Trots zijn ze bij FreshlightAgri in Apeldoorn. De leverancier van ionisatielampen en ledlampen die ”full spectrum”-licht (daglicht) uitstralen, sleepte de afgelopen tijd diverse innovatieprijzen in de wacht. Jongste succes is de erkenning van ionisatie met behulp van koolstofborstels voor de zogeheten Maatlat Duurzame Veehouderij (MDV).

Sinds 1 januari zijn de ionisatie­lampen van het Apeldoornse bedrijf op de maatlat opgenomen. Boeren die ze in hun stal installeren, scoren dertig punten op de maatlat. Een behoorlijke sprong, aldus een woordvoerder van de Stichting Milieukeur, die de maatlat beheert. „Om aan onze fijnstofnorm te voldoen, zijn in totaal honderd punten vereist. Met deze ionisatielampen ben je dus al een heel eind.”

Punten

MDV is een certificatiesysteem voor duurzamere veestallen. Zo’n stal heeft (bouw)technische voorzieningen die de milieu­belasting verminderen en de gezondheid en het welzijn van de dieren bevorderen. Het gaat daarbij onder meer om de uitstoot van ammoniak, brandveiligheid, energie­verbruik en de uitstoot van fijnstof. Elke erkende voorziening krijgt een aantal punten toegekend. Als een nieuwe stal voldoende hoog op de meetlat scoort, komt de boer in aan­merking voor bepaalde belastingvoordelen (MIA, Vamil en de Regeling groenprojecten).

FreshlightAgri heeft ionisatie met koolstofborstels verwerkt in energiearme lampen. De lampen produceren miljoenen ionen, (nega­tief) elektrisch geladen deeltjes, die het stof aan zich binden zodat het neerslaat op de grond. Dat leidt tot een frisser klimaat in de stal.

Volgens Aad van der Starre, oprichter, ontwikkelaar en directeur van FreshlightAgri, zuivert ionisatie de stallucht niet alleen van veel stof, maar ook van ammoniak en van ziekteverwekkers. Dat leidt tot een lagere infectiedruk. De dieren worden minder snel ziek, zodat minder anti­biotica nodig zijn.

In onderzoek dat hij bij pluimveehouders liet uitvoeren, bleek dat vleeskuikens in een stal met ionisatielampen minder voer nodig hadden, minder vaak voortijdig doodgingen en een hoger eindgewicht hadden dan dieren in een stal zonder die lampen. Leghennen bleken in een vergelijkbaar onderzoek meer eieren te leggen.

Overigens is de techniek ook opgenomen op de MDV voor andere diersoorten, waaronder varkens, melkkoeien, vleeskalveren en geiten.

Achterwand

Vleeskuikenhouder Wim Beltman uit het Overijsselse Lettele heeft bijna een jaar ervaring met de ionisatielampen. Beltman is eigenaar van twee bedrijven, waar hij in totaal 400.000 vleeskuikens houdt, waaronder 80.000 scharrel­kuikens. Voor die laatste bouwde hij vorig jaar twee nieuwe stallen, waarin hij led­verlichting en ionisatielampen van FreshlightAgri liet monteren.

„We hebben zichtbaar minder fijnstof in de stallen. Zo’n stal is 112 meter lang; als ik voorin sta, kan ik de achterwand goed zien. Vroeger zou ik daarvoor flink hebben moeten ventileren”, vertelt de pluimveehouder.

Een bijkomend voordeel is volgens Beltman dat hij de stallen minder hoeft te verwarmen. „Warmte hoopt zich op in de nok. Doordat het stof neerslaat, trekt ook de warmte meer naar beneden.”

Beltman vindt dat hij nog te kort met de techniek werkt om te kunnen zeggen dat ionisatie een gunstig effect heeft op de gezondheid en de voeropname door de kuikens. „Het werkt in ieder geval niet negatief.”

Volgens directeur Van der Starre van de Apeldoornse leverancier hangen de ionisatielampen inmiddels in meer dan 200 stallen, vooral in kippenstallen. De investering voor de boer ligt op een bedrag tussen de 7500 en de 10.000 euro, afhankelijk van de oppervlakte van de stal.