„Vloekverbod damt zinloos geweld in”
Een verbod op vloeken is een probaat middel om zinloos geweld de kop in te drukken, vindt SGP-raadslid N. M. van der Poel in Ede. Om die reden voert hij een pleidooi voor een extra bepaling in de algemene plaatselijke verordening, de APV.
„Agenten en stadswachten kunnen zo iemand aanspreken op zijn woorden. Woorden leiden immers tot moorden.”
Schrikbarend. Een ander woord voor de taal die hij mensen op straat soms hoort uitkramen, heeft Van der Poel niet. „Je moet eens in het centrum door de winkelstraten lopen. Je weet niet wat je hoort. Vloeken, bastaardvloeken, grove woorden, schunnige praat vliegen je om de oren. Het is ronduit onfatsoenlijk.”
Maar al te graag zou Van der Poel zien dat de overheid paal en perk stelt aan het taalgebruik. „Vloeken kan niet”, zegt hij. „Het gaat lijnrecht in tegen Gods gebod om Zijn Naam niet ijdel te gebruiken. We zijn geroepen om Hem te loven. Het is bovendien pijnlijk voor christenen.
En daarnaast leidt grof taalgebruik tot normloos gedrag. Ruzie op straat wordt vaak door agressief taalgebruik verergerd. Uit het oogpunt van de openbare orde ben ik daarom voorstander van een vloekverbod.”
Om zijn pleidooi handen en voeten te geven maakt het SGP-raadslid dankbaar gebruik van de mogelijkheden die het duale stelsel sinds maart dit jaar biedt. Van der Poel heeft een initiatiefvoorstel ingediend, dat rechtstreeks op de agenda van de gemeenteraad komt. Begin oktober wordt erover gedebatteerd.
Het plan is inmiddels beoordeeld door de raadsgriffier. Van der Poel: „Juridisch is er met het voorstel niets mis. Het is volgens de griffier niet in strijd met grondwettelijke bepalingen over de vrijheid van meningsuiting.”
Inmiddels heeft het presidium, een college dat bestaat uit fractievoorzitters, besloten dat het als eerste punt op de agenda van de raadsvergadering komt. „Dat is positief”, aldus Van der Poel, „want dat betekent dat er alle ruimte is voor een goede discussie. We hopen dat ons voorstel aanleiding geeft tot een diepgaande bezinning over normen en waarden.”
Is het voorstel niet bij voorbaat kansloos? In de jaren tachtig heeft de Kroon het vloekverbod in diverse gemeenten vernietigd.
„Nee, het is zeker niet kansloos. Het voorstel sluit juist aan bij de oproep die je nu allerwegen hoort om fatsoensregels te maken. „Fatsoen moet je gewoon doen”, zei minister-president Balkenende onlangs. De tijd is er rijp voor. Steeds meer mensen hebben er moeite mee dat alles maar moet kunnen. Zij vinden dat de overheid grenzen moet aangeven. Wij willen daarop inhaken. Vloeken is zo’n grens, zeggen wij. De overheid moet overschrijding ervan niet dulden.
Om te voorkomen dat ons voorstel het juridisch niet haalt, hebben wij een extra bepaling opgenomen die rekening houdt met het grondwetsartikel over de vrijheid van meningsuiting. Wat wij willen komt erop neer dat de overheid alleen dan ingrijpt, wanneer door vloeken en ander grof taalgebruik de openbare orde in het gedrang komt. Natuurlijk zou je meer willen, maar dit is het maximaal haalbare.”
Ede heeft een confessionele meerderheid in de raad, gevormd door het CDA, de ChristenUnie en de SGP. Haalt uw voorstel het?
„Ik ben optimistisch gestemd. Mijn verwachting is dat het CDA het voorstel zal steunen. Ook vermoed ik dat leden van lokale partijen hun instemming zullen geven. Wat zouden ze erop tegen kunnen hebben?”
Wellicht dat het om een symbolisch verbod gaat dat niet te handhaven is en dat daarom geen waarde heeft.
„Er zijn meer bepalingen in de APV die symbolisch zijn, maar die we toch te waardevol vinden om te schrappen. Zo moeten honden in de openbare ruimte altijd aangelijnd zijn, tenzij loslopen is toegestaan. Als we die norm willen handhaven, mogen we wel een extra politiekorps inschakelen.
Ik denk dat het goed is wanneer je als overheid laat zien dat je ergens voor staat. Door vloeken te verbieden maak je duidelijk dat je zulk taalgebruik ongewenst vindt, alleen al omdat het nodeloos aanzet tot agressie.”
Een tegenargument is ook dat de overheid neutraal is en op dit punt niets heeft te bedillen.
„Daarmee ben ik het oneens, dat is duidelijk. Ook de overheid kan niet zonder een eigen moraal. Zij heeft een moraliserend karakter. Ik besef dat dit in de politiek een gevoelig punt is. We moeten onze woorden zorgvuldig kiezen. Er is nu ruimte om over normen en waarden te spreken. Dat was enkele jaren geleden heel anders. Maar we moeten voorkomen dat we die ruimte verspelen.”
Is het zinvol wanneer de kerken in Ede zich over uw voorstel uitspreken?
„Dat is zeker zinvol. Ik kan me indenken dat zij een brief schrijven waarin zij verklaren het voorstel te steunen. Eerder spraken de kerken in tijdens een commissievergadering over het bordeelbeleid. Steun vanuit de kerken is waardevol. Zij vertegenwoordigen immers grote delen van de bevolking.”