Steeds meer christenen vieren het Loofhuttenfeest
Het vieren van het Loofhuttenfeest lijkt onder christenen aan populariteit te winnen. Is het een Bijbelse opdracht? Of doet dit het werk van Christus tekort?
Het Loofhuttenfeest
„En het zal geschieden, dat al de overgeblevenen van alle heidenen, die tegen Jeruzalem zullen gekomen zijn, die zullen van jaar tot jaar optrekken om aan te bidden den Koning, den HEERE der heirscharen, en om te vieren het feest der loofhutten.”
Deze tekst –Zacharia 14:16– vormt voor Jaap Heeringa uit Foudgum de aanleiding om jaarlijks het Loofhuttenfeest te vieren. Morgen gaat het van start en het duurt tot 5 oktober. Heeringa, voorzitter van Stichting Moadim en voorganger van de Messiaanse gemeente Rehoboth te Leeuwarden, organiseert voor het zesde jaar op rij een Loofhuttenfeest op camping De Kleine Belties, bij Hardenberg. Daarvoor hield hij het op andere plaatsen, twintig jaar geleden voor het eerst.
Zelf viert hij het al dertig jaar. Het publiek dat naar De Kleine Belties komt, is divers, aldus Heeringa. „Er komen christenen uit Messiaanse gemeenten, uit baptistengemeenten, uit evangelische gemeenten, maar ook uit christelijke gereformeerde kerken en vrijgemaakt-gereformeerde kerken. Doordeweeks zijn we met zo’n zestig man. In het weekend verdubbelt dat aantal.”
De belangstelling onder christenen om het Loofhuttenfeest te vieren groeit, ziet ook Theo Koppes, medewerker van de organisatie Christenen voor Israël. „Als ik de situatie vergelijk met tien jaar geleden, merk ik dat er bij ons veel meer vragen binnenkomen van mensen die hier of in Israël het Loofhuttenfeest –of Soekot– willen vieren. Ikzelf vier het ook met mijn gezin.”
Volgens Jacob Keegstra, voorzitter van de Nederlandse afdeling van de International Christian Ambassy Jerusalem (ICEJ), is de belangstelling voor het Loofhuttenfeest onder christenen al eerder ontstaan. „Begin jaren tachtig, toen Israël Jeruzalem tot hoofdstad uitriep en Nederland als dertiende land zijn ambassade in Israël vanuit Jeruzalem verplaatste naar Tel Aviv, begon het. Nederland zwichtte met twaalf andere landen voor de macht van de Arabische olie. Op dat moment waren er tijdens het Loofhuttenfeest in Jeruzalem veel christenen van over de hele wereld bijeen. Om een statement te maken vóór Israël hebben zij toen de ICEJ opgericht, als ambassade van Christus in Jeruzalem. We steunen Israël en willen teruggaan naar de Hebreeuwse wortels van ons geloof. Dat maken we zichtbaar door jaarlijks in Jeruzalem het Loofhuttenfeest te vieren.”
Jezus’ geboorte en het Loofhuttenfeest
De verklaringen voor het feit dat het feest onder christenen steeds populairder wordt, zijn divers. Koppes: „Ik zie het verschijnen van het boek ”Wake up!” eerder dit jaar als een aanjager voor christenen om het Loofhuttenfeest te vieren. In dit boek staat de eindtijd en ook de rol van het Jodendom daarin centraal. Het boek heeft de belangstelling voor het Jodendom onder christenen gewekt.
In de kring waarvan ik binnen mijn gemeente deel uitmaak, staan we dit jaar tijdens het Loofhuttenfeest stil bij de geboorte van Jezus. Iedereen weet dat Zijn geboorte niet op 25 december plaatshad. Als je op Bijbelse gronden gaat terugrekenen, bijvoorbeeld door de priesterdienst van Zacharias erbij te betrekken, kom je erachter dat Jezus tijdens het Loofhuttenfeest geboren moet zijn. Dat geeft voor ons een nieuwe dimensie aan het Loofhuttenfeest.”
Onder Joden ziet Koppes soms gefronste wenkbrauwen als zij christenen het Loofhuttenfeest zien vieren. „Anderen reageren juist weer heel enthousiast. Joden in Jeruzalem zijn heel gastvrij en nodigen christenen en moslims gerust uit in hun loofhut. Rosj Hasjana (Joods Nieuwjaar), Jom Kipoer (Grote Verzoendag) en het Loofhuttenfeest zijn feesttijden die door God aan Israël gegeven zijn. Het Loofhuttenfeest is daarbij ook een feest voor alle volken. Dat maakt het zo speciaal voor christenen.”
Voorganger Heeringa ziet de toenemende belangstelling voor het Loofhuttenfeest als teken van de eindtijd. „Volgens mij wordt het Loofhuttenfeest steeds vaker gevierd vanwege de situatie in de wereld. Sinds 1948 gaan steeds meer Joden terug naar het Beloofde Land. Hierdoor komt het Jodendom wereldwijd meer in de belangstelling te staan. De Bijbel gaat meer leven. Zo ook Zacharia 14:16 en Leviticus 23, waarin de Heere oproept Zijn feesten te onderhouden.”
Keegstra: „Als Zacharia 14 werkelijkheid wordt, gaan we allemaal ieder jaar dit feest vieren, samen met Israël. Tot die tijd lopen we als christenen stage voor de eeuwigheid. Jezus vierde het feest ook. Het werd ons pas door keizer Constantijn de Grote onthouden.”
Moeten christenen het Loofhuttenfeest vieren? Koppes: „We moeten niks. We hoeven niet slaafs de feesten uit het Oude Testament in ere te houden. Daar is Paulus in de Kolossenzenbrief heel duidelijk in. Tegelijk zeg ik: je kunt uit het vieren van het Loofhuttenfeest wel iets verstaan. Het brengt de wederkomst dichterbij. Het geeft je ook een besef van de tijdelijkheid van alle dingen.”
Heeringa: „Door het lezen van het Oude Testament ben ik er al meer dan dertig jaar van overtuigd dat we het Loofhuttenfeest en al de feestdagen van de Heer horen te vieren. Vanuit de dankbaarheid voor wat Hij in Jezus gedaan heeft, verlang ik ernaar volgens Zijn leefregels te leven en Zijn feesten te vieren. De Bijbel gaat meer leven als je bij deze dagen stilstaat.”
Voor wie Jeruzalem te ver is en te duur om erheen te reizen, organiseert stichting Moadim jaarlijks het landelijke Loofhuttenfeest. „Niet om alle mensen naar dit feest te trekken, maar om iets door te geven. Inmiddels zie ik dat veel gemeenten in Nederland in de komende week een soeka (loofhut, RM) in de kerk plaatsen. Het aantal kerken dat het feest mee wil vieren groeit. Ze doen het vaak in eigen kring, zodat ons aantal eigenlijk vrijwel gelijk blijft. De thema’s die dit jaar centraal staan, hebben allemaal iets te maken met de wederkomst en met het herstel van de wereld. We nodigen diverse sprekers uit en gaan met elkaar in gesprek. Tevens nodigen we musici uit.”
Keegstra: „Sinds 1980 vieren vooral veel Amerikanen en Europeanen het Loofhuttenfeest in Jeruzalem. De laatste tien jaar zijn er ook veel Brazilianen bij gekomen, vanwege de grote opwekking in Brazilië. De laatste tijd zien we ook een toestroom vanuit China en Zuid-Korea, de landen die nu met het Evangelie bekend worden. Al die christenen lezen Psalm 122: „Bidt voor de vrede van Jeruzalem.” Dat doen ze ook. Ze vragen zich niet af wat theologen vinden, maar lezen de Bijbel en handelen daarnaar.”
Tegenbeweging
Andrea van Hartingsveldt-Moree, redacteur bij het blad GezinsGids, schreef onlangs het gezinsdagboek ”Wijzer op weg naar de wederkomst. Christelijke feestdagen in het gezin”, over de drie oudtestamentische feesten van de zevende maand (zie kader): de Dag van het Bazuingeklank (Rosj Hasjana), Grote Verzoendag (Jom Kipoer) en het Loofhuttenfeest. Zij constateert eveneens dat er onder christenen een groeiende belangstelling is voor het Loofhuttenfeest, maar is ervan overtuigd „dat het niet meer op Joodse wijze gevierd hoeft te worden.” Van Hartingsveldt haalt hierbij een citaat van Matthew Henry aan: „Het leven van een ware christen is een voortdurend Loofhuttenfeest. Hij zondert zich af van de wereld en verblijdt zich in de Heere. Elke dag van het leven van een christen is een dag van het Loofhuttenfeest.”
Van Hartingsveldt: „Al vroeg in de kerkgeschiedenis is er een afkeer te bespeuren ten aanzien van alles wat Joods was. De oudtestamentische feesten hebben daaronder geleden. In de loop van de kerkgeschiedenis is er door allerlei anti-Joodse houdingen een sluier over deze feesten komen te liggen. Veel christenen in onze dagen signaleren dat. Ik denk dat zij het Loofhuttenfeest omarmen omdat de kerk met de oudtestamentische feesten te weinig doet en gedaan heeft. Ik zie het als een soort tegenbeweging.
De kerk heeft in de loop van haar geschiedenis duidelijk gezien hoe alles in de tabernakel- en tempeldienst is vervuld in Christus. Er zijn daarom weinig christenen die de behoefte hebben om terug te keren tot de tabernakel- en tempeldienst, in tegenstelling tot de oudtestamentische feesten. Het vieren van het Loofhuttenfeest kan ik dus enerzijds plaatsen, maar anderzijds geeft het blijk van een gebrek aan kennis van de betekenis en de vervulling ervan.”
In de oudtestamentische feesten liggen veel schatten verborgen, aldus Van Hartingsveldt. „Het zijn „de gezette hoogtijden des HEEREN.” Het zijn feesten voor verleden, heden en toekomst. Er zijn volgens theologen drie soorten vervulling van de oudtestamentische feesten: christologisch –met betrekking tot Christus–, ecclesiologisch –met betrekking tot de Kerk– en eschatologisch – met betrekking tot de wederkomst.
Komt het Loofhuttenfeest in het juiste Bijbelse licht te staan, dan wordt meteen duidelijk dat het niet meer gevierd hoeft te worden. De nieuwtestamentische brieven zijn daar duidelijk over, met name Galaten 4, Kolossenzen 2 en de Hebreeënbrief.
Wie teruggrijpt op de oudtestamentische feestdagen, vergeet dat Christus het centrum van de vervulling is. Door terug te gaan naar het op Joodse wijze vieren van deze feestdagen, krijgt Hij niet de plaats die Hem toekomt.”
Christenen in een loofhut
Tijdens het Loofhuttenfeest (Soekot) herdenkt het Joodse volk dat het na de uittocht uit Egypte veertig jaar in tenten heeft gewoond. Ook wordt gevierd dat alle oogst van het land binnen is. Gedurende het zeven dagen durende feest bouwen veel Joodse gezinnen een hut van palmbladeren in hun tuin of op hun balkon na, een zogeheten soeka. Het Loofhuttenfeest wordt in de Bijbel beschreven in Leviticus 23:33-44.
”Wijzer op weg naar de wederkomst”
In het gezinsdagboek ”Wijzer op weg naar de wederkomst. Christelijke feestdagen in het gezin”, dat onlangs verscheen, beschrijft Andrea van Hartingsveldt-Moree alle oudtestamentische feesten van de zevende maand:
de Dag van het Bazuingeklank (Rosj Hasjana), Grote Verzoendag (Jom Kipoer) en het Loofhuttenfeest. Van Hartingsveldt: „Ze horen onlosmakelijk bij elkaar. In deze drie feesten komt zo heel mooi de drieslag ellende (Dag van het Bazuingeklank), verlossing (Grote Verzoendag) en dankbaarheid (Loofhuttenfeest) naar voren. Dat is voor kinderen ook een duidelijke lijn.”
In de uitleg van het Loofhuttenfeest begint de schrijfster bij het feest zoals de Israëlieten dat vierden. „Het is een oogstfeest, want de hele oogst is binnen. En het is een herdenkingsfeest. Er wordt een loofhut gebouwd en daar wonen mensen in om zo te denken aan de bescherming van de Heere tijdens de woestijnreis. Van daaruit probeer ik lijnen te trekken naar de vervulling in de Heere Jezus. Hij heeft Zelf gezegd dat het Loofhuttenfeest in Hem vervuld is. Dat staat in Johannes 7. Het wordt daar trouwens nadrukkelijk het feest der Joden genoemd.
Er lopen ook lijnen naar de kerk. Allereerst vanuit het oogstfeest naar onze dankdag. Maar ook naar het leven op deze aarde: op deze wereld wonen alsof je in een tent of hut woont waarin de Heere je beschermt. In de derde plaats lopen er ook lijnen naar de wederkomst. In Openbaring 7 ziet Johannes Gods kinderen in de hemel. Wat hij ziet, beschrijft hij met elementen van het Loofhuttenfeest. Op deze wijze kun je het Loofhuttenfeest en de betekenis ervan heel dicht bij kinderen brengen.”