Suikers, tanden, gaatjes, vullingen. Vier woorden uit het havo-examen scheikunde van dinsdag. Heb je toch al last van zenuwen, komt ook nog de tandarts voorbij. Christien Otten lijkt er weinig last van te hebben. Kauwend op een lolly verlaat ze de gymzaal. „M’n eerste? Nee, tweede. Tijdens het examen heb ik er ook een op.”
„Veel herkenbare dingen in het havo-examen scheikunde”, concludeert J. W. S. Arkeraats, docent op de Gomarusscholengemeenschap in Gorinchem. „Er waren vragen over ananas, azijn en vullingen.” Hij zoekt naar een vakterm: „een contextgericht examen. Ik vind dat positief.”
Gijsbert van de Kamp had er weinig moeite mee. Eén uitzondering. Vraag 26: Noem de reden waarom amalgaam (kiesvulling, red.) slecht is voor de gezondheid en voor het milieu. Gijsbert kwam er niet uit. Zelfs niet nadat hij zijn binasboekje, een zakboekje met feitjes en formules voor biologie, natuur- en scheikunde, had geraadpleegd.
De vmbo’ers begonnen hun examendag dinsdag met Nederlands, schrijfvaardigheid. Een nieuw examen met vier opdrachten: het maken van een affiche, het schrijven van een brief en een artikel en het invullen van een formulier. En dat alles naar aanleiding van een internetcursus voor ouderen „die jij gaat geven”, aldus de intro in het examenboekje.
„Niet moeilijk, wel veel”, concluderen Lemke Akkerman, Frans Weijma en Wilma Verweij. „Je kreeg een lamme hand van het schrijven.” Nog een klacht: „Het was koud in de gymzaal.” Het trio had problemen met de ”digitale trapvelden” in opdracht 1. „Ik dacht aan voetbal”, bekent Lemke.
Leraar H. J. van Lingen vindt het „een zinvol” examen. „Voorheen maakten de leerlingen altijd een opstel, maar gedocumenteerd schrijven, zoals nu wordt gevraagd, is een goed alternatief.” Overigens gaat het de verkeerde kant op met de schrijfvaardigheid van jongeren, aldus Van Lingen. Hij zoekt de oorzaak in snelle media als e-mail en sms. „Jongeren leren zichzelf een eigen manier van formuleren aan, waar je op een examen niets aan hebt.”
Vmbo’er Frans Weijma maakte zijn examen scheikunde gistermiddag in „ruim een halfuur.” Hij vond het „een weggevertje.” Netty Hovestadt was nog eerder klaar: met twintig minuten. „Ik snapte er niets van.” Eén gelukje: er waren veel meerkeuzevragen. „Ik heb ze allemaal geraden: overal B ingevuld.” Als Netty een slag naar haar cijfer moet doen? „Een drie of zo.”
Docent Arkeraats is tevreden over het examen. „Aardig wat vragen die je kon opzoeken in het binasboekje. Daar lopen de leerlingen het hele jaar mee in hun tas.” Andere complimenten voor de examenmakers: „evenwichtige vragen, geen onverwachte, rare dingen.” Wel moesten de kandidaten goed lezen, aldus Arkeraats. „Maar dat heb ik ze in de les op het hart gebonden.”
De vwo’ers bogen zich dinsdag over wiskunde A1 en A1,2. Het eerste is het deelvak, het tweede het volledige vak. Johnny Pellikaan heeft het examen „redelijk” gemaakt, maar vond het „zeker geen makkie.” De start liep even vertraging op. Bij het examen hadden de leerlingen speciaal wiskundepapier nodig: normaal waarschijnlijkheidspapier. Dat lijkt verdacht veel op enkel logaritmisch papier. Laat de conciërge dát nu uitgedeeld hebben.
„Ik denk dat de leerlingen het examen van vorig jaar makkelijker vonden”, zegt docent J. Sanders. De opgaven over de levensduur van koffiezetapparaten noemt hij „vrij standaard.” Bij het derde vraagstuk, over grondstofverbruik, kwam de grafische rekenmachine -sinds de tweede fase toegestaan- goed van pas. Sanders: „Als je handig bent op dat ding kon je vier van de vijf opgaven bij dit onderdeel zo maken.” Kansberekening kwam aan de orde bij de opgave over het Engelse tv-spelletje ”Strike it rich”.
Dinsdag was de laatste grote examendag. Vandaag stonden alleen Fries, Arabisch, Turks en Spaans voor het vmbo en maatschappijleer voor het vwo op het rooster. Lang niet alle scholen bieden deze vakken aan. Waar ze wel worden geëxamineerd, gaat het om kleine aantallen kandidaten. Donderdag 12 juni is de uitslag van de eerste ronde bekend. Wie een herexamen heeft, krijgt herkansing tussen 16 en 20 juni.
Voor de vmbo’ers op de Gomarus met Engels in het pakket hebben de examens een vervelend staartje. Vorige week woensdag kwamen de kandidaten er tot hun schrik achter dat het examen niet alleen uit teksten met vragen bestond, maar ook uit het schrijven van een zakelijke brief. Op dat laatste waren de ’gomaristen’ niet door hun leraren voorbereid. De leerlingen mogen het examen Engels overdoen tijdens de tweede ronde, in juni.
