„Hier, ik kan het je laten zien”, zegt Jan Vonk in zijn chalet. De multifunctionele breedbeeld-tv 
in het woonkamerdeel komt 
langzaam tot leven. Vonk navigeert naar de website YouTube. Op het toetsenbord van de afstandsbediening tikt hij in: ”brand” en ”Bennekom”. Het resultaat is een zee aan treffers, waarvan de bovenste in ruim vier minuten laat zien hoe de stoere stulp aan de Bennekomse Langesteeg verandert in een zwarte ruïne. Het filmpje is inmiddels 4960 keer aangeklikt.

„Ik ben benieuwd hoeveel cameramensen er op de stoep staan als straks de nieuwbouw wordt opgeleverd”, grapt Vonk. Een datum daarvoor is nog onbekend, maar het contract met de aannemer is getekend en het ontwerp voor de herbouw ligt klaar.

Tuinhuisje

Op donderdag 2 juli sloeg het weer langzaam om. Weerstations kondigden aan dat de tropische hitte van die week na een stevige onweersbui plaats zou maken voor wat koelere lucht. Jan en Helma Vonk blazen na een dag hard te hebben gewerkt in hun kaashandel ’s avonds uit in hun tuinhuisje. Ze gaan naar binnen zodra duidelijk wordt dat de onweersbui ook hun kant op komt.

Vanachter het raam van de dakkapel volgt het paar de lichtflitsen. Dan slaat op een afstand van nog geen 4 meter in het rieten dak van hun woonboerderij de bliksem in. Een bolbliksem, begrijpt het paar later van weerkundigen. Jan: „Alsof er een tankgranaat ontplofte; zo’n knal.”

Tevergeefs probeert de kaashandelaar de vuurzee te lijf te gaan met een poederblusser. „Daarna schoot je gelijk in de regelstand”, zegt Helma tegen haar man. Jan: „Ik dacht meteen aan m’n administratie. Die heb ik voor 99 procent in veiligheid gebracht.” Helma zelf sjouwt wasmanden vol fotoboeken en andere kostbaarheden naar het tuinhuisje. Tot de brandweer het haar belet.

Hoe blikt het echtpaar terug op het afgelopen halfjaar? Helma: „De chaos waarin je na zo’n brand terechtkomt, is zwaar. We hebben de boerderij in 1999 gekocht en zijn daarna tien jaar bezig geweest met de verbouwing. In één klap waren we alles kwijt. Ik moest echt door een soort rouwproces heen.”

De dag na de brand fietste er opeens een vrouw het erf op, met de vraag: Heeft u nog kleren nodig? Anders haal ik wat. Helma: „Ik had geen idee wie ze was, maar dat medeleven van wildvreemden blijft je bij. En natuurlijk dat van onze kinderen, vrienden en buren, en van onze medegemeenteleden uit de Nederlands gereformeerde kerk in Ede.”

Monumentenlijst

Het voorbereiden van de herbouw viel het paar niet altijd mee. Jan: „Onze boerderij stond op de gemeentelijke monumentenlijst en volgens de Erfgoedkamer, de voormalige gemeentelijke monumentencommissie, was het weer terugbrengen van het geheel in de oorspronkelijke staat zeker nog haalbaar. Gelukkig heeft het college daar een streep doorheen gehaald. Financieel zou het een enorme strop zijn geweest.”

Helma: „We mogen inmiddels echt vooruitkijken. Binnen afzienbare tijd hopen we onze zaak te kunnen overdragen aan een opvolger. Als de bouw klaar is, kunnen we een deel van ons huis als bed and breakfast gaan verhuren. Jaren hebben we gedubd wanneer we die stap het beste konden zetten. Nu werd er voor ons beslist. Ik zeg er eerlijk bij: zo’n klap te boven komen, valt niet altijd mee. Wat helpt, is blijven relativeren. Ik weet nog dat ik vanuit onze noodwoning beelden voorbij zag komen van aangespoelde bootvluchtelingen. Geen kleding, geen dak meer boven het hoofd en niets te eten. Op zo’n moment flitst het toch door je heen: Wat hebben we het nog goed.”

>>rd.nl/terugblik

serie
Terugblik

Dit is het vierde deel van een serie interviews over ingrijpende gebeurtenissen die mensen het afgelopen jaar meemaakten.