De charismatische Imamoglu is de man die Erdogan kan verslaan. In 2019 maakte hij met zijn CHP door een verkiezingsoverwinning een einde aan de 25-jarige heerschappij van Erdogans AKP in Istanbul. Vijf jaar later herhaalde hij zijn kunstje en had de AKP in de immense havenstad aan de Bosporus opnieuw het nakijken. Trouwens, ook in andere grote steden zoals Ankara verloor de AKP vorig jaar.

In de peilingen staat Erdogan op dit moment op achterstand. Dat heeft voor een belangrijk deel te maken met de economische malaise in het land. De president slaagt er niet in de armoede onder de bevolking te bestrijden. Van de 85 miljoen Turken hebben er  30 miljoen onvoldoende te eten. De moskeeën riepen tijdens de ramadan de gelovigen op, hun rituele aalmoes te geven aan bejaarden en mensen in hun omgeving met een laag inkomen. Het stoort de burgers dat de nood onder hen groeit, terwijl de president en zijn gezin in luxe baden.

De Turkse journalist Bülent Mumay, die iedere twee weken een brief uit Istanbul naar de Frankfurter Allgemeine stuurt, schreef deze maand over een jongen die uit het vuur was gered en naar het ziekenhuis zou worden gebracht. „Een televisiecamera ving de trieste woorden van hem op: „Alstublieft niet naar het ziekenhuis, mama heeft geen geld”.”

Stadsrestaurants

Terwijl Erdogan er niet in slaagt het economisch tij te keren, doen Imamoglu en andere burgemeesters van grote steden alles om de nood onder de burgers te lenigen. Toen Imamoglu in 2019 in Istanbul aantrad, keek iedereen ervan op dat hij sociale voorzieningen voor de minderbedeelden trof, ondanks de tegenwerking van de centrale regering. Hij laat melk bezorgen bij ouders die hun kinderen niet kunnen voeden. Alleenstaande moeders krijgen gratis gemeentelijk openbaar vervoer. Enzovoort, enzovoort.

Het meest in het oog springen zogenaamde stadsrestaurants in de diverse wijken van Istanbul. Daar worden, terwijl de gierende inflatie het kopen van de steeds duurdere levensmiddelen onmogelijk maakt, vier gerechten voor omgerekend een euro per stuk geserveerd. De formule is gekopieerd door andere steden waar de CHP regeert.

De muur van angst in Turkije is doorbroken, maar is dit definitief of slechts tijdelijk?

Mumay meldt dat de Turkse president eerder dacht dat hij vanwege een paar restaurants niet kon verliezen. Intussen heeft Erdogan zijn mening bijgesteld en heeft hij zijn grote rivaal opgesloten. Iedereen is het erover eens dat Imamoglu, als het op verkiezingen aankomt, Erdogan zal verslaan. Erdogan weet dat ook en daarom heeft hij de oppositiekandidaat laten oppakken. Dat heeft geleid tot de protesten.

Zullen die het aftreden van Erdogan tot gevolg hebben? Op X verscheen dinsdag een filmpje met Erdogan die in een restaurant in Istanbul koffie drinkt. Moeders met kindjes op de arm komen langs en kussen zijn hand. Vorig jaar bezocht Erdogan eveneens een eetgelegenheid nadat hij de lokale verkiezingen had verloren. De Turkse president lijkt ermee te willen zeggen: „Ik maak me niet druk om de protesten. Ik ben er nog steeds.”

Cruciaal punt

De Nederlandse Midden-Oostendeskundige Betsy Udink schreef in 2010 in haar boek ”Meisjes van Atatürk, zonen van de sultan” dat het in Erdogans aard ligt om nooit aan iets of iemand ondergeschikt te zijn. „Hij kan niet anders functioneren dan als baas.”

De president is niet veranderd, stellen Turkije-deskundigen. „Hij is niet onder de indruk van de betogers”, klinkt het uit hun mond. Erdogan staat internationaal sterk en dat weet hij. De Amerikanen leggen Erdogan geen duimbreed in de weg, want hij steunt hun vredesinitiatief in de Russische oorlog tegen Oekraïne. En de Europeanen hebben Erdogan en zijn leger nodig als Amerika hen de rug toekeert. Het is zoals een commentator zei: „De Turkse demonstranten staan alleen in hun strijd voor democratie.”

Erdogans aanval op de oppositie heeft anderzijds de muur van angst doorbroken. Cruciaal punt: definitief of slechts tijdelijk?