Honderden, met name jongeren, hebben bij oud en nieuw de behoefte zich te buiten te gaan aan vernielingen en rellen. De meesten van hen gaan daarna rustig slapen en bekommeren zich niet meer om de schade die ze hebben aangericht. Ze weten immers dat hun opereren in groepsverband tijdens de oudejaarsnacht ervoor zorgt dat de pakkans betrekkelijk klein is.De gezamenlijke verzekeraars willen nu meer informatie van de politie om de vandalen te confronteren met hun daden door de schade bij hen te verhalen. Ook al zullen de meeste bandieten wellicht nog de dans ontspringen, het is niet meer dan noodzaak dat de autoriteiten hun uiterste best doen om zo veel mogelijk vernielers te achterhalen. Zij moeten de rekening gepresenteerd krijgen voor hetgeen zij in hun baldadigheid of uitzinnigheid hebben aangericht. Dat is billijk naar de mensen, bedrijven of instanties die schade hebben geleden. Dat is ook leerzaam voor de vandalen zelf. Als ze een keer een pittige schadenota hebben moeten betalen, zullen zij zich de volgende keer waarschijnlijk bedenken voordat ze zich weer te buiten gaan.

Jongeren die de schade voor hun wangedrag moeten betalen, doen dit wellicht nog met tegenzin. Maar wanneer zij, eventueel door tussenkomst van justitie, daartoe gedwongen worden, dan is dat de eerste stap in de richting van het herstel van verhoudingen. De onverlaten voelen dan de pijn van hun daden in hun portemonnee.

Deze week maakte Halt, het bureau voor alternatieve straffen, bekend dat jongeren bij hen niet alleen een werkstraf moeten ondergaan maar verplicht worden excuses te gaan aanbieden aan de benadeelden. Die persoonlijke confrontatie met de slachtoffers blijkt naar de toekomst toe een weerhoudende werking te hebben. Ook al kan men vragen stellen bij de waarde van verplichte excuses, duidelijk is wel dat het aanbieden van excuses jongeren vaak aan het denken zet. Dan zien ze immers wat ze hebben aangericht. Zo voelen ze de pijn van hun daden in hun verstand.

Een derde stap is, de pijn van hetgeen is aangericht, te voelen in het hart. Dan wil men meer doen dan alleen de schade betalen en excuses aanbieden. Wie werkelijk beseft wat hij heeft gedaan, zoekt naar volkomen herstel van verhoudingen. De oorspronkelijke betekenis van het woord ”boeten” herinnert daaraan. Het gaat er dan om een fout niet alleen te herstellen, maar er bovendien ook nog iets goeds tegenover te stellen.

Binnen de protestantse traditie heeft het begrip boetedoening niet zo’n positieve lading. Dat heeft alles te maken met het dwangmatige karakter dat het in de Rooms-Katholieke Kerk heeft gekregen. Calvijn geeft echter een andere invulling aan de boetedoening. „Het is een vrijwillige erkenning van de schuld tegenover God en mensen en een hartelijk streven om gemaakte fouten in de toekomst te overwinnen.”