„Avondmaalsbeker maken is aardig arbeidsintensief”
SCHOONHOVEN. Vanuit Texel tot Maastricht, en zelfs uit het buitenland, komen kerkenraden naar Schoonhoven. Daar is Rikkoert gevestigd, de enige juwelier in Nederland die gespecialiseerd is in het maken van avondmaalsstellen en doopvonten.
In een van de kantoren van het Schoonhovens Silverhuys, dat sinds 1867 bestaat, hangt een grote kaart van Nederland, volgeprikt met gekleurde punaises. Elke prikker staat voor een klant waaraan een avondmaalsservies of doopvont is geleverd. De meeste vraag komt zo te zien uit de regio Schoonhoven. Maar ook over de grens, in Antwerpen, Brussel en het Duitse Emden, prijken kleurige knopjes.
Het klantenbestand van de zilversmid omvat alle protestantse kerkgenootschappen in Nederland. De gereformeerde gezindte vormt een belangrijke doelgroep. Daarnaast zijn er zieken-, verzorgingshuizen en gevangenissen die vragen om een avondmaalsstel. Perry Rikkoert, die samen met zijn broer Ab leidinggeeft aan het familiebedrijf, laat een mini-avondmaalsbeker zien. „Deze is gemakkelijk vast te houden. Bovendien vinden ziekenhuizen het hygiënischer als elke persoon een eigen beker gebruikt.”
Rikkoert senior leverde in 1953 de eerste avondmaalsbeker voor het bedrijf. De hervormde kerk in het Zeeuwse Scharendijke was tijdens de watersnoodramp ondergelopen. Het woelige water had het avondmaalsstel meegesleurd. Eén beker werd teruggevonden in de modder. De kerkenraad klopte bij Rikkoert aan met de vraag het stel te completeren.
De juwelier kreeg de smaak te pakken. Inmiddels gaan er jaarlijks tussen de vijftig en de honderd avondmaalsserviezen en -bekers over de toonbank. Recent voor de hervormde gemeente in Schelluinen, waar bekers en kan waren gestolen, en voor de hersteld hervormde gemeente in Schoonrewoerd, die in januari 2013 een eigen kerkgebouw betrok. Van doopvonten verkoopt hij er jaarlijks circa vijf.
Voor het maken van een servies brengt de juwelier eerst de wensen van de klant in kaart. „Dat is het belangrijkste aspect van het proces. We vragen kerkenraden altijd om een foto van de kerkzaal en de avondmaalstafel. Daar passen wij de stijl van het servies op aan.” Vervolgens kunnen ambtsdragers kiezen uit massief zilveren bekers (circa 2000 euro) of verzilverde bekers (circa 500 euro). Ook gepolijst tin (circa 150 euro per beker) is geschikt om een avondmaalsstel van te maken. Samen met een avondmaalskan, borden en offerschalen kan de prijs van een set uitkomen tussen de 10.000 à de 20.000 euro in echt zilver.
Het maken van een avondmaalsbeker is arbeidsintensief, laat Perry Rikkoert zien in het atelier. Eerst maakt een zilversmid met behulp van mallen een beker van messing. Vervolgens soldeert hij er decoratieve sierbanden op en schuurt, slijpt, polijst en verzilvert hij de beker. Daarna laat hij het exemplaar een paar dagen uitdampen en polijst hij het opnieuw. In totaal kost het maken van een eenvoudige beker vier à vijf uur.
Aan de muur hangen lijstjes met foto’s van de meest bijzondere ontwerpen, zoals twee avondmaalsbekers van de hervormde gemeente in Oene. De kerkenraad had een massief zilveren exemplaar uit 1850 en wilde graag een tweede erbij met dezelfde versiering. „Een uitdagende klus.”
Rikkoert, van hervormden huize, geniet ervan om op deze manier iets voor een ander te betekenen. „Het is mooi om dienstbaar te zijn aan medechristenen.”
In en om de kerk
Dit is de zesde aflevering in een achtdelige serie over de manier waarop materiaal ”in en om de kerk” wordt vervaardigd. Volgende week donderdag deel 7.