Onrust Egypte maakt vrede met Israël onzeker
JERUZALEM – In Israël bestaat grote bezorgdheid over de ontwikkelingen in Egypte. Israëliërs vrezen dat de moslimbroederschap vroeg of laat misbruik maakt van de situatie en het in 1979 gesloten vredesakkoord tussen beide landen aan stukken scheurt.
De Israëlische regering levert geen duidelijk commentaar op de gebeurtenissen in het zuidelijk buurland. Premier Benjamin Netanyahu heeft zijn ministers opdracht gegeven niets over de toestand in het zuidelijk buurland te zeggen.
Hij zei dat Israël poogt de stabiliteit en de veiligheid in de regio te handhaven. „De vrede tussen Israël en Egypte heeft meer dan dertig jaar geduurd en ons doel is dat deze relaties blijven bestaan.”
Het dagblad Ha’aretz meldde maandagmorgen dat Jeruzalem zijn bondgenoten ervan probeert te overtuigen dat het in het westers belang is om de stabiliteit van het Egyptische regime te handhaven. Dit gebeurde nadat politici in westerse hoofdsteden verklaringen aflegden die het vertrek van president Hosni Mubarak leken te steunen.
Een niet bij name genoemde diplomatieke bron zei tegenover de krant dat de Amerikanen en de Europeanen zich door de publieke opinie laten meeslepen en hun echte belangen niet in overweging nemen. „Jordanië en Saudi-Arabië zien de reacties in het Westen en hoe iedereen Mubarak in de steek laat. Dit zal ernstige gevolgen hebben.”
De vrees in Israël is dat na vrije verkiezingen de moslimbroederschap grote invloed gaat uitoefenen op het buitenlands beleid van Egypte. Dat kan betekenen dat Egypte het uit 1979 daterend vredesakkoord met Israël opheft. Israël zal zich dan in een totaal andere militaire en politieke situatie bevinden dan nu het geval is.
Het schrikbeeld voor Israël is te worden omgeven door vijanden: in het noorden door een door Hezbollah bestuurd Libanon en een vijandelijk Syrië, in het zuiden door de radicaalislamitische Hamas in de Gazastrook en de moslimbroeders in Egypte. Israël zou dan alleen in het oosten nog een bondgenoot hebben. Maar het is niet uitgesloten dat de radicale moslims ook in Jordanië het gematigde Hasjemitisch koningshuis omverwerpen. Als Egypte het vredesakkoord met Israël zou opheffen, zou dat betekenen dat het leger andere prioriteiten moet stellen. Israël zal mogelijk meer van zijn begroting aan defensie moeten besteden en de dienstplicht moeten verlengen. Kortom: vernietiging van het vredesakkoord zou een militaire, politieke en economische tegenslag zijn.
Maar voorlopig richt de aandacht zich vooral op de huidige crisis. In de Israëlische nieuwsbulletins stonden de afgelopen dagen de ontwikkelingen in Egypte centraal.
Aan de ene kant bestaat er begrip voor betogers die democratie, vrijheid en een hogere levensstandaard eisen. Maar er bestaat ook veel waardering voor het feit dat Mubarak het vredesakkoord heeft gehandhaafd en voor de constructieve rol die zijn regime probeerde te spelen bij het politieke proces in het Midden-Oosten.
De vrede met Egypte mag dan koud geweest zijn, en het antisemitisme schering en inslag in de Egyptische media, toch is de grens tussen Egypte en Israël in de afgelopen decennia rustig en open gebleven. De badplaatsen in de Sinaï waren populair bij de Israëlische vakantiegangers.
Inmiddels heeft het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken de Israëliërs geadviseerd Egypte te mijden. Zij die toch blijven, dienen de instructies van de Egyptische autoriteiten op te volgen.
Er zijn verschillende vluchten met Israëliërs uit Caïro in Tel Aviv gearriveerd. Het was niet nodig de diplomaten zelf te evacueren. Zaterdagavond hielden defensieminister Ehud Barak en de legertop in Tel Aviv een speciaal beraad over de situatie in Egypte.