Refoschool, refowinkel, refozuil, refokleding, refoblad, refobeurs, refoplaats, refobedrijf. Het is al refo in reformatorische kring. Het begrip roept herkenning op, én weerstand. Daar weten ze bij Refoveilingen.nl inmiddels van. De website waar uitjes voor de refoachterban bij opbod worden verkocht, heeft zijn naam veranderd in RVveilingen.nl. Critici hekelen de eerste naam. Zij vinden het ongepast dat het woord refo wordt gekoppeld aan commercie.
Wie de zaak ernstig beschouwt, zal de critici gelijk moeten geven. Refo staat voor reformatorisch en is een verwijzing naar de Reformatie. Er waren in 1517 andere zaken aan de orde dan commerciële. Ook ging het Luther niet om groepskenmerken, uiterlijkheden of een eigen zuil die hoog opgericht en gekoesterd moest worden. Dus om gedachteloos het etiket reformatorisch, al dan niet afgekort, overal op te plakken, is niet kies. Bezorgdheid over de vermenging van geestelijkheid en commercie speelt overigens ook rond de refogezinsbeurs Wegwijs. Het is goed dat de discussie daarover wordt gevoerd, al is het alleen maar om elkaar scherp te houden.
Opmerkelijk dat de kerkelijk breed samengestelde stuurgroep Refo500, die zich voorbereidt op de herdenking van de Reformatie in 2017, het kennelijk geen bezwaar vindt het omstreden woord refo in zijn naam op te nemen. In ieder geval werkt die naam niet negatief, want het platform geniet waardering en vertrouwen in zowel refokring als daarbuiten.
Misschien moet het woord refo minder zwaar worden opgevat. Feitelijk is het gewoon de afkorting van reformatorisch en in die zin te vergelijken met de letters pc die staan voor protestants-christelijk. Waarbij het wel opvallend is dat we spreken over pc-scholen, pc-onderwijs, pc-ouderenbond, pc-zuil, maar niet over pc-kleding, pc-plaats of pc-winkel. Kennelijk is het woord refo meer dan de letters pc gaan functioneren als een groepsaanduiding met bijbehorende kenmerken.
De vraag rijst of dit erg is. De initiatiefnemers van Refoveilingen.nl vinden van niet. Ze zeggen niet ten onrechte dat deze naam direct duidelijk maakt op welke doelgroep de website zich richt. Daar is niets mis mee. Tenzij iemand zich eigenlijk ongemakkelijk voelt bij die doelgroep of zich er zelfs voor schaamt. Dan wordt het woord refo een negatief etiket dat staat voor lange rokken, hoedjes, benepen, vrouwonvriendelijk, naar binnen gericht, schijnheilig.
Optimisten beschouwen het woord refo als een geuzennaam. Ze komen er frank en vrij voor uit bij de reformatorische doelgroep te behoren. Zolang die houding geen ongezonde proporties aanneemt in de vorm van blikvernauwing, of erger: arrogantie, doen deze optimisten geen vlieg kwaad.
Het zou jammer zijn als het gebruik van de naam refo een splijtzwam wordt in reformatorische kring. Schibbolets zijn er al genoeg. Een van de kenmerken van refo’s is dat ze zichzelf soms zo buitengewoon serieus nemen. Relativeren is niet hun sterkste kant. Het verdient aanbeveling om het woord refo met een korreltje zout te gebruiken. Misschien is dat wel echt reformatorisch.
