„Dit is een historisch moment”, zei premier Mark Rutte bij de presentatie van het akkoord. „Dit is een akkoord van vertrouwen voor het komende decennium dat de Nederlandse samenleving verder brengt.”

Het sociaal akkoord kost het kabinet structureel ruim 600 miljoen euro. Die kostenpost is grotendeels gedekt, zei premier Mark Rutte donderdag bij de presentatie van het akkoord tussen sociale partners en het kabinet.

„Voorlopig maken we een pas op de plaats met het bezuinigingspakket voor 2014”, zei Rutte. Het kabinet vertrouwt op herstel van de economische groei en beslist in het najaar of en welke bezuinigingsmaatregelen toch nog nodig zijn om het begrotingstekort terug te dringen.

In het akkoord is afgesproken dat er 125.000 banen bij komen. De werkgevers beloven 100.000 nieuwe banen, de overheid zorgt voor 25.000. Rutte: „Het belangrijkste is: met dit akkoord kan Nederland weer vooruit. Met vertrouwen in de toekomst.”

Een aantal omstreden plannen voor WW en ontslagrecht wordt afgezwakt of uitgesteld.

Vertegenwoordigers van werkgeversorganisatie VNO-NCW en de vakcentrales onderhandelden donderdag ruim 3 uur met een zware kabinetsdelegatie, die onder leiding stond van premier Mark Rutte en minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken. De sociale partners waren het in de middag onderling al eens geworden.

Uitgelekt

Donderdagochtend lekten al de hoofdlijnen van het akkoord uit. Zo blijft de WW-uitkering op 3 jaar. Het kabinet wilde die terugbrengen naar 2 jaar, waarbij de uitkering in het laatste jaar zou teruggaan naar 70 procent van het minimumloon. Dat wordt voorkomen door werknemers weer WW-premie te laten betalen. Dat zou in cao’s geregeld moeten worden.

Ook wordt de versoepeling van het ontslagrecht uitgesteld tot de economische crisis voorbij is. De vakbonden waren mordicus tegen de aantasting van WW en ontslagrecht. Ook de werkgevers krijgen op een belangrijk punt hun zin. Bedrijven worden niet verplicht 5 procent arbeidsgehandicapten in dienst te nemen.

Het sociaal akkoord brengt extra kosten met zich mee voor het kabinet, maar die zouden in elk geval onder de 1 miljard euro blijven.

Het sociaal overleg heeft vele weken geduurd. Voor het kabinet is het van groot belang, omdat het voor draagvlak zorgt bij de oppositie. Dat is nodig omdat het kabinet in de Eerste Kamer geen meerderheid heeft.

Reacties

Werkgevers voorman Wientjes

De sociale partners en het kabinet hebben met hun akkoord gekozen voor rust in een periode van economische crisis. De WW en het ontslagrecht gaan op termijn zeker veranderen, maar blijven voorlopig zoals ze zijn, zeker tot 1 januari 2016, aldus Wientjes.

Hij sprak van een goed akkoord. „Het ondernemersvertrouwen is essentieel voor herstel van de economie. Het gaat slecht met ondernemers en ondernemingen. Als er door dit akkoord morgen 1 bedrijf minder failliet gaat, ben ik al tevreden. Dit moet leiden tot een maatschappij die weer vertrouwen heeft en weer producten koopt.”

FNV-voorzitter Ton Heerts

FNV-voorzitter Ton Heerts noemde het donderdag van groot belang dat de FNV medeverantwoordelijkheid neemt voor maatregelen om de arbeidsmarkt weer op gang te brengen. Hij gaf wel aan dat een aantal „pijnlijke maatregelen” niet van tafel is, maar zal het akkoord met een positief advies aan zijn achterban voorleggen.

Hij tekende erbij aan dat het „niet gemakkelijk” zal zijn binnen de FNV. Het akkoord biedt aan iemand die gisteren ontslagen is geen garantie dat hij morgen weer werk heeft. „Maar als we er één ontslag mee kunnen voorkomen, is het al een succes.”

CNV-voorzitter Smit

Het is een „verheugende avond”, verklaarde CNV-voorzittter Jaap Smit donderdag nadat het kabinet een sociaal akkoord had gesloten met werkgevers en werknemers. Hij zei hiermee terug te kunnen gaan naar zijn achterban.

Smit is verder blij dat er „pas op de plaats is gemaakt” wat betreft de geplande bezuinigingen voor 2014.

ChristenUnie

Arie Slob, fractievoorzitter van de ChristenUnie: „Complimenten aan de sociale partners dat ze eruit zijn gekomen. Ik ben blij met een aantal afspraken in het akkoord. Met name voor de oudere werknemers is het goed nieuws dat het ondoordachte kabinetsplan om de WW-duur te verkorten nu is geschrapt. Dit akkoord is er echter niet dankzij het kabinet gekomen, maar ondanks hen. Het regeerakkoord is voor de derde keer herschreven, ik weet niet meer waar het kabinet nu zelf nog voor staat. Er is tot het najaar tijd gekocht in plaats van onduidelijkheid weggenomen.”

GroenLinks

Bram van Ojik, fractieleider van GroenLinks: „Mooi dat de sociale partners eruit zijn. Nu is het kabinet aan zet. Het akkoord vormt een goede basis om mee aan de slag te gaan. Er moet hoognodig iets gebeuren aan de snel oplopende werkloosheid.

Hij vindt het goed dat de WW-plannen van tafel zijn. ,Maar wat mensen zonder baan echt nodig hebben, is een goed banenplan. Ik vraag het kabinet daar al maanden om. En elke maand komen er 20.000 werklozen bij.” Ook is hij blij dat een deel van de bezuinigingen van tafel zijn.

Arbeidseconoom Jan van Ours

Jan van Ours, arbeidseconoom van de Universiteit van Tilburg: „Ik vind het mooi dat er een akkoord tot stand komt dat de komende jaren rust brengt op de arbeidsmarkt. In slechte tijden de uitkeringsduur verkorten en de ontslagbescherming verminderen, is niet verstandig. Dat moet dan maar wachten tot betere tijden.”

Dijsselbloem

„Dit akkoord is een belangrijke doorbraak en er is nu duidelijkheid. Het is goed dat werknemers, werkgevers en het kabinet de krachten bundelen en ik reken erop dat de gemaakte afspraken een positieve uitwerking hebben op onze economie.”

Dat zei minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën donderdagavond vanuit Dublin, waar hij is voor een overleg met EU-collega’s. „Ik constateer bovendien dat er ook bij de sociale partners steun is voor het verder op orde brengen van de overheidsfinanciën. Een definitief besluit over het al voorbereide aanvullende bezuinigingspakket van 4,3 miljard volgt in de aanloop naar Prinsjesdag. Dan hebben we nieuwe economische ramingen en dan weten we dus of dit aanvullende pakket nodig is om het begrotingstekort in 2014 terug te brengen tot maximaal 3 procent.”

D66

D66-leider Alexander Pechtold: „Met het sociaal akkoord is het regeerakkoord van tafel. Dit bezweerakkoord is teleurstellend en roept drie belangrijke vragen op: Hoeveel banen kost dit? Hoeveel extra belastingen moeten mensen gaan betalen? En hoe groot is het gat dat dit akkoord in de begroting slaat? Ik heb sterk de indruk dat op die drie belangrijke punten deze voorstellen geen enkele vooruitgang brengen. Ik hoop niet dat de premier alleen maar gokt op groei. Maatregelen lijken voorlopig allemaal op de lange baan te worden geschoven.”

VNG

De Vereniging Nederlandse Gemeenten: „Het sociaal akkoord tussen werkgevers en werknemers heeft verstrekkende consequenties voor gemeenten en haar inwoners. Het is duidelijk dat de inhoud grote effecten heeft op de manier waarop gemeenten het sociale domein (werk, wmo en jeugd) kunnen inrichten en uitvoeren. Deze consequenties zullen in het onderzoek door het CPB naar de financiële risico’s van de decentralisaties moeten worden meegenomen.”

CDA

CDA-leider Sybrand Buma: „Ik ben zeer blij dat werkgevers en werknemers samen een akkoord hebben bereikt. Dit laat zien dat de polder verantwoordelijkheid neemt. Ik heb wel heel veel vragen over wat het kabinet van VVD en PvdA met dit akkoord gaat doen. Er was ooit een regeerakkoord van 60 pagina’s, nu is er dit akkoord dat niet veel korter is. Morgen gaan we dan ook met de oppositie vragen stellen aan de coalitie, zodat we het debat hierover goed kunnen voeren. Want welk kabinetsbeleid er nu naar de Kamer gaat komen, is onduidelijker dan ooit. In wezen heeft het kabinet het regeren overgelaten aan de polder.”

SGP

SGP-leider Kees van der Staaij: „Het is positief dat er een polderakkoord ligt. Juist in crisistijd is een breed draagvlak heel wat waard. Het is goed dat de nullijn in de zorg van tafel is, net als de quotumregeling voor het in dienst nemen van arbeidsgehandicapten. Ook is het goed dat mensen die in crisistijd hun baan verliezen langer recht houden op WW. Maar er zijn nog veel open eindjes. Zo is er onduidelijkheid en onzekerheid over of er nog bezuinigingen nodig zullen zijn. Die onzekerheid kan het herstel van vertrouwen in de weg staan. Daarnaast dreigt het akkoord een gat te slaan in de overheidsfinanciën. Dit komt boven op een al fors tekort.”

VVD

VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra: „Het klopt dat er een vertraging van de hervormingen in zit, dat is een prijs die we moeten betalen. Maar het goede nieuws is dat werkgevers en werknemers zich verbinden aan de hervormingen in het regeerakkoord. En dat gebeurt binnen de budgettaire kaders.”

JOVD

JOVD (Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie): „De JOVD is zeer ontstemd over het sociaal akkoord dat vandaag gesloten werd tussen werkgevers, werknemers en kabinet. De rekening van de crisis wordt nu wederom doorgeschoven naar toekomstige generaties. Zo wordt het ontslagrecht nauwelijks hervormd en blijft de WW-duur drie jaar. Als klap op de vuurpijl wordt de 3%-norm voor 2014 nu eigenlijk al losgelaten. Wat ons betreft veegt de VVD-fractie in de Tweede Kamer deze plannen direct van tafel.”