De provincie Gelderland heeft nieuwe locaties voor windmolenparken aangewezen. Vanavond beslissen Provinciale Staten erover. Op papier klopt het allemaal, maar waar de molens daadwerkelijk komen, is nog allerminst zeker.
Het document ligt er. Met de ”Windvisie” denkt Gelderland te voldoen aan de afspraak met de rijksoverheid dat er in 2020 in deze provincie 230 megawatt aan windenergie wordt opgewekt. Dat komt neer op zo’n 75 tot 100 windturbines, goed voor het verbruik van minimaal 140.000 huishoudens. Doel van de afspraak is het terugdringen van het gebruik van fossiele brandstoffen.
Op papier lijkt het geregeld, in de praktijk is het minder eenvoudig. Een van de locaties die worden genoemd in de provinciale Windvisie is bijvoorbeeld Wageningen. Of er echt vier windturbines worden geplaatst bij het havenkanaal in Wageningen is echter nog lang niet zeker. Rijkswaterstaat wil daar aan niet meewerken omdat de windmolens de veiligheid van het achterland bij hoogwater in gevaar kunnen brengen.
Andere locaties voor windmolens bevinden zich onder meer in de gemeenten Ede, Oldebroek, Geldermalsen, Harderwijk (industrieterrein Lorentz), Neerijnen (bij knooppunt Deil) en Nijmegen. Voor de langere termijn (na 2020) ziet de provincie „kansrijke locaties voor extra ontwikkeling” in de gemeenten Apeldoorn, Beuningen, Culemborg, Ermelo, Geldermalsen en Heumen.
Maar in de diverse gemeenten ligt de komst van windmolens niet zo makkelijk, blijkt uit een rondgang.
Rentmeesterschap
Langs de A15 zal het nog wel gaan. Met de beoogde locaties in zijn regio heeft fractievoorzitter Van Bruchem van de SGP in Geldermalsen niet veel moeite. „De plek bij de Afvalverwijdering Rivierenland bij Geldermalsen, langs de A15, is uit het zicht van de bewoonde wereld. Er is relatief weinig kans op geluidshinder. Ook bij Deil zijn windmolens gemakkelijk in te passen in het landschap. Het wegenknooppunt naast de Betuwelijn heeft toch al een industriële uitstraling.”
Van Bruchem heeft er wel een dubbel gevoel bij. „Wij zijn erg voor duurzame energie om het rentmeesterschap inhoud te geven, maar zien meer in zonne-energie in combinatie met kleinschalige windenergie. Kleine molens met een diameter van 2, 3 meter op het dak van bedrijven zijn beter inpasbaar. Die oplossing wordt ook meer gedragen in de samenleving.”
De politiek in Geldermalsen denkt al na over proeven in die richting. Horizonvervuiling is daarbij iets om rekening mee te houden, zegt Van Bruchem. „Windmolens zijn per definitie niet mooi. We moeten terughoudend zijn en een mooi landelijk landschap niet te snel vernachelen. Er moet ook veel subsidie bij om die grote windmolens rendabel te krijgen, kleinere zijn veel goedkoper.”
Gehavend
In Ermelo ontmoet de Windvisie forse tegenstand. Op initiatief van de SGP sprak de gemeenteraad zich afgelopen zomer uit tegen windmolens bij Strand Horst. Fractievoorzitter Van der Velden: „Als gemeente zijn we bezig een visie voor dat gebied te ontwikkelen, met toerisme, recreatie en watersport. Daar passen geen windmolens in.”
De Ermelose gemeenteraad keerde zich ook tegen het mogelijk maken van vrijstaande windmolens in het buitengebied, ook een beleidslijn in de Windvisie. „De kwaliteit van het karakteristieke Veluwse landschap wordt de nek omgedraaid als er in het buitengebied her en der windmolens mogen worden geplaatst”, stelt Van der Velden.
Grondeigenaren willen daar volgens hem „uit financieel gewin” wel aan meewerken. „Maar het levert een gehavend buitengebied op. Dat moeten we voorkomen.”
Innovatie
Ook in Hattem is er tegenstand. De gemeenteraad wil niet dat er vier windmolens komen langs de N50 bij verkeersknooppunt Hattemerbroek. Dat is in buurgemeente Oldebroek, maar zó dicht bij de gemeente Hattem dat de politiek in het geweer komt. In een brief aan de Gelderse gedeputeerde Traag heeft de raad haar standpunt recent nog eens benadrukt. Initiatiefneemster M. Zuidwijk (VVD): „Windmolens draaien voornamelijk op subsidie. Ik ben absoluut voor duurzame energie, maar sinds de plannen voor de windmolens zijn opgesteld, is er al heel veel innovatie bijgekomen, zoals het benutten van restwarmte vanuit de industrie. In onze omgeving zijn ook voorbeelden van biogascentrales voor groene stroom. Daar moet meer naar worden gekeken.”
De ChristenUnie ondertekende de Hattemse brief niet. Fractievoorzitter G. Kers: „Duurzame energie is gewenst. We kunnen niet door blijven gaan met kolencentrales of kernenergie. Als iedereen zegt geen windmolens in zijn directe omgeving te willen, komen die er ook nooit bij in Nederland. Ze zullen toch ergens moeten staan.”
Het is de vraag of de lijst van locaties in de Windvisie vanavond intact blijft. Een meerderheid van Provinciale Staten heeft in 2012 besloten dat er „draagvlak” moet bestaan voor de beoogde locaties voor windmolens bij de betrokken gemeenteraden. De collegepartijen VVD en CDA onderstreepten dat vorige maand in een commissievergadering opnieuw.
Ermelo en Hattem lijken aan dat criterium in elk geval niet te voldoen. Ook een veto van Rijkswaterstaat blijft mogelijk. Daarmee staat het provinciale doel voor 2020 behoorlijk onder druk.
