Niemand in Rome neemt met liefde de bus. Je hobbelt erin als in een achtbaan, en hij is altijd mudjevol. Het enige pluspunt is dat een busritje in de Italiaanse hoofdstad goedkoop is.
De hardnekkige mare gaat dat een Japanse autofabrikant de schokdempers van zijn prototypes in Rome test. Niet op een testbaan, maar gewoon op straat. Rome staat bekend om zijn ‘lastige’ wegdek. Veel wegen worden geteisterd door gaten, kuilen en verzakkingen. De Japanners zullen denken: als het prototype het in Rome uithoudt, dan kan de auto de markt op.
De Japanners plukken dus de vruchten van het slechte wegdek in Rome, maar de inwoners ergeren zich er mateloos aan. Het is zonder meer gevaarlijk voor weggebruikers. Scooterrijders wagen hun leven. Auto’s, zeker de exemplaren die niet uit Japan komen, moeten vaak naar de garage. In de stadsbus moet je je goed vasthouden. Het zou niet de eerste keer zijn dat een reiziger een harde landing maakt. Afgelopen mei werden twee passagiers afgevoerd naar de eerste hulp toen de bus een onverwachte manoeuvre maakte.
De bussen zijn aan de oude kant, en ook de 399 nieuwe voertuigen die twee jaar geleden de weg zijn opgestuurd, verouderen snel. Het materiaal –de bussen zijn gemiddeld negen jaar oud en hebben 400.000 kilometer op de teller– vormt een constante zorg. Een paar voorbeelden: in januari lekte een bus benzine op straat. Binnen no time gingen drie scooterrijders onderuit die door het gladde goedje werden verrast. Eén man brak zijn been. In mei belandde een ‘antieke’ bus in de vroege ochtend tegen een pijnboom. Zo’n tien mensen werden opgenomen in het ziekenhuis.
Het botert bovendien niet erg tussen bestuurder en passagiers. Buschauffeurs in Rome zijn aan de botte kant en kunnen niet tegen kritiek. Een chauffeur die er door een passagier van was beschuldigd dat hij dertig minuten te laat te was, zette uit protest de motor uit. Obstinaat liet hij zijn bus vijftien minuten bij de halte staan. Dat kan er ook nog wel bij.
Het totale wagenpark van het lokale busbedrijf bestaat uit 2300 bussen, waarvan er 600 permanent in de garage staan. Wegens panne. En dat is ergens maar goed ook. Van de in totaal 6500 chauffeurs in loondienst melden zich er dagelijks bijna 1000 ziek. Het mag geen verrassing heten dat de arbeidsproductiviteit laag ligt. Omgerekend rijdt een Romeinse chauffeur jaarlijks zo’n 400 uur minder op de bus dan zijn Milanese collega. Stakingen zijn aan de orde van de dag. Stakers in de Italiaanse hoofdstad hebben meestal de vrijdag op het oog. Mogelijk om een langer weekend te hebben.
De metro in Rome wordt sinds weken geplaagd door een zogenaamde ‘witte’ staking, een onofficiële werkonderbreking, waardoor de metro eens in de twintig minuten in plaats van om de vijf minuten rijdt.
De metrostellen zijn zodoende nog voller dan gebruikelijk. En dat brengt ons bij een ander punt waarover Romeinen, maar vermoedelijk ook toeristen, steen en been klagen: zakkenrollers. Ze opereren veelal in groepjes van drie of vijf personen. Het zijn jonge vrouwen, soms meisjes nog, die vrij spel hebben als de volle bus over de Romeinse keitjes hobbelt en passagiers met moeite overeind proberen te blijven door aan de handgrepen te hangen.
Ook voor voetgangers vormen de kraters in het wegdek een probleem. Ze moeten goed opletten waar ze hun voeten neerzetten. Voor te stellen is hoeveel ongevallen en ongelukjes het gevolg zijn. De gemeente heeft dan ook een speciaal bureau voor bemiddeling in het leven geroepen. Burgers die menen dat ze door nalatigheid van de gemeente zijn gedupeerd „wegens gaten in de weg, omvallende takken of bomen en overstromingen door verstopte rioleringen”, zoals op de website staat, kunnen hun beklag doen en een verzoek om schadevergoeding indienen, zolang het bedrag niet hoger is dan 12.000 euro. Hogere claims worden door de rechter afgehandeld. Gelukkig voor de gemeente werken de raderen der rechtelijke macht zeer langzaam.
Toch heeft een rit per stadsbus, ondanks de tocht over kuilen en hobbels en al moet je zakkenrollers van je afhouden, ten minste één voordeel: het kaartje is goedkoop. Voor 1,50 euro kun je in Rome honderd minuten lang in de bus zitten, en desnoods ook nog in tram en metro. De vraag of je ongehavend op de bestemming aankomt, is van een andere orde.
serie Ergernissen
De buitenlandredactie brengt deze zomer een serie over ergenissen in het buitenland. Vandaag deel 4: Italië.