Juist muziekbeoefening vóór het zevende levensjaar beïnvloedt die delen in het brein die iemand helpen te plannen en bewegingen te maken, significant, concluderen Canadese wetenschappers van Concordia University in Montreal. Ze publiceerden afgelopen maand over hun bevindingen in het Amerikaanse tijdschrift Journal of Neuroscience.

De uitkomsten van het onderzoek laten zien dat de periode tussen het zesde en achtste levensjaar een enorm ”gevoelige periode” is. Muzikale training in combinatie met de normale ontwikkeling van het brein zorgt in die periode voor duurzame veranderingen in de motoriek en de structuur van de hersenen. „Het leren bespelen van een instrument vraagt om coördinatie tussen de handen op basis van visuele of auditieve prikkels”, aldus prof. Virginia Penhune, die het onderzoek begeleidde. „Vóór het zevende levensjaar beginnen met het bespelen van een instrument, zorgt waarschijnlijk voor een verhoging van de normale rijping van verbindingen tussen de motorische en sensorische gebieden in de hersenen.”

De onderzoekers testten 36 volwassen muzikanten op bewegingen, waarbij ze hun hersenen scanden. De helft van de groep was vóór zijn zevende begonnen met muziekles, de andere helft op latere leeftijd. Wel hadden allen even lang les en evenveel speelervaring. Deze musici werden vervolgens vergeleken met mensen die weinig of geen muzikaal onderwijs kregen.

Bij het vergelijken van motorische vaardigheden bleek dat de muzikanten die al jong muziekles kregen een betere timing hadden. Bij vergelijking van de hersenstructuur viel op dat deze musici een verbeterde witte stof lieten zien in het zogenoemde corpus callosum (hersenbalk), die de twee hersenhelften met elkaar verbindt. Hoe jonger een musicus was begonnen, hoe beter de verbinding ontwikkeld was.

Opvallend genoeg was er geen verschil tussen de deelnemers zonder muzikaal onderwijs en de deelnemers die pas op latere leeftijd startten met muziek. Hieruit is af te leiden dat de onderzochte ontwikkeling van de hersenen zich óf voordoet op jonge leeftijd óf helemaal niet. Aangezien de musici werden getest op niet-muzikale motorische vaardigheden, lijkt het erop dat vroeg beginnen met muziek meer dan alleen muzikale voordelen heeft. „Training blijkt meer effect te hebben op jongere leeftijd, omdat sommige aspecten van het brein dan nog ‘gevoelig’ zijn voor veranderingen”, aldus de onderzoekers.

Prof. Penhune plaatst één kanttekening. „We hebben laten zien dat wie vroeg met muziek begint specifieke vaardigheden heeft en een ander brein. Maar dat maakt hen nog niet tot betere musici. Muziek maken gaat over vaardigheden, maar net zo goed over communicatie, enthousiasme, stijl en heel veel andere dingen die we niet kunnen meten. Dus, vroeg beginnen met muziek kán helpen de genialiteit te ontwikkelen, maar het maakt niet per definitie dat je een genie wordt.”