Wordt het de sharia of een inclusief Syrië? Die vraag houdt Syrische minderheden bezig sinds de val van het alawitische regime-Assad in december en de machtsovername door voormalige jihadistische en andere rebellengroepen.

De aanstelling van een redelijk inclusieve regering, afgelopen weekend in Damascus, is een steun in de rug voor deze minderheden. De Syrische president Ahmed al-Sharaa presenteerde een verrassend inclusieve ministersploeg, met onder andere een post voor iemand uit de druzengemeenschap, een Koerd en zelfs een alawiet.

Conflictbeheersing

De christelijke minderheid in het land wordt vertegenwoordigd door Hind Kabawat (1974), een Syrische christen die geboren is in India, maar opgroeide in Syrië. Ze is goed bekend met de protestantse gemeenschap in Syrië. Tijdens haar studententijd was ze daar vaak te vinden. Maar ze is ook vertrouwd met de veel grotere orthodoxe en katholieke kerken.

Kabawat, getrouwd met de Syrische zakenman Samer Kabawat en moeder van twee kinderen, heeft haar sporen verdiend op het terrein van conflictbeheersing en vrede stichten. Ze was jarenlang directeur van een interreligieus vredesinitiatief aan de Amerikaanse George Mason-universiteit. Bovendien was ze de laatste jaren plaatsvervangend hoofd van de commissie die in het Zwitserse Genève nadacht over een nieuwe toekomst voor Syrië.

Kabawat heeft er nooit een geheim van gemaakt dat die toekomst zónder Assad zou moeten zijn. Ze stelde keer op keer dat niet jihadisten, maar Assad en zijn handlangers verantwoordelijk zijn voor de meeste slachtoffers in de oorlog. Daarnaast was ze ook fel gekant tegen Islamitische Staat en andere extremisten die haar land kapotmaakten.

Vechten tégen onrecht en vóór gelijkheid is haar missie, en haar gedrevenheid vindt ze in haar geloof, zei ze acht jaar geleden in een interview. „Ik beschouw Jezus Christus als mijn rolmodel en mijn mentor. Jezus kiest de kant van de onderdrukten tegen de onderdrukkers, en dat doe ik als christen ook.”

Blokkeren

In het nieuwe kabinet is Kabawat niet alleen de enige christen, maar ook de enige vrouw. Ze wordt minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Dat is geen onbelangrijke post: er is nauwelijks werkgelegenheid in Syrië en onder Assad was het zo dat getrouwen van het regime de beste baantjes hadden. Kabawat, met haar missie voor rechtvaardigheid, kan daar wellicht iets aan doen.

De aanstelling van Kabawat en andere vertegenwoordigers van minderheden wordt ervaren als positief nieuws, maar tegelijk zijn de sleutelposities in de regering weggelegd voor vertrouwelingen van president Al-Sharaa. Dat geldt met name voor de ministeries van Binnenlandse Zaken, Buitenlandse Zaken en Defensie.

Bovendien houdt Al-Sharaa zelf alle macht. Hij is niet alleen president, maar ook premier van de nieuwe regering. Daarmee kan hij beslissingen van andere ministers altijd blokkeren.

Precies dat punt is de grote zorg van Koerdische bestuurders in het noordoosten van Syrië. Hoewel het nieuwe kabinet ook een Koerdische minister heeft, kunnen de Koerden er niet mee leven dat Al-Sharaa niet met hen heeft overlegd. De Koerden willen meepraten en niet voor een voldongen feit gesteld worden.

Maar of Al-Sharaa zo ver wil gaan met zijn inclusiviteit, valt te betwijfelen. De besluiten die tot nu toe zijn genomen, zijn opgelegde besluiten die vrijwel steeds tot stand zijn gekomen zonder overleg met de betrokken minderheden. Daardoor is echte gelijkheid, een van de speerpunten van de christelijke minister Kabawat, in het nieuwe Syrië nog ver weg.