Op basis van wat daar nu over bekend is „kan niet uitgesloten worden dat deze middelen negatieve gevolgen hebben”, oordeelde de hoogste bestuursrechter woensdag. Zolang nader onderzoek ontbreekt, is een natuurvergunning aanvragen in dit soort gevallen verplicht.

De uitspraak gaat over een Drentse lelieteler die in de buurt van Natura 2000-gebied Holtingerveld actief is. Milieudefensie had de zaak aangespannen tegen de provincie, omdat de organisatie meent dat de gewasbeschermingsmiddelen die voor de lelieteelt worden gebruikt de natuur aantasten. De provincie wilde daar echter geen actie tegen ondernemen.

Nadat de rechtbank de milieuorganisatie gelijk had gegeven, gaf de provincie de teler een waarschuwing. In die aanpak kan de Raad van State zich vinden. Milieudefensie vond een waarschuwing juist niet ver genoeg gaan.

Goedgekeurd

Het Drentse provinciebestuur ging ervan uit dat een afstand van 250 meter tot de randen van het natuurgebied voldoende zou zijn om negatieve gevolgen uit te sluiten. De Raad van State ziet daar echter geen wetenschappelijke onderbouwing voor. Dat de middelen die lelietelers gebruiken zijn goedgekeurd door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb), maakt het oordeel niet anders.

Over het gebruik van bestrijdingsmiddelen door lelietelers zijn twee andere rechtszaken gevoerd. De rechtbank was het ook in die zaken eens met de stelling dat een vergunning nodig is als de teelt in de buurt van beschermde natuur plaatsvindt.

De uitspraak van de Raad van State over de natuurgevolgen van gewasbeschermingsmiddelen in de lelieteelt op een Natura 2000-gebied is in de praktijk „onuitvoerbaar”, zegt LTO. „Deze uitspraak geldt voor heel Nederland. In de praktijk is de uitspraak niet uitvoerbaar: hoe onderbouwt een ondernemer dat ieder denkbaar, theoretisch risico uitgesloten kan worden?”

Verlamming

De uitspraak maakt volgens LTO-voorzitter Ger Koopmans van het voorzorgsprincipe een verlammingsprincipe. „Natuurlijk is voorzichtigheid geboden bij natuurbescherming, maar op een gegeven moment moet je ook durven zeggen: deze handeling, met toegestane middelen en conform het gebruiksvoorschrift, heeft geen significant effect. Het heeft geen zin om dit nog tien decimalen achter de komma extra te willen uitrekenen en onderzoeken”, stelt hij.

Volgens hem heeft de uitspraak potentieel verstrekkende gevolgen voor alle economische activiteiten in Nederland.

LTO en bloembollenkwekersvereniging KAVB gaan met de provincies, het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur en het Ctgb in overleg over de impact van deze zaak. Koopmans: „De juridische omgang met het voorzorgsprincipe moet veranderen. Met de huidige interpretatie daarvan komen we in een samenleving terecht waarin ieder denkbaar risico economische sectoren kan lamleggen. De doorwerking daarvan op onze economie kan desastreus worden.”