Wie spannende dingen verwacht, moet in deze ingetogen en teruggetrokken buurt niet zijn. En toch is hier meer dan genoeg te zien. Het is, voor wie er oog voor heeft, één groot openluchtmuseum, met veel strogedekte cottages, hier en daar een ruïne die gewoon is blijven staan, op veel plekken een pub, en een kerk en wat buitenverblijven aan lange lanen. Weiden en graanvelden worden doorsneden door heggen en stenen muurtjes. Bergen dragen hier al bijna vrede en de velden zijn bedekt met heel veel kudden.

St. Deiniol

Worthenbury (”Wurthymp”) ligt aan de B5069, die van Malpas naar Bangor-is-y-coed loopt. Philip Henry, Matthews vader, werd hier in 1657 predikant van de Church of St. Deiniol. Dit is dan wel net Wales, maar de St. Deiniol is een typische Engelse dorpskerk, met een halfrond koor en een vierkante platte toren. In 1662, toen meer dan 2000 presbyteriaanse predikanten weigerden het ambt van bisschop te erkennen en daarom uit hun ambt werden gezet, moest de familie Henry de pastorie in Worthenbury verlaten.

De Church of St. Deiniol is genoemd naar de eerste bisschop van Wales, die overleed in 544. De kerk is altijd open, zeker voor hen die hier stilte zoeken en naar vrede haken. Donkerbruine banken zijn verdeeld in vierkante vakken. Elk vak behoorde vroeger tot een familie die voor een eigen zitplaats kerkbelasting betaalde. Wie er genoeg voor overhad, mocht zelfs zijn doden onder zijn eigen vak begraven.

Er is een kinderhoek met boekjes met Bijbelverhalen, tollen en knuffels. Aan de wanden hangen houten collectekistjes met de tekst: ”Denk aan de armen”. In een hoek, rechts van het koor, staat een klein preekstoeltje. De Bijbel ligt open. Het deurtje zit dicht.

Het stadje Whitchurch ligt iets meer naar het westen, aan het Llangonnel Canal en bij een knooppunt van wegen, de A49 en de A525. Whitchurch ligt net aan de Engelse kant van de grens met Wales. Het marktstadje is genoemd naar een wit kerkje dat hier lang geleden heeft bestaan. Dat kerkje is weg. De parochiekerk die nu op dezelfde plaats staat, is gewijd aan St.-Alkmund, een heilig verklaarde martelaar.

Mensen in het zwart maken de kerk juist gereed voor een begrafenisdienst. De deur is open. De organist speelt alvast gepaste fluisteringen op Engelse achtvoeten.

Een vroom gezant

Aan een van de wanden hangt de witmarmeren gedenkplaat van vader Philip Henry, die hier begraven werd. Er staat op dat hij studeerde in Oxford, predikant werd in Worthenbury, en op 65-jarige leeftijd stierf in het buitenhuis Broad Oak. Philip Henry wordt ruimhartig geprezen als een goed mens, een vroom gezant, een bekwaam uitlegger, zeg maar: één uit duizend. „Hij leefde zijn leven in het vaste geloof in de Zoon van God.”

De grafsteen, met een opschrift in het Latijn, werd in 1841 overgebracht van Whitchurch naar de Whitewell Church achter het familielandgoed Broad Oak. Na de begrafenis van zijn vader schreef Matthew Henry: „Wat was het een aangrijpend en droevig werk. (...) Hoe heeft God dit Broad Oak woest en eenzaam gemaakt, als een wildernis, en het arme volk als schapen zonder herder doen overblijven. (...) Mijn dierbare vader was een raadgever voor me, maar Christus is de nooit volprezen Raadsman.”

Ook de moeder van Matthew Henry werd in de kerk van Whitchurch ter aarde besteld. Op Broad Oak sprak Matthew Henry een week later een lijkrede uit over Spreuken 31:28: „Haar kinderen staan op, en roemen haar welgelukzalig.”

Bijbelverklaarder Matthew Henry werd geboren op 18 oktober 1662. In verband met zijn 350e geboorte­jaar bezoeken we in Engeland en Wales plaatsen die in zijn leven van belang waren. Volgende week deel 3: Chester.