De paus schreef in 2000, het jaar waarin hij 80 werd, dat het wellicht tijd was om te overwegen zich terug te trekken als leider van de Rooms-Katholieke Kerk. „Ik hoop dat God mij helpt te begrijpen tot welk moment ik moet doorgaan met de taak waarvoor Hij mij op 16 oktober 1978 riep".

De paus leed in 2000 al jaren aan de ziekte van Parkinson en velen speculeerden over de vraag of hij tot zijn dood aan zou blijven. Hij besloot echter tot zijn laatste ademtocht door te zetten

Uit het vijftien bladzijden tellend geestelijk testament, dat de paus over een periode van meer dan twintig jaar heeft opgesteld, valt af te leiden dat hij vooral aan het begin van zijn pontificaat een sterke voorkeur had voor een begrafenis in Polen. Hij wilde in ieder geval in de grond worden begraven en niet in een crypte worden bijgezet.

Hij liet de uiteindelijke keuze van zijn laatste rustplaats aan het college van kardinalen. Dat besloot eerder deze week dat het lichaam van de kerkleider niet naar Polen wordt overgebracht. Hij wordt, zoals vele pausen voor hem, begraven in de crypte onder de Sint Pieterskerk in Rome.

Die stad heeft de afgelopen dagen een ongekend grote toestroom van pelgrims en andere belangstellenden te verwerken gekregen. Volgens de gemeente Rome zijn al twee miljoen mensen in de stad aangekomen om de overleden paus de laatste eer te bewijzen.

De Italiaanse Burgerbescherming riep woensdagavond al op niet meer naar Rome te reizen. Niettemin arriveerden donderdag opnieuw tienduizenden mensen in de stad. Zij kunnen de uitvaartplechtigheid vrijdag op grote videoschermen volgen. Vaticaanstad zelf is veel te klein voor zo’n enorme toeloop van belangstellenden.

Ook donderdag stonden voor de Sint Pieter, waar het lichaam van de kerkleider ligt opgebaard, nog kilometerslange rijen. Enkele honderdduizenden mensen wilden nog een glimp van de paus opvangen. Donderdagavond werd de basiliek voor het publiek gesloten om de uitvaart van vrijdag voor te bereiden.

Ruim tweehonderd staatshoofden, regeringsleiders en andere hoogwaardigheidsbekleders zijn voor de uitvaart naar Rome gereisd. Onder hen zijn vele vertegenwoordigers van (voormalige) vijanden, zoals de Verenigde Staten en Iran, Israël en Syrië, en Zimbabwe en Groot-Brittannië. Ook Taiwan is vertegenwoordigd, tot grote woede van China, dat zelf al jaren op gespannen voet leeft met het Vaticaan.

Mede wegens de komst van zoveel wereldleiders, is Rome veranderd in een vesting. De binnenstad is volledig afgesloten voor autoverkeer. Het openbare leven komt vrijdag geheel stil te liggen. Scholen, kantoren en winkels blijven dicht. Ruim 6500 militairen en veiligheidsbeambten zijn ingezet om de uitvaartplechtigheid in goede banen te leiden.

Het luchtruim boven Rome is afgesloten. AWACS-radarvliegtuigen van de NAVO patrouilleren boven de stad. In en rond de stad staan luchtdoelraketten opgesteld. Voor de kust patrouilleren Italiaanse marineschepen. Niet eerder was de uitvaart van een paus omgeven met zo veel veiligheidsmaatregelen.