Het langeafstandspad is een idee van Jan Dokter uit Hoorn, van wie twaalf familieleden zijn gedeporteerd vanuit Amsterdam via Westerbork naar de vernietigingskampen in Polen. Het pad, 336 kilometer lang, is onder­verdeeld in 31 etappes.

Het startpunt, de Hollandsche Schouwburg in Amsterdam, is de plaats waar tijdens de Tweede Wereldoorlog veel Joden werden samengedreven voordat ze op de trein werden gezet richting Drenthe. Een groep geoefende wandelaars neemt het Westerbork­pad in gebruik door enkele etappes van het pad te lopen. Onderweg worden op twee locaties bijzondere onderdelen van het pad in gebruik genomen.

Zo wordt morgen in Kasteel Vanenburg in Putten, een voormalig Joods werkkamp, het WesterborkLuisterpad gepresenteerd. Wandelaars van het Westerborkpad kunnen onderweg luisteren naar persoonlijke herinneringen van mensen die de Jodenvervolging hebben meegemaakt. De website waar de geluidsfragmenten zijn te downloaden, wordt donderdag gelanceerd in Zwolle. Op de Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust, vrijdag, is de officiële opening van het pad in voormalig kamp Westerbork.

Het Westerborkpad wordt in één richting beschreven en bewegwijzerd. Andere lange­afstandswandelpaden, zoals het bekende Pieterpad, zijn in twee richtingen te volgen. Project­leider Hans Schumacher: „Voor de weggevoerde Joden was er geen weg terug, ook al wisten ze dat zelf vaak niet.”

Bij het uitzetten van de route was het spoor het uitgangspunt. „Natuurlijk hebben we geprobeerd mooie stukjes natuur op te zoeken, maar de wandelaars lopen nooit verder dan 5 kilometer bij de spoorlijn vandaan”, aldus Schumacher.

De spoorverbinding van west naar oost loopt gedeeltelijk parallel aan het zuiden van de vroegere Zuiderzee. Langs deze route trok in 1944 en 1945 nóg een stroom mensen. Duizenden gingen op hongertocht, grotendeels in de periode dat er geen treinen meer naar Westerbork reden.

Voor de Joden werd de west-oostverbinding een traject waarover ze een bijna zekere dood tegemoetgingen. Voor mensen uit de westelijke provincies was het juist een lijn die ze moesten volgen om in leven te blijven.