Wat is er toch aan de hand in ons land? Die vraag mogen we onszelf wel stellen als we zien wat er de afgelopen tijd allemaal gebeurt rond de opvang van vluchtelingen. Burgemeesters en wethouders die met de dood worden bedreigd. Gewone burgers die de meest onzinnige –en smerige– dingen schreeuwen tijdens informatieavonden. Om van de bestorming van een opvangcentrum nog maar te zwijgen.
Ondertussen ploegen vluchtelingen door de modder en dragen vaders huilende kinderen naar de overkant van een rivier om dichter bij het land te komen waar ze graag naartoe willen. Het water staat duizenden vluchtelingen –én gelukszoekers– tot de lippen.
Maar ook aan de kant van de hulpverlening, de mensen die echt het goede willen doen, klinken noodkreten. Opvang die overvol is, vluchtelingen die uit pure noodzaak van de ene opvang naar de andere worden vervoerd en stokkende registratieprocedures omdat er te weinig mensen zijn.
Ondertussen roept iedereen iets over ‘onze’ waarden en normen. De een vindt dat die waarden en normen van de bestuurders eisen dat ze de grenzen sluiten. Onze welvaart komt in gevaar. Of de veiligheid van onze vrouwen en kinderen.
Anderen menen juist dat onze joods-christelijke waarden en normen van ons eisen dat we vluchtelingen menswaardig opvangen en gastvrij ontvangen.In Steenbergen maakten boze bewoners het wel heel bont. Toen een vrouw op een inspraakavond een pleidooi hield vóór de opvang van vluchtelingen, werd ze door andere aanwezigen verbaal aangerand. Want zo mag je de slogans die er geroepen werden gerust noemen. Wie daarbij ook nog de foto’s ziet van schreeuwende mannen die met gestrekte armen naar de spreekster zwaaien, realiseert zich met schrik dat hier de onderbuik aan het woord is. En dat je dan na zo’n schreeuwpartij nog het lef hebt om van vluchtelingen te eisen dat ze ons waarden-en-normenpatroon overnemen, is ronduit schokkend. Want dan zou je dus van hen eisen dat ze ook op zo’n manier met andersdenkenden omgaan. Je moet er niet aan denken dat de vluchtelingen, over wie het in Steenbergen ging, deze beelden gezien en het geschreeuw begrepen hebben.
Hebben bezorgde bewoners dan helemaal geen punt? Zeker wel. Feit is alleen dat we in ons land blijkbaar niet meer in staat zijn om het debat op een fatsoenlijke en inhoudsvolle manier te voeren. En dat heeft weer alles te maken met het feit dat tal van mensen wel wat roepen over normen, maar er geen idee van hebben wat die waarden en normen zijn.
Toenmalig premier Balkenende probeerde destijds het waarden-en-normendebat nieuw leven in te blazen. En hij werd weggehoond. Nu zien we dagelijks hoe schraal en kaal de grond is geworden waarin we als volk wortelen. Discussiëren zonder schreeuwen, lukt niet meer. En als er al een eenduidig patroon is te ontdekken in alle protesten, dan is dat niet zelden dat het beschermen van de eigen welvaart dé onopgeefbare kern wordt genoemd van ons waarden-en-normenpatroon. Hoog tijd voor een grondige bezinning dus. Politici, ga ons in die bezinning voor.
