Hebben de kerken van Huins en Lions eerder aan de openstelling meegedaan?

„De kerken deden jarenlang mee, maar door de restauratie van de kerk in Huins vorig jaar was het niet mogelijk. Wij hebben de draad weer opgepakt en zeggen: Kom gerust langs, het is zeker de moeite waard deze twee kerken te bezoeken.”

Hoe oud is de kerk van Lions en wat zijn bijzondere kenmerken van het kerkgebouw?

„Het terpdorp Lions is met zo’n 25 inwoners het kleinste dorp van de gemeente Littenseradiel. De kerk, ooit gewijd aan Sint-Catharijne, is bepalend voor het dorpsgezicht. Het oudste gedeelte van de Catharinakerk dateert uit rond 1200.

De kerk was oorspronkelijk een kapel, behorend bij het klooster van Monnike-Baijum. De toren kreeg bij de bouw een zadeldak, maar werd later voorzien van een spits. In de zuidmuur van de toren is een gedenksteen aangebracht ter herinnering aan tijdens de Tweede Wereldoorlog gefusilleerde inwoners van Lions. In 1968 werd het Hardorff­orgel vanwege de dreigende sloop van de kerk overgeplaatst naar Huins. Gelukkig werd de sloop voorkomen, naar verluidt door een dorpeling die graag op het kerkhof bij de kerk begraven wilde worden en een deel van de restauratie wilde betalen. Het huidige Unitorgel is afkomstig uit de evangelisch-lutherse kerk van Hilversum.”

Wat is het belangrijkste verschil met de kerk van Huins, en wat bindt de kerken samen?

„De kerk van Huins is geheel gerestaureerd is, terwijl er toch niets authentieks is verwijderd. De kerk is juist in oude glorie hersteld. Het authentieke is bewaard gebleven. Als je de kerk binnenkomt, proef je de sfeer van oude tijden, met de gemakken van tegenwoordig.

In de kerk van Lions daarentegen zijn in 1968 de banken verruild voor losse stoelen. Dit maakt het gemakkelijker om hier concerten of andere optredens te organiseren. Toch is dit in Huins ook goed mogelijk.

De Nicolaaskerk van Huins is een dertiende-eeuws gebouw van gele kloostermoppen. Op de westgevel is een dakruiter geplaatst, waarin zich een oude klokkenstoel bevindt. De klok dateert van 1617 en is gegoten door Hans Falck. Om de kerk ligt een aantal fraaie grafzerken, waaronder die van pastoor Sipke Japickz uit 1577. Het Hardorfforgel uit 1875 aan de westmuur komt uit Lions.

Huins en Lions vormen een tweelingdorp. Er is veel contact tussen de inwoners over en weer. We vormen samen één protestantse gemeente, met een gezamenlijke kerkenraad. Wat de kerkgebouwen gemeen hebben, is dat het echte dorpskerken zijn en dus voor allerlei doeleinden worden gebruikt.”

Wat betekenen deze twee kerken en het kerkelijk leven voor het dorp? Hebben de gebouwen een centrum- of gemeenschapsfunctie?

„Beide kerken betekenen heel veel voor de dorpen en zijn ontmoetingsplekken voor vele gelegenheden. Zo werd tijdens het dorpsfeest een wandeling gemaakt door de landerijen, op initiatief van Natuurmonumenten. De ontvangst van de deelnemers had plaats in de kerk. Altijd wanneer er in het dorp iets te doen is, stellen we de kerk open.

De betekenis van de kerk van Lions reikt bovendien verder dan de dorpsgrens. De door de stichting Tsjerke van Leons georganiseerde culturele activiteiten trekken op zondagen in het winterseizoen belangstellenden uit heel Friesland.”

Wat zijn uw verwachtingen van Tsjerkepaad?

„Wij krijgen gemiddeld per zaterdag ongeveer dertig bezoekers in Lions. De kerk van Huins is iets minder bekend en trekt meestal tussen de tien en de twintig mensen. We zijn blij dat zo veel mensen ontdekken wat de kerken van Huins en Lions te bieden hebben.”

Wat is de meest bijzondere ervaring die u in een van deze twee kerken heeft meegemaakt?

„Voor ons houdt de mooiste ervaring verband met de koren die vanwege de akoestiek van het kerkje van Lions graag bij ons repeteren of zelfs cd-opnamen maken.

Lions is ook een pelgrimsplaats van pioniersplek Nykleaster in Jorwerd. Zij hebben een sleutel van onze kerk. Tijdens de wekelijkse ”kleasterkuier” op woensdagochtend doen de deelnemers de kerk soms aan.”

Wat moeten bezoekers echt zien in de kerken van Lions en Huins?

„In de kerk van Huins raden wij bezoekers aan om de toren te beklimmen en de eikenkapconstructie te bekijken. Dat kan via een wandelbrug. In de kerk van Lions is het Noormannenpoortje in de noordmuur het bekijken waard, net als de bijzondere spaarbogen. Ook zijn er in het koor een paar bijzondere ramen te zien en een ”piscina”, hierin kon de priester zijn handen wassen.”

Is er tijdens Tsjerkepaad een bijzondere activiteit in de kerken?

„In Lions hangt op dit moment een van de werken van de schilder Giovanni Dalessi, verder hangen er werken van kunstenaar Barteld Evenhuis uit Lioessens.”

Waarom is het leuk om naar Huins en Lions te gaan? Waarmee is een bezoek aan de kerk te combineren?

„Vanaf Lions –met genoeg parkeergelegenheid– is een mooie fietstocht te maken. Via Baard, Mantgum, Jorwerd, Boksum, Deinum, Blessum, en terug langs de Bolswardervaart naar Lions. Een route van zo’n 25 kilometer. De beschrijving is te vinden op de website tsjerkepaad.nl, zie fietstochten. ”

Ruim 250 Friese kerken openen tot en met 13 september op zaterdagmiddag hun deuren in het kader van Tsjerkepaad 2014. Wekelijks wordt een van de deelnemende kerken voor het voetlicht gehaald. Dit is de zesde aflevering. 

www.tsjerkepaad.nl voor deelnemende kerken.

Protestantse gemeente Húns-Leons

De protestantse gemeente Húns-Leons heeft tien leden. Op een gemiddelde zondag bezoeken vijftien tot twintig mensen de kerkdienst.

Predikant: ds. G. Knol.

Diensten: eens per maand in Huins, en eens per maand in Lions. Aanvang: 11.00 uur. Zie voor precieze data: ruimgeloven.nl.

Locatie kerken: Catharinakerk Lions: Leons 1. 
Nicolaaskerk Huins: Húns 1.

Geopend tijdens Tsjerkepaad: op zaterdag­middagen tot en met 13 september, van 13.30 tot 17.00 uur.

>>huins-lions.nl voor meer achtergrondinformatie.