Kerk & religie

Broad Oak, het nest van Matthew Henry

WHITEWELL – Matthew Henry werd geboren op het landgoed Broad Oak, in het gehucht Whitewell. Maar Whitewell staat op geen enkele kaart. Het moet ergens liggen in de verlorenheid van het grensgebied tussen Engeland en Wales. Een klein houten bordje, laag bij de grond, wijst ten langen leste de plek aan: Broad Oak.

Jan van ’t Hul
20 September 2012 10:44Gewijzigd op 14 November 2020 23:16
Matthew Henry werd geboren op landgoed Broad Oak, in het grensgebied tussen Engeland en Wales. Foto RD
Matthew Henry werd geboren op landgoed Broad Oak, in het grensgebied tussen Engeland en Wales. Foto RD

Broad Oak ligt aan de Whitewell Road, niet ver van de stad Whitchurch. Het is een vorstelijk landhuis, verscholen achter verwilderd groen, liggend aan een mooie oprijlaan met een prachtige bocht erin, midden in een parkachtig landschap. Het is volstrekt stil hier. Op het gazon staat een glijbaan, in het gras ligt een knuffel. De bewoners zijn op vakantie, vertelt de man die in de tuin werkt.

In dit met leien gedekte huis, voorzien van veel aanbouwen en bijgebouwen en met zes schoorstenen op het dak, werd Matthew Henry op 18 oktober 1662 geboren.

Zijn vader was Philip Henry, geacht predikant in het naburige Worthenbury. Zijn moeder, Katharine Matthewes, kwam uit een adellijk geslacht. Volgens J. Bout en N. J. Spaan, die het leven van Matthew Henry beschreven (1994), stond zij te boek als een godvruchtige vrouw. Bij haar overlijden sprak Matthew Henry een lijkrede uit waarin hij zei: „Zij was een vrouw met de kenmerken van de deugdzame huisvrouw over wie Salomo spreekt.”

Broad Oak was voor Matthew Henry een veilig nest. Zelfs toen hij allang uitgevlogen was, kwam hij altijd graag op deze plaats terug. Binnen liggen nog oude boeken van hem, met de handgeschreven verklaringen van Bijbelteksten die uiteindelijk leidden tot de beroemde 
Bijbelcommentaar van zijn hand.

In deze periode schreef Henry, twintig jaar oud, in zijn dagboek: „Door genade mag ik hoop hebben dat God mij van eeuwigheid heeft uitverkoren, dat ik in de volheid des tijds ben geroepen en dat God het goede, dat Hij in mij begonnen is, te Zijner tijd zal volmaken. Enige kennis heb ik mogen ervaren van de majesteit van God en de zoetheid van Christus.”

Een paar honderd meter achter Broad Oak staat een wit kerkje, St. Mary’s Chapel, ook wel Whitewell Church genoemd (niet te verwarren met de veel nieuwere Whitewell Chapel, hier ook vlakbij). In St. Mary’s Chapel werd Matthew gedoopt.

Het kerkje is niet helemaal meer hetzelfde als van toen, maar het staat er nog steeds, is blinkend wit geschilderd, en de deur is open. Echt een huis voor de ziel, deze kapel, een schuilplaats in de wildernis.

De Whitewell Church dateert uit de middeleeuwen, maar de kerk in haar huidige vorm staat er sinds 1712. De kansel wordt kennelijk niet meer gebruikt. Vanaf deze preekstoel bediende Matthew Henry vele malen het Woord. Woorden uit het Woord zochten toen hun weg naar harten van verlorenen.

Bruine banken staan op een vloer van rood-zwarte estriken. Er is plaats voor zo’n honderd bezoekers, het ene galerijtje niet meegerekend. Elke zondag is hier nog eenmaal dienst. Dit is een tijdloos gebouw, even tijdloos als het Woord. De 
kerk is laag en klein. Onder deze balken hangt een mengeling van vroomheid en gemoedelijkheid.

Aan een van de muren hangt de gedenkplaat waarop staat aangegeven dat Matthew Henry hier vaak preekte. Er is ook een gedenkplaat voor vader Philip Henry. De plaat werd gemaakt in 1698, maar pas in deze kerk geplaatst in 1800. De tekst was van oorsprong opgesteld in het Latijn. In 1844 kwam er, na klachten van mensen die geen Latijn konden lezen, een Engelstalige versie.

Buiten ligt het kerkhof. Hier brachten mensen uit de buurt eeuwenlang de doden weg, tot diep onder de grond. Elke zerk vertelt zijn eigen verhaal, allemaal namen zonder hartslag, vol verstilde droefheid en gestold verdriet. Het is het bewogen relaas van de doden van Broad Oak.

Een kerkhofmus roept als een doodsroeper vanuit een hoge conifeer zijn lied: Leer ons onze dagen tellen, opdat wij een wijs hart bekomen.

Matthew Henry werd geboren op 18 oktober 1662. In verband met zijn 350e geboortejaar bezoeken we in Engeland en Wales plaatsen die in zijn leven van belang waren. Volgende week deel 2: Worthenbury en Whitchurch.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer