Sociaal advocaten treden op voor mensen die een laag inkomen hebben. Ze krijgen daarvoor een vergoeding van de overheid. Deze advocaten mogen per klus een aantal punten rekenen, die weer gelijk staan aan een bedrag in euro’s. De bedoeling is dat een sociaal advocaat evenveel kan verdienen als een jurist in dienst van de overheid.

Bij eenpersoonspraktijken komt de vergoeding nog enigszins in de buurt, ziet de commissie. Maar advocatenkantoren maken meer kosten en komen daardoor fors geld tekort. „Zonder het kantoor op te heffen en als eenpersoonspraktijk door te gaan, is de norm niet in de buurt”, aldus Van der Meer.

Steeds meer advocaten zijn om deze reden op zichzelf gaan werken - een „sterfhuisconstructie”. Kantoren zijn volgens de commissie nodig om nieuwe sociaal advocaten op te leiden en kennis te bewaren.

Van der Meer raadt het kabinet aan om met een „kantoortoeslag” te komen om de hogere kosten te compenseren. Dat kost naar verwachting ongeveer 7 tot 13 miljoen euro per jaar. Samen met andere ophogingen die de commissie voorstelt, nemen de jaarlijkse kosten met tientallen miljoenen euro’s toe.

Zonder ingrijpen stoppen jaarlijks honderd advocaten meer dan erbij komen, schat de commissie. In de komende tien jaar ontstaat er zo een „ernstig tekort” aan sociaal advocaten. Rechtsbijstand is een grondrecht, benadrukt Van der Meer.