Een veertigtal liefhebbers is door weer en wind naar de evangelisch-lutherse kerk aan de Bergweg gekomen, een achterafstraatje in de mediastad. Aan de wand achter het spreekgestoelte hangt een kruis. De bezoekers storen zich niet aan de afwijkende ambiance. Ze komen voor de bevindelijke verkondiging die hier is te horen. Dankzij Mannenvereniging Calvijn.

Bestuurslid Frank Rung (54), in het dagelijks leven administratief medewerker, trad in 1981 toe tot het bestuur. Dat telde toen nog zeven leden. Na het wegvallen van de heer Felthuis, op de eerste kerstdag van 2011, bleef Rung alleen over en leken de dagen van Calvijn geteld. „Felthuis beheerde de financiën en deed in de consistorie het gebed.”

De inwoner van Bilthoven zag het als een gebedsverhoring dat theologiestudent Ruben van Asselt (22), lid van de hervormd-gereformeerde PKN-gemeente te Baarn, bereid was de lege plaats in te vullen en de taak van Felthuis over te nemen. Rung vraagt de predikanten en functioneert als collectant: tijdens de dienst met een ouderwetse hengelstok, bij de uitgang met een collectezak.

Beide bestuursleden komen van oorsprong niet uit reformatorische kring. Rung groeide buitenkerkelijk op. Formeel is hij nu lid van de hervormde gemeente van De Bilt, maar hij kerkt meestal in de hersteld hervormde gemeente van Groenekan of die van Maartensdijk. „Ook weleens in de gereformeerde gemeente van Utrecht, of de gereformeerde gemeente in Nederland van De Bilt. Ik kijk graag over kerkmuren heen.”

Middenorthodox

Van Asselt komt uit midden-orthodoxe kring. „Halverwege 2011 had ik het geestelijk heel moeilijk en wilde ik hoe dan ook een woord voor mijn hart horen. In het RD las ik over een dienst op woensdagavond in Hilversum. De naam van de dominee zei me niets, de naam van de kerk nog minder. Sinds die avond heb ik geen dienst meer gemist.” De prediking bij Calvijn doet hem denken aan die van ds. I. Kievit. „Zijn geschriften hebben veel voor me betekend. Ik verheerlijk die man niet, maar ik ben wel onder de indruk van wat de Heere in zijn dagen in Baarn heeft gedaan en hoe hij daarvoor is gebruikt.”

In de jaren zestig trokken de doordeweekse diensten van Calvijn honderden mensen, van allerlei kerkelijke gemeenten. „Toen die zelf weekdiensten gingen houden, nam de aanloop af”, weet Rung. „Eind jaren zeventig kwamen er gemiddeld nog zo’n zeventig bezoekers.”

Het ontstaan van Het Gekrookte Riet leidde tot een zekere versmalling, mede omdat de band met de hervormde gemeente van Hilversum steeds zwakker werd en in 1981 teloorging. Bestuurslid Dijkstra, aan wie Rung goede herinneringen bewaart, nodigde jarenlang de predikanten uit. „Op de jaarvergadering mochten de leden namen indienen. Daar deed hij ook iets mee, maar zelf gaf hij de voorkeur aan predikanten uit de rechterflank van Het Gekrookte Riet.

Aan de vergaderingen van de interkerkelijke mannenvereniging kwam begin 2000 een eind, wegens gebrek aan belangstelling. De diensten trekken tegenwoordig tussen de twintig en de vijftig bezoekers, voornamelijk uit Groenekan, Maartensdijk, Loosdrecht en Huizen. Omdat een relatief groot deel tot de hersteld hervormde gemeente van Maartensdijk behoort, vervalt de dienst in Hilversum als daar Bijbellezing wordt gehouden.

De kerkscheuring in 2004 had voor Calvijn nauwelijks gevolgen. Rung nodigt behalve hersteld hervormde predikanten verschillende predikanten en studenten van de Protestantse Kerk uit. „Ik ga niet heersen over het geweten van een ander. Er komen hier ook predikanten van vrije gemeenten: ds. Goudriaan van Ede, ds. Flapper uit Oldebroek en ds. Bijkerk van Driedorp.” De bejaarde organist van Calvijn behoort tot de christelijke gereformeerde Rehobothkerk van Hilversum. „Die man geniet van de preken en de plechtige zang.”

De terugloop in het bezoekersaantal is gestopt. Opvallend is ook dat er de laatste tijd meer jonge mensen komen. Wat dat betreft is er geen reden om de diensten te staken. Het kost bovendien weinig moeite om het rooster gevuld te krijgen. „De dominees preken hier vaak gemakkelijk.”

Alleen de financiën beginnen 
te knellen. „De mensen geven 
prima, maar we hebben nogal 
wat kosten. De huur van de kerk, een advertentie in het RD, de vergoeding en reiskosten voor de predikant en een kleine vergoeding voor de koster en de organist. In totaal is dat zo’n 250 euro. Dat bedrag krijgen we niet elke week bij elkaar gecollecteerd.”

Met de huidige buffer kan Calvijn nog twee jaar vooruit. De beide bestuursleden hopen dat in die periode de situatie ten goede keert. „We zouden het zeer betreuren als de diensten om financiële redenen niet langer voortgang kunnen vinden. Er is altijd weer een groep mensen die doordeweeks honger heeft naar het Woord. Voor hen betekenen deze samenkomsten heel veel. We bidden om een opleving, waardoor weer velen onder de bediening komen.”

Volgende week: de hervormd-gereformeerde evangelisatie van Loosduinen.


serie In de marge

Vrije gemeenten, evangelisaties en comités. Vandaag deel 7: de hervormd-gereformeerde Mannenvereniging Calvijn in Hilversum (Noord-Holland).

Mannenvereniging Calvijn te Hilversum

Het gebed om de gereformeerde prediking in Hilversum werd in 1928 verhoord door de komst van ds. W. J. van Lokhorst. Al in hetzelfde jaar richtte hij Mannenvereniging Calvijn op, voor het bestuderen van de gereformeerde beginselen en het organiseren van Bijbellezingen. De tweewekelijkse vergaderingen werden gehouden in de consistorie van de Grote Kerk. De doordeweekse diensten op woensdagavond hadden aanvankelijk plaats in de gymzaal van de Rehobothschool, later in de hervormde kapel aan de Albertus Perkstraat. Sinds 1981 huurt Calvijn de evangelisch-lutherse kerk.