JERUZALEM - Israëlische en Palestijnse leiders hebben gisteren, een dag voor het bezoek van de Amerikaanse president George Bush aan de regio, met elkaar gesproken. Zij proberen op de valreep nog enige vooruitgang te persen uit de vredesonderhandelingen die sinds de Midden-Oostentop in het Amerikaanse Annapolis nog maar weinig zijn opgeschoten.
Breekpunten in het overleg zijn onder meer de omstreden bouwplannen voor Israëlische nederzettingen in Oost-Jeruzalem en het aanhoudende geweld in de Gazastrook en op de Westoever. Deze punten zullen naar verwachting ook de agenda tijdens het overleg met Bush domineren.
Het internationale vredesplan voor de regio, de zogeheten ”routekaart”, moet een Palestijnse staat naast Israël zien te bewerkstelligen. Eerste stappen daartoe zijn de ontwapening van de Palestijnen, het stoppen van Israëlische kolonisatie op de Westoever en het verwijderen van nederzettingen van na maart 2001.
Een woordvoerder van de Israëlische premier Ehud Olmert, Mark Regev, wees gisteren niet de bouwplannen van Israël, maar de veiligheidssituatie aan als de „achilleshiel van het proces.” Vorige week werden op de Westoever twee Israëliërs doodgeschoten, volgens Israël door agenten van de Fatahpartij van de Palestijnse president Mahmud Abbas. Het Israëlische leger zette de stad Ashkelon daarna vier dagen lang op zijn kop bij zijn zoektocht naar opstandelingen en munitie.
De Palestijnse inwoners van de Westoever zijn de Israëlische bemoeienis in het gebied zat, en vinden dat de veiligheid bij de eigen autoriteiten in goede handen is. De stad Nablus geldt daarbij als testcase voor Abbas om te laten zien dat hij de rust en orde op de Westoever kan bewaren. Israël ziet in de Westoever een uitvalsbasis voor terroristen en is niet bereid de controleposten en andere veiligheidsmaatregelen op korte termijn te verwijderen. De Palestijnse premier Salam Fayyad en de Israëlische minister van Defensie, Ehud Barak, bespraken de veiligheidssituatie gisteren in Tel Aviv.
Jeruzalem heeft zich gisteren opgemaakt voor de komst van Bush; zijn eerste bezoek aan de stad sinds hij zeven jaar geleden president werd. In totaal worden in Jeruzalem, een stad met 750.000 inwoners, 10.500 politieagenten ingezet. Ook worden veel straten na middernacht gesloten. Amerikaanse helikopters voerden gisteren oefenvluchten uit om Bush vlot van en naar Jeruzalem en binnen de Westoever te kunnen verplaatsen. Israël heeft de Westelijke Jordaanoever volledig van de buitenwereld afgesloten wegens het bezoek van de Amerikaanse president.
In het noorden van Israël zijn in de nacht van maandag op dinsdag twee raketten ingeslagen die vanuit Libanon werden afgevuurd. Eén raket kwam op een weg terecht, de andere trof de veranda van een huis in het stadje Shlomi. Niemand raakte gewond. Dat heeft het leger gemeld. Het Israëlische leger vermoedt dat een relatief onbekende beweging, de Jihadi Badr Brigades, afdeling Libanon, achter de aanval zit.