Robert, hoogleraar aan de Boston University School of Theology in de Verenigde Staten, geldt als de ”first lady” onder de zendingswetenschappers. De Amerikaanse missiologe opende donderdag in Edinburgh de herdenking van de eerste wereldzendingsconferentie in 1910. Haar boodschap: De globalisatie maakt het gezamenlijk getuigenis van de kerk steeds urgenter.

Dat getuigenis, zegt ze, houdt onder meer in dat Jezus Christus de enige Weg tot behoud is. „Dit is onze boodschap voor het tweederde deel van de wereldbevolking dat zich niet tot het christendom rekent. Maar we moeten ook rekening houden met het mysterie van het heil, met de algemene openbaring en de verbondenheid met Israël. De basis van zending is ons gemeenschappelijk menszijn.”

Zendingsvrouwen

Door haar onderzoek raakte Robert gefascineerd door mensen die om idealistische redenen hun thuis achterlieten om in een ander deel van de wereld te gaan wonen. „Ik ben erg geïnteresseerd in menselijke verhalen. Levensbeschrijvingen geven een goede ingang om de zendingsgeschiedenis te bestuderen.”

Robert deed onder meer onderzoek naar vrouwelijke zendelingen. Een van haar voorbeelden is Sarah Lanham Smith, een Amerikaanse vrouw uit de negentiende eeuw. „Sarah ging naar Beiroet, stichtte daar een meisjesschool en leerde verschillende talen. In haar tijd was „goed sterven” een christelijke deugd. Toen Sarah op jonge leeftijd dreigde dood te gaan, werd ze boos op God: „Waarom moet ik, nu ik hierheen ben gekomen en Arabisch heb geleerd, sterven?” Die eerlijkheid vind ik ontroerend.”

Volgens Robert hebben vrouwen een eigen inbreng in de zending. „Vrouwen zijn vaak actief in wat je persoonlijk werk zou kunnen noemen: relationele evangelisatie, huisbezoek en praktische hulp. Verder zetten ze zich vaak in voor gerechtigheid. Hun zwakke punt is het gebrek aan zorg voor de kerk als instituut. Dat kan mede komen doordat vrouwen meestal geen ambtsdrager zijn.”

Balans

De herdenking van de eerste zendingsconferentie in Edinburgh is volgens Robert een goed moment om de balans van honderd jaar zending op te maken. De belangrijkste ontwikkeling ziet ze in de verandering van het christendom van een Europese in een multiculturele godsdienst. „Tussen de jaren vijftig en zeventig van de vorige eeuw was de zendingstheologie vooral bezig met de verhouding tot het kolonialisme. Natuurlijk zijn macht en onderdrukking nog steeds van belang, maar zending is vandaag vooral een gedeelde, multiculturele onderneming.”

De laatste jaren staat ook discipelschap steeds vaker op de agenda. Aan het begin van de twintigste eeuw dachten kerken en zendingsorganisaties nog vooral in geografische termen. „Zendelingen gingen van de ene naar de andere plek, van gekerstende naar niet-gekerstende plaatsen. Nu staan we voor de opdracht om na te denken wat het betekent dat het Evangelie van overal naar overal gaat.”

Schuldgevoelens

Westerse kerken en zendingsorganisaties hoeven volgens de Amerikaanse hoogleraar geen schuldgevoelens te hebben over de fouten die ze in het verleden hebben gemaakt. „Uit schaamte over het kolonialisme hebben sommige kerken nog steeds moeite met zending. Het is goed om misstappen te erkennen, maar niet om het kind met het badwater weg te gooien. Nu is het tijd om onze plaats in de wereldwijde kerk weer in te nemen en te kijken welke rol wij daarin kunnen spelen.”

Prof. dr. Dana L. Robert spreekt vrijdag 11 juni in Zeist op het symposium ”Uitdagingen voor zending in de 21e eeuw”, dat mede wordt georganiseerd door de Nederlandse Zendingsraad. Opgave via www.zendingsraad.nl.