Arabist dr. Gert Borg van de Radboud Universiteit in Nijmegen vertelde gisteren op een actualiteitencollege hoe je bij de Moslimbroederschap binnenkomt. Niet door een afspraak te maken. „Zo werkt het niet, leggen ze je glimlachend uit.”

De docent woonde een tijd in Caïro als directeur van het Nederlands-Vlaams Instituut in de Egyptische hoofdstad.

Borg nam de beproefde methode, namelijk rondhangen bij de moskee waar de broederschap haar centrum had. „Vroeg of laat wordt dan vanzelf het gen voor gastvrijheid actief en vragen ze je binnen te komen.”

Borg kreeg daar een rondleiding en werd zelfs in contact gebracht met de „baas.” Die was in gesprek met een legerofficier die voor beter loon wel wilde overstappen naar de Moslimbroeders. „Hij had verstand van apparaten, zei hij. Zo iemand konden ze wel gebruiken. Dus de volgende dag liet hij zijn mooie uniform in de kast hangen en werd hij een moslimbroeder.”

Borg verbaasde zich over het vele sociale werk dat de organisatie doet. „Ze bieden een betaalbare gezondheidszorg.”

Toch kan hij zich niet voorstellen dat de Moslimbroederschap de verkiezingen zou winnen en een islamistisch regime zoals in Iran vestigt in Egypte. „Men is helemaal niet zo politiek gericht. Bovendien is de organisatie vergrijsd. Ze heeft veel weg van een ouderensoos.”

Daarnaast vermoedt Borg dat de islam in Egypte de laatste jaren veel terrein heeft verloren. „Er is vrij openlijke kritiek op de imams die hele avonden tv-programma’s vullen.”

De vergelijking tussen de Moslimbroederschap en de Palestijnse Hamas –die zijn wortels ook heeft in het sociale werk– verwerpt Borg. „Hamas hamerde veel sterker op het conflict met Israël, dat voor de Palestijnen heel urgent is. De moslimbroeders hebben niet zo’n issue waarop ze zich profileren.”

Het is heel moeilijk om erachter te komen wat de oppositiebewegingen over de relatie met Israël denken. „Er is nog niet het begin van een samenhangende visie op binnenlands of buitenlands beleid.”

Borg noemde Egypte een goed voorbeeld van een militaire dictatuur. Controle op de politie is er nauwelijks. Martelingen komen op grote schaal voor. De rechterlijke macht staat onder politieke druk.

Ook economisch is het een verschraald land. „Mensen tussen de 18 en de 35 jaar verdienen zo weinig dat ze eigenlijk geen huis kunnen kopen en een gezin kunnen stichten. Dat geeft natuurlijk veel frustratie.”

Door het ontbreken van goed beroepsonderwijs is er ook groot gebrek aan goede arbeidskrachten. „De infrastructuur van het land is werkelijk chronisch verwaarloosd.”