Volgens een D66-woordvoerder heeft de coalitie aan D66 toezeggingen gedaan rond het verder stimuleren van de arbeidsparticipatie en vergroening. Eerder sloten VVD en PvdA in de Tweede Kamer ook al een akkoord met D66, maar het CDA kon zich toen niet vinden in de toezeggingen aan die partij. Ook het CDA kan zich in het voor D66 aangepaste plan vinden, stelde fractieleider Buma dinsdagmiddag. Hij vond het al een goed plan, en de wijzigingen zijn voor hem geen probleem.

Door het belastingplan krijgen werkenden komend jaar gemiddeld 700 (eenverdieners) tot 1500 euro (tweeverdieners) extra te besteden. Omdat het plan daarmee de kloof tussen een- en tweeverdieners verder vergroot, konden SGP en CU zich er niet in vinden.

Het was lange tijd spannend of het belastingplan van staatssecretaris Wiebes van Financiën voor volgend jaar wel een meerderheid zou halen in beide Kamers. Met de steun van het CDA, dat het belastingplan als enige oppositiepartij in de Tweede Kamer wel steunde, kwam het kabinet in de Senaat nog altijd vijf zetels tekort. Met de tien zetels van D66 lijkt het belastingplan nu alsnog op een ruime meerderheid af te stevenen.

SGP-Kamerlid Dijkgraaf, die in de Tweede Kamer samen met CDA, ChristenUnie en de SP, een amendement indiende om het belastingplan meer ‘eenverdiener-proof’ te maken, noemt de deal een gemiste kans. „Als deze deal een meerderheid krijgt is dat echt een gemiste kans. Er is 5 miljard beschikbaar waarmee de motie Schalk, waarmee de Eerste Kamer het kabinet oproep om de kloof tussen een- en tweeverdieners te dichten, uitgevoerd had kunnen worden. Nu is het geld weg en blijven eenverdieners het kind van de rekening.”

Uit cijfers die hoogleraar staats- en bestuursrecht Jos Teunissen maakte voor het Reformatorisch Dagblad bleek eerder al dat het belastingplan het al bestaande verschil in belastingdruk tussen kostwinners en tweeverdieners fors doet vergroten. De 500.000 Nederlandse alleenverdienersgezinnen betalen hierdoor in 2016 tot wel vijf keer zoveel belasting dan tweeverdienersgezinnen met hetzelfde gezinsinkomen: een verdubbeling vergeleken met de huidige situatie. Het kabinet heeft de cijfers inmiddels bevestigd. Volgens haar zijn de verschillen het gevolg van bewust beleid om de arbeidsparticipatie te stimuleren.

In de deal met D66 wordt, door de belastingtarieven minder te laten dalen dan was gepland, 200 miljoen euro vrijgemaakt om de arbeidskorting, een belastingvoordeel voor werkenden, vanaf 2017 minder snel af te bouwen. Ook gaat, al volgend jaar in plaats van in 2017, de vrijstelling van de vermogensrendementsheffing met enkele duizenden euro’s omhoog naar 24.437 euro. Kleine spaarders hoeven daardoor minder snel belasting te betalen over hun vermogen. Het extra geld dat het kabinet onlangs al uittrok voor de kinderopvangtoeslag (100 miljoen euro) en de ouderenkorting (100 miljoen euro) in 2016, wordt in 2017 herhaald.

Verder wordt er 100 miljoen euro vrijgemaakt voor energiebesparende maatregelen van huiseigenaren. Ook wordt gekeken naar het sluiten van kolencentrales. Het kabinet zou daarnaast aan D66 hebben toegezegd nog voor de zomer met een voorstel te komen om een deel van de belastingdruk op arbeid te verschuiven richting extra belastingheffing (4 miljard euro) door gemeenten. Dat is een vurige wens van D66 die volgens het kabinet op termijn voor „minimaal 15.000 tot 20.000 extra banen” zou kunnen zorgen.

Voorzitter De Graaf van de D66-fractie in de Eerste Kamer stelt dat er door de aanpassingen meer „ambitie” in het nieuwe belastingstelsel komt. De afspraken zorgen volgens hem voor lagere lasten, meer banen en extra vergroening. D66-leider Pechtold is verheugd dat „we de constructieve samenwerking tussen het kabinet en D66 hebben kunnen voortzetten.”

Ook PvdA-leider Samsom is tevreden. „Partijen hadden aanvullende wensen, daar is aan voldaan door het kabinet. Inhoudelijk vind ik het een beetje beter: er zit meer vergroening in, kinderopvang en meer arbeidskorting. Dat zijn goede zaken om Nederland verder te helpen.”

VVD-leider Zijlstra sprak van een „,nette deal, zonder verliezers. En de grote winnaar is de werkende Nederlander, die 5 miljard lastenverlichting krijgt.”

Liane de Haan, directeur-bestuurder van ouderenbond ANBO is blij met „een eerste gebaar” richting senioren. „Niet alleen voor 2016, maar ook voor 2017 en verder is er structureel 100 miljoen euro gereserveerd voor de ouderenkorting. Dat betekent een kleine reparatie van het koopkrachtverlies, maar is in feite een ‘doekje voor het bloeden.”

De reformatorische vakorganisatie RMU wijst de deal over het Belastingplan 2016 af. „Deze is niet alleen opportunistisch, maar vergroot ook de kloof in de samenleving en kost duizenden banen”, stelt arbeidsvoorwaardencoördinator Chris Baggerman. „Door het met D66 op een akkoordje te gooien is niet alleen de eenverdiener de klos. Ook al die mensen die afhankelijk zijn van een uitkering staan in de kou.” Ook op het gebied van de kinderopvangtoeslag is sprake van jojo beleid, meent de RMU. „Eerst werden miljarden euro’s gepompt in kinderopvangtoeslag. Dit werd snel weer afgebouwd toen bleek dat hierdoor wel erg dure banen werden gecreëerd. En nu wordt daar weer 100 miljoen euro extra voor uitgetrokken.”