Nederland zou bij voorkeur vluchte­lingen moeten opnemen die qua culturele achtergrond gemakkelijk in ons land kunnen wortelen, stelde Kees van der Staaij in een interview (RD 9-9). Het is merkwaardig dat juist christenen van vluchtelingen verlangen dat zij bij onze cultuur passen.

Het debat over de vluchtelingencrisis gaat alle kanten op. De een pleit voor een zakelijke aanpak, de ander laat emoties de vrije loop. Duizend en één oplossingen zijn aangedragen, elk met zijn eigen prijskaartje.

De vluchtelingencrisis is een complex en ingewikkeld thema, waar vooroordelen en moralisme aan weerszijden soms als boemerang fungeren. Daarom moeten we het gesprek blijven voeren en elkaar op de inhoud scherp blijven houden.

Dit betekent concreet ook dat we vanuit een constructieve houding oneigenlijke argumentatie voor op zichzelf juiste stellingen aan de kaak moeten kunnen stellen. Vanuit die houding wil ik de argumentatie voor de stelling dat christenen bij voorkeur een asielstatus moet worden gegeven „omdat zij beter bij onze cultuur passen”, ter discussie stellen.

Homorechten

De mainstream cultuur in Nederland kenmerkt zich door seculiere waarden en normen. We hebben dat gezien toen massa’s mensen op de been kwamen om de vrijheid van belediging door Charlie Hebdo te verdedigen. We zien dat ook in de politieke correctheid waarmee bijna alle politieke partijen homorechten omarmen. Nederland was hooguit tot zo’n honderd jaar geleden als een christelijk land te beschouwen. Kortom, over welke cultuur hebben we het eigenlijk, wanneer we verwachten dat juist christenen daar goed bij aansluiten?

De angst voor het feit dat de Nederlandse cultuur mogelijk ondermijnd zal worden door stromen vluchtelingen toe te laten, hoor ik niet alleen binnen de SGP. Het is echter bijzonder dat juist SGP’ers daarmee moeite hebben. Wij staan vooraan om te beweren dat we in een decadente, seculiere, van moraal verstoken cultuur leven en dat die ‘gereformeerd’ moet worden. Dat we nu van vluchtelingen vragen dat zij zich aan deze cultuur aanpassen, kan ik niet goed met elkaar rijmen. Een neomarxistische ex-moslim, dat is wel het laatste ideaalbeeld wat ik van een goed geïntegreerde burger heb.

Lijfsbehoud

Daarbij komt dat je geen eisen kunt stellen aan mensen in nood. Uiteraard moet de overheid bepalen of een vluchteling een echte vluchteling is. Helaas wordt de huidige vluchtelingenstroom ‘bevuild’ door asielzoekers die niet uit lijfsbehoud hun huis en haard hebben verlaten. Die moeten er daarom zo snel mogelijk uitgefilterd worden. Vluchtelingen uit Syrië en Eritrea hebben echter slechts de keuze tussen de boot of de dood. Wanneer zij uiteindelijk veilig in Europa aankomen, is het ongepast om hen te selecteren op cultureel aanpassingsvermogen.

Dat laatste is overigens ook nog eens ingewikkeld te beoordelen. Want wat hebben het parelmeisje van Vermeer en een moslima gemeen? Juist, de hoofddoek. Het is kortom nog niet eens zo lang geleden dat culturen uiterlijk minder sterk uiteenliepen.

Qua cultuur past trouwens geen enkele vluchteling in ons land. De oosterse cultuur verschilt in allerlei opzichten van de Nederlandse cultuur. Dat merkten we al een beetje binnen Europa met de euro­crisis rondom Griekenland. Dat merken we sowieso bijvoorbeeld aan het verschil in arbeidsethos en gemeenschapsgevoel van een Syriër en een Nederlander, of hij nu christen is of niet. Ook christenen uit het Midden-Oosten hebben grote moeite met onze cultuur. In gesprekken met hen is het juist het geloof in Christus wat verbindt.

Geloofsvrijheid

Dit is wat we als christenen in Neder­land moeten uitdragen: de geloofsvrijheid die ons land gestempeld heeft door alle geloofstwisten heen. De juridische tolerantie ten aanzien van elke godsdienst. Daarvan kunnen we een islamitische vluchteling niet uitsluiten.

Dat bevestigde ook Van der Staaij in het interview en in het Kamerdebat. Die tolerantie is radicaal anders dan de geloofsdwang die IS toepast. En ja, dat zou kunnen betekenen dat het aantal moslims in Nederland toeneemt.

Het aantal christenen kan daarmee echter ook stijgen: de Nederlandse kerken hebben een enorme publieke taak in het integratie­proces. U en ik als christen hebben het Evangelie ontvangen, de blijde boodschap, die we kunnen doorgeven aan elke vluchteling. Daarmee kunnen we laten zien dat niet onze cultuur, maar ons geloof de kern van onze identiteit vormt.

De auteur is werkzaam bij het Wetenschappelijk Instituut voor de SGP.