„In plaats van dat Bush het Midden-Oosten heeft hervormd, heeft de realiteit van het Midden-Oosten hem ingehaald”, aldus Jon Alterman van het Center for Strategic Studies in Washington.

Hoe welkom is de Amerikaanse president in het Midden-Oosten? Niet erg welkom, als men de commentaren mag geloven in de landen die hij aandoet. „Bush zal steun vragen voor harde acties tegen Iran, maar zulke acties zouden catastrofaal kunnen zijn voor de regio”, aldus Sami al-Mani, een onafhankelijk politiek analist in Koeweit. Bush brengt de eerste drie dagen van zijn bezoek door in Israël, met waarschijnlijk een kleine zijsprong naar de Amerikaanse troepen in Irak. Irak, waar de veiligheidssituatie de laatste maanden is verbeterd, maar waar politiek geen vooruitgang wordt geboekt.

„Ik kan niet ontkennen dat wij enigszins teleurgesteld zijn in de politieke ontwikkelingen in Irak”, erkent Bush’ nationale veiligheidsadviseur Stephen Hadley. Even weinig vooruitgang wordt er intussen geboekt in het Israëlisch-Palestijnse vredesproces, dat eind vorig jaar met veel fanfare „nieuw leven” werd ingeblazen tijdens een internationale conferentie in Annapolis bij Washington. „Er zit weinig schot in de Israëlisch-Palestijnse dialoog, maar de president heeft al laten weten dat hij tijdens zijn komende bezoek niet van plan is om daarin persoonlijk in te grijpen”, aldus Alterman.

Wat hoopt president Bush dan wel te bereiken? Steun voor een harde opstelling tegenover Iran. Dat is zeker. Dat kondigde hij zaterdag namelijk al aan tijdens zijn wekelijkse radiopraatje. Iran is volgens Washington een „storende factor” in Irak en Iran ontwikkelt zich steeds meer als concurrent van supermacht Amerika in het hele Midden-Oosten. Hoe „gevaarlijk” Iran opereert bewijst volgens Washington de recente marineconfrontatie in de Straat van Hormuz. Een „provocatie” volgens de president, die aantoont hoe „onverantwoordelijk” het regime in Teheran van tijd tot tijd optreedt.

Sommige analisten twijfelen aan de ernst van deze ’confrontatie’. „Dit incident komt Bush wel erg goed uit aan de vooravond van zijn bezoek aan het Midden-Oosten. Hij kan nu met meer nadruk wijzen op het ’gevaar’ dat Teheran vertegenwoordigt en met meer klem aandringen op „consequenties”, wat die ook mogen zijn. Feit is dat veel landen in de regio beslist niet gelukkig zijn met het perspectief van een steeds machtiger wordend Iran. Zeker niet als dat op termijn ook nog over kernwapens beschikt. Maar nog bezorgder is men over de ernstige gevolgen van een mogelijke militaire confrontatie tussen Iran en de VS”, aldus politiek analist Mohammed al-Roken uit Abu Dhabi (Verenigde Arabische Emiraten (VAE)).

Volgens bronnen in Washington zal president Bush in Abu Dhabi in een „alomvattende toespraak” de „successen” benadrukken van zijn Midden-Oostenbeleid. Daarbij zal hij onder meer de VAE en Bahrein noemen als voorbeelden van „het moderne Midden-Oosten.” „Financieel en technologisch heeft de president daarin zeker gelijk, maar op het gebied van democratie is daar weinig te melden. Beide ministaten worden autocratisch geregeerd, met een beperkte persvrijheid en een twijfelachtig mensenrechtenbeleid. Niet bepaald de democratische bevrijding die Bush in 2005 beloofde”, meent Glenn Robert van de researchorganisatie Rand Corporation.

Zijn er dan helemaal geen successen te melden voor het beleid van Bush in het Midden-Oosten? „Wel, er zijn verkiezingen gehouden in Irak -voor wat ze waard zijn tenminste-, maar die hebben nog niet geleid tot de vorming van een functionerende regering. De Palestijnen hebben democratisch gekozen voor een Hamasmeerderheid, met als gevolg dat het Palestijnse kamp nu sterk verdeeld is geraakt. Traditionele bondgenoten van Washington zoals Egypte en Saudi-Arabië hebben nauwelijks een begin gemaakt met democratische hervormingen.”

Betekent dit dat zijn beleid is mislukt? „Ik denk dat president Bush te hoog heeft gegrepen. Met wat bescheidener oftewel realistischer doelstellingen had hij waarschijnlijk meer ’successen’ kunnen melden”, besluit Glenn Robert.