Afgelopen weekend hebben we de klok weer verzet naar de wintertijd. Het lijkt een kleine moeite. Voor sommige mensen zijn de gevolgen echter groot. Zij zijn soms langere tijd uit hun dagelijkse ritme. Ondertussen zijn de voordelen niet aangetoond. Daarom: Stop met deze onzinnige traditie.

Mijn voornaamste bezwaar is dat onze biologische klok te sterk wordt verstoord. Veel mensen en dieren raken uit balans, we slapen slecht en zijn geestelijk niet scherp. Zeker jonge kinderen hebben juist baat bij regelmaat. En wat te denken van ouderen, bijvoorbeeld in verpleeghuizen. Die zijn gewend aan een vast ritme, maar moeten ineens een uur langer of korter in bed doorbrengen. Tweemaal per jaar raakt ons ritme zo verstoord.

Onderzoek

Wetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen hebben in 2007 aangetoond dat de zomertijd een langdurig en behoorlijk groot effect heeft op de biologische klok van de mens. Vooral avondmensen hebben aanpassingsproblemen. De onderzoekers bepleiten om de zomertijd te heroverwegen en eventueel af te schaffen.

Ook voor de landbouw is de overgang altijd weer lastig te organiseren. Dieren kijken immers niet naar de klok, maar leven met de natuur. Voor het bedrijfsleven is het verder onhandig dat de tijd steeds verandert, zeker bij contact met landen die niet meedoen aan de zomertijd. Waarom doen we onszelf dit toch allemaal aan?

De zomertijd is ooit ingevoerd om energie te besparen. In de zomer kregen we zo ’s avonds een uur langer daglicht. Eerst duurde de zomertijd een halfjaar, maar sinds het een EU-regeling werd, is die periode nog iets langer.

Maar werkt het? Besparen we echt zo veel elektriciteit? Economen zetten er vraagtekens bij. Veel onzuinige gloeilampen zijn inmiddels immers vervangen door uiterst efficiënte spaar- en led­verlichting. En wellicht blijven we op de zomeravonden juist langer op, met een onzuinige televisie of computer.

Debat

Donderdag hield het Europees Parlement een debat over de zomertijd, die een Europese regeling is. Verrassend veel collega-Europarlementariërs deelden mijn kritiek en vragen over de zomertijd. Volgens sommigen zijn er zelfs meer hartaanvallen zodra we de klok verzetten. Dat zijn serieuze zaken.

De Europese Commissie geeft toe dat er meningsverschillen bestaan over de kwestie. Het is bereid om het standpunt te herzien als daar noodzaak toe is, maar ziet voorlopig niets in afschaffing. De reden: we moeten de gelijke omstandigheden in de Europese interne markt in stand houden, aldus Eurocommissaris Violeta Bulc uit Slovenië, die bij het parlementsdebat aanwezig was.

Een vreemde redenering, vind ik. Als onduidelijk is of iets nut heeft, waarom zouden we dan 510 miljoen Europeanen dwingen om mee te werken? We kunnen de regeling beter afschaffen totdat het voordeel is bewezen.

Europa zou heus niet de eerste zijn die de zomertijd afschaft. Rusland deed dat in 2011. IJsland en bijna alle Afrikaanse landen hebben hem nooit ingevoerd. In de VS zijn meerdere staten die de regeling hebben afgeschaft of overwegen dat te doen.

De klachten over de zomertijd leven dus breder. In Vlaanderen is al jaren een actiecomité actief tegen het ”zomeruur”, zoals het daar zo mooi heet. Toen ik lid was van de Tweede Kamer heb ik al tegen deze regeling gestemd, wat toen niet hielp.

Gelukkigst

Sinds het debat in het Europees Parlement ben ik overstelpt met positieve reacties. Op de website van een krant bleek 61 procent het eens met de stelling dat de EU de zomertijd moet afschaffen. Op Twitter en ook in persoonlijke gesprekken zeiden veel mensen dat hun familieleven er onnodig door verstoord raakt. En wie kent geen mensen die zondag te laat of te vroeg in de kerk kwamen omdat ze de aanpassing waren vergeten?

Laten we verstandig zijn. Volksvertegenwoordigers zijn er tenslotte voor om te luisteren naar de bevolking. Het leven van honderden miljoenen Europeanen kan worden verbeterd. De Nederlandse regering heeft de kans om deze kwestie op te lossen. Ons land is vanaf januari voorzitter van de EU-landen, een perfecte positie om dit op de agenda te zetten. Het is staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken die dit kan oppakken, met steun van veel Europarlementsleden en ongetwijfeld ook van Kamerleden.

De vraag is dan nog of Europa overgaat op de wintertijd of misschien juist de zomertijd? Sommigen zeggen dat we beter altijd dat uurtje extra in de avond kunnen houden, dus beter de wintertijd afschaffen. Maar bedenk wel dat de zon dan pas erg laat opkomt in de winter, pas tegen tien uur.

Onderzoekers zeggen dat onze biologische klok het beste samenvalt met de wintertijd. Ons lichaam en onze geest werken dan het beste, wat ons volgens mij het gelukkigst en productiefst maakt. Dat is goed voor de mens, het gezin en de hele samenleving.

De auteur is Europarlementslid voor het CDA.