdt ter gelegenheid van de start tot en met zaterdag open huis. Adres: Boksumerdyk 11.