Na jaren van zware beveiliging deelt DNB zijn schatten voortaan met het publiek. Of nou ja, schatten? In het nieuwe hoofdkantoor kan iedereen door de oude goudkooi lopen, die is opengebroken en veranderd in een plek voor tentoonstellingen, interactieve spellen, leesplekken en een kluisexperience. En het goud? Dat ligt tegenwoordig in Zeist.

Maar waardevoller dan goud is het om weer in contact te komen met de samenleving, zegt programmadirecteur huisvesting Maaike van Leuken. „En daarin hadden we wat goed te maken.”

Buiten zijn hoveniers bezig met de aanleg van een stadstuin, en aan de achterzijde is de kade langs de Singelgracht opengesteld voor publiek. „De nieuwe Nederlandsche Bank staat weer in dialoog met de samenleving en de leefomgeving”, zegt Van Leuken. Een zwaarbeveiligd, ondoorzichtig gebouw paste niet binnen dat streven.

Het nieuwe karakter van de bank is direct bij binnenkomst zichtbaar. De enorme, drie verdiepingen tellende kluis is opengebroken en dient tegenwoordig als entree. De massieve wanden van gewapend beton, doorvlochten met staalkabels, zijn aan weerszijden van de ingang nog zichtbaar. De detectiepoortjes en gewapende bewakers hebben plaatsgemaakt voor glazen schuifdeuren. Geïnteresseerden kunnen voortaan gewoon doorlopen.

„We willen al onze schatten en kennis delen met de samenleving”, zegt Van Leuken, wandelend langs de kunstcollectie van de bank, die voortaan op de gouden wanden van de kluis wordt tentoongesteld. „DNB verzamelt al sinds de negentiende eeuw kunst. Nu bereiken de werken eindelijk het publiek.”

Newton

Naast een portret van Isaac Newton, grondlegger van de goudstandaard, afgebeeld met een traan van bladgoud in zijn rechteroog, bevat de tentoonstelling ook de nodige zelfreflectie. Zo trekt een werk van de Amsterdamse punkkunstenaar Hugo Kaagman de vergelijking tussen de bank en een met poppen spelend wezen, en passeert zelfs een portret van Karl Marx de revue.

De hoofdattractie zit helemaal onder in de kluis, waar tot 2020 de waardetransporten binnenkwamen. Er is een futuristische, audiovisuele experience opgetuigd. Middels talloze schermen, een oplichtende kubus en bioscoopachtige surroundsoundspeakers klinkt uitleg over het ontstaan van goud –door het botsen van sterren–, over de werking van de kluis en antwoord op de vraag waarom we zo sterk verlangen naar het edelmetaal.

De bovenverdieping van de schatkamer, te betreden via twee kluisdeuren waarboven in sobere letters ”waarde van vertrouwen” en ”waarde van stabiliteit” prijken, staat in het teken van economische games. „De spellen belichamen de verschillende taken van DNB”, zegt Carlijn Zandbergen, afdelingshoofd van De Nieuwe Schatkamer. „In versimpelde spelvorm natuurlijk.” Zo moeten spelers bij het monetaire spel de inflatie reguleren door de rentestand met balletjes te verhogen of verlagen.

„Het is onze taak om jongeren en alle andere bezoekers te onderwijzen over de economie, het belang van financiële stabiliteit en de rol van DNB”, zegt Zandbergen. „In een tijd waarin geopolitieke kwesties opspelen en jongeren worden beïnvloed door verschillende bronnen op sociale media, is het belangrijk dat we hier een onafhankelijk verhaal vertellen.”

Bij een ander spel kunnen criminele transacties en witgewassen geld uit een op de grond geprojecteerde geldstroom worden verwijderd met bezems. Een soort financieel curling. Twee scholieren gebruiken de vegers toch liever voor een zwaardgevecht. Terwijl ze met de bezems duelleren, stromen de clandestiene transacties onaangeroerd voorbij.

Nieuws in beeld

Vernieuwde kantoor van DNB. beeld DNB

Allerlei spellen in De Nieuwe Schatkamer van DNB. beeld DNB

Interieur De Nieuwe Schatkamer van DNB. beeld DNB

Expositie in DNB. beeld DNB

De Nieuwe Schatkamer van DNB. beeld DNB